Σε μια αγορά που κατακλύζεται από φθηνά κινεζικά προϊόντα, υπάρχει ένας ελληνικός κλάδος που όχι μόνο αντιστέκεται, αλλά διαπρέπει διεθνώς. Πρόκειται για τον τομέα των ηλιακών θερμοσιφώνων και γενικότερα των Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων (ΘΗΣ) – μια τεχνολογία που η Ελλάδα ανέπτυξε πολύ πριν γίνει μόδα η πράσινη ενέργεια.
Οι ελληνικές βιομηχανίες του κλάδου έχουν μετατρέψει τον ηλιακό θερμοσίφωνα από μια απλή οικιακή συσκευή σε τεχνολογικό προϊόν αιχμής, με εξαγωγές, πιστοποιήσεις και ευρωπαϊκά βραβεία. Η χώρα μας κατατάσσεται στη δεύτερη θέση στην Ευρώπη σε εγκατεστημένη ισχύ θερμικών συστημάτων, πίσω μόνο από τη Γερμανία, ενώ ανά κάτοικο υπολείπεται μόνον της Κύπρου — μια επίδοση που δείχνει το βάθος της ελληνικής τεχνογνωσίας.
Μια βιομηχανία που άντεξε
Η επιτυχία αυτή δεν ήρθε τυχαία. Από τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, εταιρείες όπως οι Calpak, Dimas, Cosmosolar, Sole, Helioakmi και Μαλτέζος έχτισαν ισχυρή παραγωγική βάση, με εξαγωγές που σήμερα φτάνουν το 60% του συνολικού κύκλου εργασιών του κλάδου. Η παραγωγή τους καλύπτει χιλιάδες έργα σε ξενοδοχεία, πολυκατοικίες και βιομηχανικά συγκροτήματα σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και σε αγορές της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Ωκεανίας. Το 2023, η συνολική αξία πωλήσεων του κλάδου ξεπέρασε τα 340 εκατομμύρια ευρώ, με περίπου 5.000 άμεσες θέσεις εργασίας και διπλάσιες έμμεσες. Οι εξαγωγές αποτελούν τη «σανίδα σωτηρίας» των εταιρειών, ιδίως το 2024, όπου η εγχώρια αγορά παρουσίασε κάμψη λόγω της καθυστέρησης στα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης.
Καινοτομία με ελληνική υπογραφή
Παρά τις δυσκολίες, οι ελληνικές εταιρείες επενδύουν σε τεχνολογία και βελτιώνουν διαρκώς τα προϊόντα τους. Η Calpak, με έδρα τα Οινόφυτα, λειτουργεί πλέον ως «έξυπνο εργοστάσιο» με ρομποτική παραγωγή και ψηφιακά συστήματα παρακολούθησης, ενώ η Dimas στο Άργος εξάγει συλλέκτες σε όλη την Ευρώπη, συνεργαζόμενη ακόμη και με ξένα brands που παράγουν με ελληνικά εξαρτήματα. Η Cosmosolar αναπτύσσει νέα μοντέλα ηλιακών συστημάτων για ξενοδοχειακές μονάδες, ενώ η ιστορική Sole εξακολουθεί να θεωρείται σημείο αναφοράς στην ανθεκτικότητα και την ποιότητα. Η Helioakmi (γνωστή στο εξωτερικό ως MegaSun) έχει παρουσία σε πάνω από 50 χώρες, ενώ η Μαλτέζος ετοιμάζεται να περάσει σε νέα εποχή μετά την εξαγορά της από τη Revoil, συνδυάζοντας παραδοσιακή τεχνογνωσία με νέα προϊόντα, όπως αντλίες θερμότητας.
Ο ήλιος, το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα
Η Ελλάδα διαθέτει πάνω από 5,7 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα εγκατεστημένων συλλεκτών, παράγοντας θερμική ισχύ άνω των 4.000 MW. Το πλεονέκτημα δεν είναι μόνο το κλίμα, αλλά κυρίως η εμπειρία δεκαετιών και η ποιότητα των ελληνικών κατασκευών, που έχουν χτίσει φήμη αξιοπιστίας από το Παρίσι ως το Ριάντ. Παρά τον ανταγωνισμό από τις κινεζικές εταιρείες, οι Έλληνες κατασκευαστές διατηρούν υψηλά μερίδια χάρη στην ανθεκτικότητα, την ενεργειακή απόδοση και το design των προϊόντων τους.
Μια επιτυχία που λάμπει
Ο ελληνικός ήλιος δεν ζεσταίνει μόνο τα σπίτια, αλλά και την οικονομία. Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες έγιναν εξαγώγιμο προϊόν–σύμβολο, δείχνοντας ότι η βιομηχανική Ελλάδα μπορεί να σταθεί με αξιώσεις απέναντι στις μεγάλες δυνάμεις της ενέργειας. Σε μια εποχή που όλοι αναζητούν βιώσιμες λύσεις, οι ελληνικές εταιρείες δείχνουν ότι η πράσινη καινοτομία μπορεί να ξεκινά… από μια ταράτσα.
