Μηνύματα με πολλαπλούς αποδέκτες έστειλε ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, κατά τη βράβευσή του από το Ελληνοκινεζικό Επιμελητήριο, μιλώντας για την ανάγκη «πολυδιάστατης προσέγγισης στην εξωτερική πολιτική». Οι δηλώσεις του ήρθαν σε μια περίοδο κατά την οποία η κυβέρνηση Μητσοτάκη αντιμετωπίζει επικρίσεις για διπλωματικά αδιέξοδα και ιδιαίτερα για την ένταση που έχει προκύψει ανάμεσα σε ΗΠΑ και Cosco σε σχέση με το λιμάνι του Πειραιά.
Αναφερόμενος στην επένδυση της Cosco, ο Κώστας Καραμανλής υπογράμμισε ότι «ήταν μία από τις μεγαλύτερες που είχαν γίνει ποτέ στην Ελλάδα», σημειώνοντας πως «σήμερα, το λιμάνι του Πειραιά είναι το όγδοο μεγαλύτερο στον κόσμο, τρίτο στην Ευρώπη και το μεγαλύτερο στη Μεσόγειο, σύμφωνα με πρόσφατες μετρήσεις». Υπενθυμίζεται ότι η νέα Αμερικανίδα πρέσβειρα στην Αθήνα είχε εκφράσει δημόσια τη δυσαρέσκειά της για την έντονη κινεζική παρουσία στον Πειραιά, γεγονός που κλιμάκωσε τον διπλωματικό διάλογο.
Με νόημα ο πρώην πρόεδρος της ΝΔ τόνισε ότι «την περίοδο εκείνη, κανείς άλλος σοβαρός διεθνής παράγοντας δεν είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για το λιμάνι του Πειραιά», προσθέτοντας πως η σημερινή κινητικότητα για δημιουργία ανταγωνιστικών υποδομών «αποτελεί την καλύτερη απόδειξη της επιτυχίας εκείνης της πολιτικής επιλογής».
Την κυβέρνηση στη βράβευση εκπροσώπησε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών, Δημήτρης Σκάλκος. Παρόντες ήταν επίσης οι βουλευτές της ΝΔ Γιάννης Πλακιωτάκης, Γιάννης Τραγάκης και Χρήστος Τριαντόπουλος, καθώς και ο πρώην Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος.
Σκληρή απάντηση από την κινεζική πρεσβεία
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας απάντησε με αιχμές προς τις ΗΠΑ, κάνοντας λόγο για «κακόβουλη συκοφάντηση της σινοελληνικής συνεργασίας» και «σοβαρή παρέμβαση στα εσωτερικά της Ελλάδας». Τόνισε ότι οι ΗΠΑ επιχειρούν να εργαλειοποιήσουν το λιμάνι του Πειραιά για τα δικά τους στρατηγικά συμφέροντα.
«Το λιμάνι του Πειραιά ανήκει για πάντα στον ελληνικό λαό και δεν πρέπει να γίνει θύμα γεωπολιτικής αντιπαράθεσης», πρόσθεσε, εντείνοντας τις δημόσιες τοποθετήσεις γύρω από έναν από τους σημαντικότερους κόμβους εμπορευματικής διακίνησης στη Μεσόγειο.
Ολόκληρη η ομιλία του Κώστα Καραμανλή:
Κυρίες και Κύριοι,
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την τιμή που μου κάνετε σήμερα. Η επέτειος των 30 χρόνων από την ίδρυση του Ελληνοκινεζικού Επιμελητηρίου σηματοδοτεί μια μακρά πορεία συνεισφοράς στις ελληνοκινεζικές επιχειρηματικές σχέσεις και συμβολής στην επιχειρηματική ανάπτυξη της χώρας μας. Και επικαιροποιεί το γεωπολιτικό όραμα που μοιραζόμαστε για την καθιέρωση της Ελλάδας ως κόμβου ανάπτυξης και συνεργασίας στην περιοχή με την αξιοποίηση όλων των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων.
