Υπάρχουν χρονιές που η Βόρεια Ελλάδα απλώς «έχει υποδομές» και χρονιές που οι υποδομές της γίνονται εργαλείο ισχύος. Το 2025 ήταν η δεύτερη κατηγορία. Και το 2026 θα είναι η χρονιά που θα φανεί αν αυτό το εργαλείο το κρατάμε εμείς, ή αν απλώς το δανείζουμε σε όποιον περνά.
του Δημήτρη Δραγώγια
Η εικόνα, όσο κι αν ακούγεται υπερβολική, είναι καθαρή: Αλεξανδρούπολη–Θεσσαλονίκη–Καβάλα σχηματίζουν πλέον έναν διάδρομο που επηρεάζει όχι μόνο τον ελληνικό λογαριασμό ενέργειας, αλλά και το πού θα “κουμπώσει” ενεργειακά η Νοτιοανατολική Ευρώπη σε μια εποχή όπου το ρίσκο (Ρωσία, Μαύρη Θάλασσα, Ουκρανία, Τουρκία) φαντάζει περισσότερο ως ημερολόγιο κι όχι ως θεωρία.
Η Αλεξανδρούπολη είναι το σύμβολο της νέας εποχής, αλλά πέρασε από το τεστ που όλοι αποφεύγουν να λένε δυνατά: τεχνικό πρόβλημα, διακοπή, και μετά επιστροφή με όρους. Στις 28 Ιανουαρίου 2025 η Gastrade ανακοίνωσε μη διαθεσιμότητα υπηρεσιών αεριοποίησης λόγω τεχνικού ζητήματος. Τον Μάιο του 2025 ανακοίνωσε ότι η επανέναρξη θα γίνει στις 15 Αυγούστου 2025 με cap στο 25% της μέγιστης βιώσιμης δυναμικότητας (περίπου 41,5 GWh/ημέρα).
Και μετά άρχισε το real comeback: η δυναμικότητα ανέβηκε κλιμακωτά, με την Gastrade να ανακοινώνει στις 21 Οκτωβρίου 2025 ότι η μέγιστη ικανότητα αεριοποίησης έφτασε 136,2 GWh/ημέρα (από 90,8 GWh/ημέρα στις 12/9).
Το κρίσιμο όμως δεν είναι ο αριθμός. Είναι ότι τα Βαλκάνια συμπεριφέρονται πια στην Αλεξανδρούπολη σαν σε “σημείο τροφοδοσίας”. Ενδεικτικό: η Bulgargaz “έκλεισε” LNG φορτία για τον χειμώνα 2025–26 μέσω διαγωνισμού, με επιλογές προμηθευτών όπως TotalEnergies, METLEN και Shell, για παραδόσεις που περνούν από την ελληνική πύλη.
Και εδώ μπαίνει ο γεωπολιτικός κυνισμός: όσο πιο κομβικός γίνεσαι, τόσο πιο πολύ τραβάς πάνω σου βλέμματα. Η Αλεξανδρούπολη έχει ήδη καταγραφεί διεθνώς ως στρατηγική πύλη logistics, με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για αναβαθμίσεις, ενώ το 2025 εμφανίστηκε και υπόθεση κατασκοπείας γύρω από στρατιωτικές κινήσεις στο λιμάνι.
Συμπέρασμα: κόμβος χωρίς προστασία, δεν είναι απλά κόμβος, αλλά στόχος.
Θεσσαλονίκη: το λιμάνι “μεγαλώνει” και μαζί μεγαλώνει το παιχνίδι
Η Θεσσαλονίκη κινείται σε δύο ταχύτητες που δείχνουν προς την ίδια κατεύθυνση: περισσότερη χωρητικότητα, περισσότερες ροές, περισσότερα συμφέροντα.
