Σε μια πρωτοβουλία με ξεκάθαρο ιστορικό και κοινωνικό βάθος προχωρά η Πολιτεία, με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας να ενεργοποιεί το μεγαλύτερο στεγαστικό πρόγραμμα που έχει σχεδιαστεί ποτέ για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Στόχος είναι να αλλάξουν ριζικά οι συνθήκες διαβίωσης χιλιάδων στρατιωτικών οικογενειών σε όλη τη χώρα, από τον Έβρο και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου μέχρι την Αττική και την υπόλοιπη επικράτεια.
Όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ του Βασίλη Σκουλαράκου στην Political, το πρόγραμμα είναι φιλόδοξο αλλά ταυτόχρονα ρεαλιστικό και πλήρως χρηματοδοτημένο, με σαφές χρονοδιάγραμμα έως το 2040. Στο επίκεντρό του βρίσκεται ο άνθρωπος και η στρατιωτική οικογένεια, με τη στέγη να αναδεικνύεται όχι ως «παροχή» αλλά ως θεμελιώδες δικαίωμα, ειδικά για όσους υπηρετούν σε περιοχές μακριά από τον τόπο συμφερόντων τους.
Η στέγη ως δικαίωμα, όχι ως παροχή
«Στόχος μας είναι να παρέχουμε στέγη σε όλα τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων που μετατίθενται σε τόπους μη επιθυμίας τους. Πρόκειται για υποχρέωση της ελληνικής Πολιτείας», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, παρουσιάζοντας τα επόμενα βήματα του σχεδίου. Με τη φράση «η νέα στεγαστική πολιτική δεν αντιμετωπίζει τη στέγη ως παροχή αλλά ως δικαίωμα» συνοψίζεται η φιλοσοφία ενός προγράμματος που επιχειρεί να κλείσει μια μεγάλη εκκρεμότητα δεκαετιών απέναντι στο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων.
Το στεγαστικό πρόγραμμα εντάσσεται στην «Ατζέντα 2030», το ευρύτερο στρατηγικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων για τις Ένοπλες Δυνάμεις, που δεν περιορίζεται στα εξοπλιστικά, αλλά απλώνεται σε όλα τα πεδία της υπηρεσιακής ζωής: νέο μισθολόγιο, πλαίσιο εξέλιξης, αναβάθμιση υγειονομικών παροχών και βρεφονηπιακών δομών. Έτσι, ο στρατιωτικός αντιμετωπίζεται όχι μόνο ως επιχειρησιακός βραχίονας της άμυνας, αλλά ως πολίτης με οικογένεια, ανάγκες και δικαιώματα.
Η «Ατζέντα 2030» σηματοδοτεί μια μετάβαση από τη λογική της απλής επιβίωσης στη λογική της ουσιαστικής ευημερίας του προσωπικού, με τη στέγη να αποτελεί κεντρικό πυλώνα αυτής της μετάβασης.
Οι τρεις φάσεις του προγράμματος – 17.484 κατοικίες
Ο συνολικός σχεδιασμός προβλέπει 17.484 κατοικίες για στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, μέσω δύο βασικών πυλώνων:
- Κατασκευή 10.454 νέων κατοικιών
- Εκσυγχρονισμός / ανακαίνιση 7.030 υφιστάμενων στρατιωτικών οικημάτων
Το πρόγραμμα «απλώνεται» μέχρι το 2040 και υλοποιείται σε τρεις διαδοχικές φάσεις, με σαφή γεωγραφική ιεράρχηση:
- Α’ φάση (2024–2030):
Κατασκευή άνω των 5.100 νέων κατοικιών, με έμφαση στον Έβρο και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Ήδη μέχρι το τέλος του 2026 προβλέπεται να έχουν παραδοθεί 1.059 κατοικίες, ενώ έως το 2030 θα προστεθούν άλλες 4.500. Στόχος είναι η 100% κάλυψη των στελεχών στις συγκεκριμένες περιοχές, όπου οι πιέσεις της καθημερινότητας και οι στεγαστικές ανάγκες είναι αυξημένες.
- Β’ φάση (2031–2035):
Κατασκευή 2.623 νέων κατοικιών, με κάλυψη του προσωπικού στο Αιγαίο, την Κρήτη, τη Θράκη και περίπου το 50% των στελεχών στην Αττική.
- Γ’ φάση (2036–2040):
Κατασκευή 2.731 κατοικιών, ώστε να εξασφαλιστεί πλήρης στεγαστική κάλυψη σε ολόκληρη την επικράτεια, κλείνοντας έναν κύκλο σχεδόν δύο δεκαετιών.