Σχεδόν πριν από είκοσι χρόνια, Ελλάδα και Κίνα συμφωνήσαμε και καταφέραμε να δώσουμε μία άνευ προηγουμένου δυναμική στις σχέσεις μας. Μέχρι τότε, οι πολιτικές μας επαφές ήταν σποραδικές και οι οικονομικές μας σχέσεις περιορισμένες. Με μια πρώτη ματιά, δεν είναι εμφανές τι ήταν αυτό που έκανε δύο χώρες, τόσο απομακρυσμένες μεταξύ τους και τόσο διαφορετικές από πλευράς μεγέθους, οικονομίας και γεωπολιτικής, αφού η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, να δώσουν τέτοια ώθηση στις σχέσεις τους μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Παρόλα αυτά, το 2006 υπογράψαμε την Ολοκληρωμένη Στρατηγική Εταιρική Σχέση που έθεσε τις ελληνοκινεζικές σχέσεις σε νέα βάση και τους προσέδωσε πραγματικά στρατηγικό χαρακτήρα. Σε αυτό μας βοήθησε και η συγκυρία, αλλά πρωτίστως η σύγκλιση πολιτικής βούλησης και στρατηγικών επιδιώξεων και από τις δύο πλευρές.
Η τυχαία συγκυρία της διαδοχικής διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων από τις δύο χώρες μας μάς οδήγησε στο να έρθουμε πιο κοντά. Το πέρασμα της σκυτάλης των Ολυμπιακών Αγώνων από την Αθήνα το 2004 στο Πεκίνο το 2008 μάς έδωσε μια μοναδική ευκαιρία να συνεργαστούμε πάνω σε ένα θέμα που παρέπεμπε σε ένα κοινό μας χαρακτηριστικό: τον αρχαίο χαρακτήρα των πολιτισμών μας. Κάτι στο οποίο και οι δύο αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία και το οποίο τιμάμε διαχρονικά. Είδαμε τότε την ευκαιρία που παρουσιαζόταν για μια εντατικότερη διμερή προσέγγιση. Το 2005 ιδρύσαμε μια Κοινή Επιτροπή Ολυμπιακής Συνεργασίας με σκοπό τη συνεργασία και την προσφορά προς την Κίνα της τεχνογνωσίας που αποκτήθηκε κατά τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.
Αυτή ήταν η συγκυρία. Όμως, παράλληλα, υπήρξε και η σύμπτωση αλληλοσυμπληρούμενων στρατηγικών επιδιώξεων Ελλάδας και Κίνας. Η κυβέρνησή μας είχε μια πολυδιάστατη προσέγγιση στην εξωτερική της πολιτική, με έμφαση στην οικονομική διπλωματία και με σκοπό να καταστήσουμε την Ελλάδα στρατηγικό κόμβο για την ευρύτερη περιοχή. Από την άλλη πλευρά, η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας την οδηγούσε να επεκτείνει την οικονομική της επιρροή πέρα από τα σύνορά της και η Ελλάδα επελέγη ως η καταλληλότερη πύλη εισόδου προς τις ευρωπαϊκές αγορές.
Μέσα στο πλαίσιο αυτής της νέας δυναμικής, η κυβέρνησή μας επικεντρώθηκε κυρίως στον τομέα της ναυτιλίας, στο εμπόριο και στον τουρισμό. Ο δυναμικός ναυτιλιακός τομέας μας ήταν το μεγάλο μας συγκριτικό πλεονέκτημα, πάνω στο οποίο μπορούσαν να συναντηθούν τα κύρια συμφέροντα και οι προτεραιότητες των δύο χωρών. Σε αυτό συνέβαλε και η ετοιμότητα να προχωρήσει σε ιδιωτικοποίηση σημαντικών λιμανιών. Παράλληλα, οι ελληνικές εξαγωγές, ιδιαίτερα εκείνες αγροτικών προϊόντων ποιότητας, όπως το ελαιόλαδο και το κρασί, ήταν κεντρικό σημείο της οικονομικής διπλωματίας μας. Και στον τουριστικό τομέα, τη «βαρειά βιομηχανία» της Ελλάδας, είδαμε μια τεράστια ευκαιρία στην αναμενόμενη αύξηση της κινητικότητας Κινέζων τουριστών. Και πράγματι, την εποχή εκείνη άνοιξε o δρόμος για μια σημαντική αύξηση του εμπορίου, των επενδύσεων και των τουριστικών ροών.
