Νέο πλάνο για ταχύτερες στρατιωτικές μετακινήσεις, επενδύσεις 100 δισ. ευρώ και στρατηγικό ρόλο για την Ελλάδα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση στρέφει το ενδιαφέρον της στις υποδομές μεταφορών διπλής χρήσης, πολιτικής και στρατιωτικής, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της αμυντικής της ετοιμότητας έως το 2030. Μετά την παρουσίαση του οδικού χάρτη «Defence Readiness Roadmap 2030», προετοιμάζεται η ανακοίνωση του Πλάνου Στρατιωτικής Κινητικότητας, το οποίο αναμένεται να παρουσιαστεί μέχρι το τέλος του 2025.
Το πλάνο θα περιλαμβάνει Κοινή Ανακοίνωση για τους βασικούς διαδρόμους και τα σημεία-κλειδιά μεταφορών, καθώς και Κανονισμό για τη στρατιωτική κινητικότητα, που θα θεσπίζει κοινές διαδικασίες και θα επιτρέπει την εφαρμογή επειγόντων μέτρων για ταχύτερες στρατιωτικές μετακινήσεις εντός και εκτός της Ε.Ε. Οι τρεις βασικοί του στόχοι είναι η υλοποίηση των διαδρόμων στρατιωτικής κινητικότητας, η απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών και η ανάπτυξη τυποποιημένων μέσων μεταφοράς και υποδομών.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, εξακολουθούν να υπάρχουν εμπόδια στην πλήρη εφαρμογή του σχεδίου, όπως καθυστερήσεις στις άδειες διασυνοριακών μετακινήσεων, γέφυρες που δεν αντέχουν βαριά στρατιωτικά οχήματα και διαφοροποιήσεις στους εθνικούς κανονισμούς. Οι αδυναμίες αυτές, όπως επισημαίνεται, περιορίζουν την επιχειρησιακή ικανότητα των ευρωπαϊκών στρατών και καθιστούν αναγκαία την περαιτέρω αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών.
Παράλληλα, σχεδιάζονται επενδύσεις ύψους άνω των 100 δισ. ευρώ για έργα που θα εξυπηρετούν τόσο εμπορικές όσο και στρατιωτικές ανάγκες. Η Ε.Ε. έχει ήδη χρηματοδοτήσει 95 έργα διπλής χρήσης σε 21 κράτη-μέλη μέσω του προγράμματος «Συνδέοντας την Ευρώπη», ενώ ο νέος προϋπολογισμός για τη στρατιωτική κινητικότητα προβλέπεται να δεκαπλασιαστεί από 1,7 σε 17 δισ. ευρώ μετά το 2027.
Ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα έχει η προγραμματισμένη συμφωνία συνεργασίας με Βουλγαρία και Ρουμανία για τη δημιουργία κάθετου άξονα που θα ενισχύσει τόσο το εμπόριο όσο και τη στρατιωτική κινητικότητα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η χώρα αποκτά έτσι στρατηγικό ρόλο ως κόμβος μεταφορών και άμυνας, αξιοποιώντας την αναβάθμιση λιμανιών, σιδηροδρομικών και οδικών υποδομών που θα εξυπηρετούν και τις δύο ανάγκες — εμπορική και στρατιωτική.