Πρώτον, Προβλήτας 6: στις 19 Νοεμβρίου 2025 υπογράφηκε η σύμβαση έργων επέκτασης. Σε διεθνή ναυτιλιακή κάλυψη αναφέρεται κόστος €195,6 εκατ., διάρκεια 40 μηνών, αύξηση δυναμικότητας από 650.000 TEU σε 1,5 εκατ. TEU, και δυνατότητα για πλοία έως 24.000 TEU. Και εδώ υπάρχει η «λεπτομέρεια» που κάνει τη διαφορά στην πολιτική ανάγνωση: το σχήμα που ελέγχει τον ΟΛΘ συνδέεται με Terminal Link (CMA CGM) και China Merchants Ports. Δηλαδή: η Θεσσαλονίκη δεν είναι μόνο λιμάνι της Βόρειας Ελλάδας· είναι και κομμάτι ενός διεθνούς ανταγωνισμού επιρροής σε κρίσιμες υποδομές.
Δεύτερον, ενέργεια στη Θεσσαλονίκη: το project “Thessaloniki FSRU” έχει πια χρονοδιάγραμμα σε τεχνικά/ρυθμιστικά έγγραφα. Σε τεχνικό δελτίο εμφανίζεται στόχος για ολοκλήρωση περιβαλλοντικής αδειοδότησης Απρίλιο 2026 και binding market test Ιούλιο 2026, με την εμπορική λειτουργία να τοποθετείται μεταγενέστερα.
Με απλά λόγια: η Θεσσαλονίκη παίζει να γίνει δεύτερη μεγάλη LNG πόρτα στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά θα κριθεί από το αν η αγορά θα “γράψει” φορτία και συμβόλαια στο market test.
Η “βαλκανική ραφή” αγωγός Θεσσαλονίκη – Σκόπια ξανανοίγει
Στις 28 Νοεμβρίου 2025, δημοσίευμα ανέφερε ότι ο αγωγός πετρελαιοειδών Θεσσαλονίκη–Σκόπια επιστρέφει σε λειτουργία μετά από 12 χρόνια αδράνειας, με δήλωση του πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας. Λίγες ημέρες νωρίτερα, υπήρχαν αναφορές για άδεια επανεκκίνησης και τοποθετήσεις για “στρατηγικό link” που έμεινε ανενεργό μια δεκαετία. Η ίδια η HELLENiQ ENERGY το εντάσσει σε ορόσημο δραστηριοτήτων.
Αυτό είναι “μικρή είδηση” μόνο αν δεν βλέπεις το χάρτη: σε μια περιοχή που ψάχνει εναλλακτικές, η Θεσσαλονίκη ξαναγίνεται πύλη τροφοδοσίας προς τα Σκόπια.
Καβάλα: η αποθήκη που λείπει από το παζλ
Και μετά έρχεται η Καβάλα: όχι ως “ωραία ιδέα”, αλλά ως ασφάλεια συστήματος. Το South Kavala UGS βρίσκεται σταθερά στα χαρτιά ως έργο στρατηγικής σημασίας. Όμως το 2023 το Growthfund/HRADF ανακοίνωσε ολοκλήρωση της Phase B του διαγωνισμού χωρίς δεσμευτικές προσφορές. Το αποτέλεσμα είναι απλό και σκληρό: θέλουμε να είμαστε κόμβος ροών, αλλά χωρίς αποθήκη μένουμε κόμβος χωρίς μαξιλάρι.
Vertical Corridor: όταν οι ροές γίνονται “προϊόν” και όχι περιστατικό
Το 2025, το ελληνικό σύστημα δεν έμεινε στην ιδέα “εξάγουμε όταν υπάρχει περίσσευμα”. Πήγε στο “φτιάχνουμε διαδρομές”. Οι TSOs του Vertical Corridor υπέγραψαν κοινές επιστολές/αιτήματα για Route προϊόντα μεταφοράς από Ελλάδα προς Ουκρανία (Route 1, Route 2, Route 3) και ζητούν ρυθμιστικές εγκρίσεις.
Και στο μεταξύ τα δεδομένα δείχνουν ότι το πράγμα δεν είναι θεωρητικό: ο ΔΕΣΦΑ καταγράφει αύξηση εξαγωγών και άνοδο του LNG στο μίγμα εισαγωγών, με “έκρηξη” εξαγωγών στους πρώτους 9 μήνες του 2025.
