Μια πρόσφατη επταετής έρευνα αποκαλύπτει ότι η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) μπορεί να ανιχνευθεί πολύ νωρίτερα από την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων της, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την πρόληψη της νόσου και τη μείωση χρόνιων πόνων και αναπηριών για τους ασθενείς.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η ΡΑ δεν ξεκινά ξαφνικά με την εμφάνιση του πόνου. Αντίθετα, η ασθένεια αυτή αναπτύσσεται σιωπηλά για χρόνια, προκαλώντας σοβαρές φλεγμονές και σταδιακή καταστροφή των αρθρώσεων. Η νέα μελέτη αναδεικνύει τις σημαντικές αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα των ατόμων που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για ΡΑ, οι οποίες συμβαίνουν πολύ πριν από την εμφάνιση οποιωνδήποτε συμπτωμάτων.
Η έρευνα, που διεξήχθη από επιστήμονες του Ινστιτούτου Allen, του CU Anschutz, του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο και του Ερευνητικού Ινστιτούτου Benaroya στη Ουάσιγκτον, παρέχει μια εκπληκτική εικόνα της ανάπτυξης της ΡΑ. Η παρακολούθηση των ανοσοποιητικών μεταβολών σε άτομα υψηλού κινδύνου πριν από τα κλινικά συμπτώματα δημιουργεί προοπτική για πρώιμες παρεμβάσεις.
Στη διάρκεια της έρευνας, οι επιστήμονες μελέτησαν άτομα που παρουσίαζαν αντισώματα ACPA, οι οποίοι είναι γνωστοί βιοδείκτες αυξημένου κινδύνου για ΡΑ. Εντόπισαν σημαντικούς παράγοντες που σχετίζονται με την ανάπτυξη της νόσου, όπως η εκτεταμένη φλεγμονή, οι ανωμαλίες στα ανοσοκύτταρα και οι επιγενετικές αλλαγές.
Τα κύρια ευρήματα της μελέτης περιλαμβάνουν:
– Εκτεταμένη φλεγμονή: Η έρευνα αποκάλυψε ότι άτομα υψηλού κινδύνου υπήρξαν με συστηματική φλεγμονή στο σώμα τους, η οποία ήταν γενικευμένη και όχι περιορισμένη μόνο στις αρθρώσεις. Αυτή η κατάσταση θυμίζει τη φλεγμονώδη αντίδραση που παρατηρείται σε άτομα με ΡΑ.
– Δυσλειτουργία ανοσοκυττάρων: Οι ερευνητές παρατήρησαν σημαντικές ανωμαλίες σε διάφορους τύπους ανοσοκυττάρων. Ειδικότερα, τα Β κύτταρα, τα οποία είναι υπεύθυνα για την παραγωγή αντισωμάτων, βρέθηκαν σε προφλεγμονώδη κατάσταση. Επιπλέον, τα Τ-βοηθητικά κύτταρα ήταν υπερβολικά αυξημένα, γεγονός που οδηγεί σε υπερδραστηριότητα του ανοσοποιητικού και επιθέσεις στους υγιείς ιστούς.
– Κυτταρικός επαναπρογραμματισμός: Σημαντική ανακάλυψη ήταν ότι ακόμη και τα λεγόμενα «αφελή» Τ-κύτταρα, που δεν είχαν μέχρι τότε αντιμετωπίσει απειλές, παρουσίαζαν επιγενετικές αλλαγές. Παρόλο που το DNA τους παρέμενε αμετάβλητο, οι μηχανισμοί ενεργοποίησης και απενεργοποίησης των γονιδίων τους τροποποιήθηκαν.
– Φλεγμονή στο αίμα: Οι επιστήμονες εντόπισαν μονοκύτταρα στο αίμα που παρήγαγαν υψηλά επίπεδα φλεγμονωδών μορίων. Αυτά τα κύτταρα παρουσίαζαν ομοιότητες με τα μακροφάγα που βρίσκονται σε φλεγμονώδεις ιστούς αρθρώσεων ασθενών με ΡΑ, υποδεικνύοντας την αρχή της νόσου.
Τα αποτελέσματα της μελέτης προσφέρουν νέες πρώιμες προειδοποιητικές ενδείξεις -βιοδείκτες και ανοσολογικές υπογραφές- που μπορούν να βοηθήσουν τους γιατρούς να εντοπίσουν ποιοι από τους ανθρώπους υψηλού κινδύνου είναι πιο πιθανόν να αναπτύξουν τη νόσο. Έτσι, θα είναι δυνατό να υπάρξει πιο στοχευμένη παρακολούθηση και έγκαιρη παρέμβαση.
Η μελέτη αυτή έχει δημοσιευθεί στο επιστημονικό περιοδικό Science Translational Medicine.