Θα ήθελα να σταθώ ιδιαίτερα στην Ολοκληρωμένη Στρατηγική Εταιρική Σχέση που υπογράψαμε το 2006, κατά την επίσκεψή μου στην Κίνα, και στην στρατηγική της σημασία για τον τομέα της ναυτιλιακής μας συνεργασίας. Βασική παράμετρος της συμφωνίας αυτής ήταν η πρόβλεψη ότι, δεδομένης της μοναδικής σημασίας της ναυτιλίας και της ναυπήγησης πλοίων στις διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις, οι δύο χώρες θα ενθαρρύναμε τη συνεργασία μεταξύ των λιμένων μας και των ναυτιλιακών επιχειρήσεών μας. Επίσης, θα συνδράμαμε στην πραγματοποίηση απευθείας δια θαλάσσης μεταφορών μέσω των λιμένων μας προς γειτονικές χώρες και περιοχές. Ο στόχος ήταν να γίνει η Ελλάδα κύρια πύλη εισόδου κινεζικών προϊόντων προς τα Βαλκάνια και τις ευρωπαϊκές αγορές. Ένας δεύτερος στόχος ήταν η πιθανή συναρμολόγηση κινεζικών προϊόντων, πριν από την είσοδό τους στις αγορές αυτές, σε εργοστάσια που θα εγκαθίσταντο στην Ελλάδα. Και ο τρίτος στόχος ήταν η μεταφορά των προϊόντων αυτών στις διεθνείς αγορές μέσω ελληνόκτητων πλοίων. Έτσι, αυτή η πρόβλεψη ήταν ο πρόδρομος για τη ναυαρχίδα της ελληνοκινεζικής σχέσης: τη συνεργασία, δηλαδή, στον τομέα της ναυτιλίας.
Ήδη το 2008, η επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα του Προέδρου Hu Jintao θεμελίωσε αυτή τη συνεργασία με την υπογραφή συμφωνίας για την ανάληψη από την COSCO της λειτουργίας και διαχείρισης δύο τερματικών σταθμών εμπορευματοκιβωτίων στο λιμάνι του Πειραιά. Η επένδυση ήταν μία από τις μεγαλύτερες που είχαν γίνει ποτέ στην Ελλάδα. Σήμερα, το λιμάνι του Πειραιά είναι το 8ο μεγαλύτερο στον κόσμο, 3ο στην Ευρώπη και το μεγαλύτερο στη Μεσόγειο, σύμφωνα με πρόσφατες μετρήσεις. Ας σημειωθεί ότι, την περίοδο εκείνη, κανείς άλλος σοβαρός διεθνής παράγοντας είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για το λιμάνι του Πειραιά. Το γεγονός, μάλιστα, πως σήμερα εκδηλώνεται έντονη κινητικότητα στην κατεύθυνση της δημιουργίας ανταγωνιστικών λιμενικών υποδομών είναι η καλύτερη απόδειξη της επιτυχίας εκείνης της πολιτικής επιλογής.
Συγχρόνως, οι Έλληνες εφοπλιστές αναγνώρισαν γρήγορα τις ευκαιρίες που προσφέρονταν από την αναδυόμενη εξωστρεφή κινεζική ανάπτυξη και από την κινεζική ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία. Περισσότερο από το 60% των κινεζικών εισαγωγών μεταφέρονταν από ελληνόκτητα πλοία και περίπου οι μισές εξαγωγές. Επιπλέον, περισσότερα από 400 ελληνόκτητα πλοία κατασκευάστηκαν στην Κίνα μέσα σε διάστημα 10-15 ετών κάνοντας τους Έλληνες εφοπλιστές τούς πιο σημαντικούς πελάτες των κινεζικών ναυπηγείων.
Κυρίες και Κύριοι,
Η δυναμική που απέκτησαν εκείνη την εποχή οι ελληνοκινεζικές σχέσεις προσέφερε πολλές ευκαιρίες. Συνάντησε, όμως, και συναντά και αντικειμενικές δυσκολίες. Μπορεί να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ Ελλάδας και Κίνας, κυρίως ως προς τα μεγέθη, αλλά και την ένταξη σε διαφορετικούς γεωπολιτικούς σχηματισμούς, υπάρχει όμως αμοιβαίος σεβασμός, ο οποίος πηγάζει και από τις πανάρχαιες καταβολές των πολιτισμών μας. Η δουλειά που κάνει αυτό το Επιμελητήριο τα τελευταία 30 χρόνια είναι σημαντική, όχι μόνο από επιχειρηματική άποψη, αλλά και σε σχέση με την εξωστρέφεια της Ελλάδας και τη θέση της στην περιοχή. Οι σχέσεις Ελλάδας-Κίνας παράγουν αμοιβαία οφέλη. Με κύριο πυλώνα τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες στο ναυτιλιακό τομέα, μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον.