Πρακτικά: η Βόρεια Ελλάδα (Σιδηρόκαστρο, Νέα Μεσημβρία) γίνεται σημείο που περνάει όλο και περισσότερη περιφερειακή ενέργεια.
Τρία «καρφιά» που πρέπει να απαντηθούν
- Ποιος πληρώνει το ρίσκο αξιοπιστίας; Όταν ένας κόμβος “πέφτει” τεχνικά, ποιος αποζημιώνει ποιον, και τι κόστος περνά τελικά στα τιμολόγια/στα τέλη;
- Θεσσαλονίκη FSRU: ποιοι δεσμεύονται στο binding market test του 2026; Χωρίς δεσμεύσεις, μιλάμε για επένδυση ή για αφήγημα;
- Νότια Καβάλα: θα επανέλθει με νέο σχήμα (ρυθμιζόμενο έσοδο/στήριξη), ή θα μείνει “η αποθήκη που όλοι θέλουν αλλά κανείς δεν αγοράζει”;
Το 2026 θα δείξει αν είμαστε παίκτες ή διάδρομος διέλευσης
Η Βόρεια Ελλάδα, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, έχει την ευκαιρία να είναι κάτι περισσότερο από “γεωγραφία”: να γίνει κόμβος επιλογών για τα Βαλκάνια. Όμως αυτό έχει τίμημα: επενδύσεις που πρέπει να “πατήσουν” σε συμβόλαια, υποδομές που πρέπει να δουλεύουν χωρίς δράματα, και ένα κράτος που πρέπει να προστατεύει τις κρίσιμες εγκαταστάσεις σαν να είναι σύνορα — γιατί, ενεργειακά, είναι.
Και ένα τελευταίο: αν το 2025 έδειξε ότι μπορούμε να ανεβάσουμε ροές και να στήσουμε διαδρομές, το 2026 θα δείξει το πιο δύσκολο. Αν μπορούμε να κρατήσουμε το τιμόνι.
Timeline έργων
- 23–28/01/2025: Gastrade: μη διαθεσιμότητα αεριοποίησης λόγω τεχνικού ζητήματος.
- 15/05/2025: Ανακοίνωση επανεκκίνησης από 15/08/2025 με cap ~25% δυναμικότητας.
- 12/09/2025: Αύξηση capacity στα 90,8 GWh/ημέρα (αναφορά σε σχετικό ρεπορτάζ/ανακοίνωση).
- 21/10/2025: Gastrade: max capacity 136,2 GWh/ημέρα.
- 03/10 και 07/11/2025: Vertical Corridor: Route προϊόντα/αιτήματα έγκρισης.
- 19/11/2025: Υπογραφή σύμβασης επέκτασης Προβλήτα 6 στον ΟΛΘ.
- 28/11/2025: Επανεκκίνηση αγωγού Θεσσαλονίκη–Σκόπια (αναφορά).
- 04/2026 & 07/2026 (στόχοι): αδειοδότηση & binding market test “Thessaloniki FSRU”.
Πού πέφτει το χρήμα: τέλη, συμβόλαια, ροές
- FSRU Αλεξανδρούπολης: slots, regas, χωρητικότητα – και κυρίως οι διασυνοριακοί πελάτες (Βουλγαρία/Βαλκάνια) που κλειδώνουν φορτία.
- Vertical Corridor: route προϊόντα = νέα αγορά χωρητικότητας και νέο πεδίο “κλειδωμάτων” από traders/εταιρείες.
- ΟΛΘ/Προβλήτας 6: €195,6 εκατ. έργο, αύξηση TEU, νέα κλάση πλοίων – και γεωοικονομική διάσταση συμμετοχών/συμμαχιών.
- Αγωγός Θεσσαλονίκη–Σκόπια: σταθερές ροές προϊόντων/έσοδα λειτουργίας, και “κλείδωμα” αγοράς στη Β. Μακεδονία.
- Νότια Καβάλα UGS: το πιο μεγάλο “πορτοφόλι” που δεν άνοιξε ακόμη – χωρίς νέο μοντέλο, δεν θα ανοίξει.