Ολιστική κοινωνική πολιτική για τη στρατιωτική οικογένεια
Το πρόγραμμα δεν εξαντλείται μόνο στην προσθήκη νέων διαμερισμάτων. Αντιμετωπίζει ευθέως και τα χρόνια προβλήματα των υφιστάμενων οικημάτων, πολλά από τα οποία είναι γερασμένα, κακοσυντηρημένα ή ακόμη και ανορθολογικά χωροθετημένα. Από τα 7.030 υπάρχοντα οικήματα, 2.160 βρίσκονται σε Πελοπόννησο, Θεσσαλία και Κεντρική Μακεδονία, ενώ μόλις 1.557 σε Έβρο και νησιά του Αιγαίου – περιοχές όπου οι ανάγκες σε στέγη είναι πολλαπλάσιες.
Και εδώ ο σχεδιασμός «σπάει» σε τρεις φάσεις:
- Ανακαίνιση / συντήρηση 2.520 κατοικιών έως το 2030
- Ανακαίνιση / συντήρηση 2.527 κατοικιών έως το 2035
- Ανακαίνιση / συντήρηση 1.983 κατοικιών έως το 2040
Συνολικά, το στεγαστικό πρόγραμμα έχει πλήρη και εξασφαλισμένη χρηματοδότηση 1,7 δισ. ευρώ. Από αυτά:
- Το 85% καλύπτεται από ίδιους πόρους του υπουργείου Εθνικής Άμυνας (αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας, μισθώματα, θεσμοθετημένο ποσοστό προϋπολογισμού).
- Το 15% προέρχεται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής.
Από το συνολικό ποσό, 1,27 δισ. ευρώ κατευθύνονται σε νέες κατασκευές, 120 εκατ. ευρώ σε ανακαινίσεις και 50 εκατ. ευρώ σε νέες κοινωνικές δομές.
Νέα «στρατιωτικά χωριά» και κοινωνικές δομές
Οι νέες κατοικίες θα είναι τυποποιημένες, με κοινά πρότυπα για να επιτυγχάνεται οικονομία κλίμακας και ταχύτερη υλοποίηση. Τα συγκροτήματα θα περιλαμβάνουν διαμερίσματα 58, 90 και 114 τ.μ., με εκτιμώμενο χρόνο ολοκλήρωσης 24 μηνών από την υπογραφή της σύμβασης.
Παράλληλα, αξιοποιούνται ανενεργά στρατόπεδα και παλαιοί οικισμοί, όπως ο «Ιφιγένεια» στην Ορεστιάδα και ο «Διαγόρας» στη Ρόδο, που μετατρέπονται σε σύγχρονα «στρατιωτικά χωριά» με πλήρεις υποδομές.
Το σχέδιο συμπληρώνεται από:
- 6 νέους βρεφονηπιακούς σταθμούς (252 βρέφη και νήπια)
- Ανακατασκευή 6 υφιστάμενων σταθμών για 70 βρέφη και 180 νήπια
- 3 μονάδες υποστηριζόμενης διαβίωσης αποστράτων με 50 διαμερίσματα και ιατροφαρμακευτική υποστήριξη
- 4 φοιτητικές εστίες για 120 δόκιμους αξιωματικούς που φοιτούν σε ΑΕΙ
Σημαντική είναι και η παρέμβαση στο «Καλάθι της Στρατιωτικής Οικογένειας», με μεσοσταθμική μείωση τιμών 20%-23% στα στρατιωτικά πρατήρια, ελαφρύνοντας ουσιαστικά το μηνιαίο κόστος ζωής.
Διαφάνεια, κοινωνική ευθύνη και «κλειδί στο χέρι»
Το πρόγραμμα στηρίζεται σε τρεις αρχές: διαφάνεια, διακλαδικότητα και σεβασμό στον άνθρωπο. Ο νέος Κανονισμός Στέγασης και Λειτουργίας προβλέπει αντικειμενικά κριτήρια κατανομής, ώστε τα οικήματα να αποδίδονται δίκαια, εκεί όπου υπάρχουν πραγματικές ανάγκες, και με ενιαία διαχείριση πόρων μεταξύ Στρατού Ξηράς, Πολεμικού Ναυτικού και Πολεμικής Αεροπορίας.
Το Στεγαστικό Πρόγραμμα των Ενόπλων Δυνάμεων δεν είναι μια απλή κατασκευαστική εξαγγελία. Είναι επένδυση στον ίδιο τον πυρήνα της εθνικής άμυνας: τον άνθρωπο. Η «Ατζέντα 2030» συνδέει το στρατιωτικό καθήκον με την ποιότητα ζωής, τον επαγγελματισμό με την κοινωνική ευαισθησία.
Όπως υπογραμμίζει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ, πρόκειται για μια υποχρέωση της Πολιτείας που αποκτά πλέον το πιο απτό της σύμβολο:
ένα «κλειδί στο χέρι» για κάθε στέλεχος που υπηρετεί μακριά από τον τόπο συμφερόντων του.
