Όλα όσα διαδραματίστηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου την επομένη του διχαστικού δημοψηφίσματος του Τσίπρα
Δευτέρα, 6 Ιουλίου 2015, μία μέρα μετά το διχαστικό δημοψήφισμα. Ώρα 9:30 το πρωί, και στο Προεδρικό Μέγαρο έχουν καταφθάσει οι αρχηγοί των κομμάτων -πλην Χρυσής Αυγής- για το ιστορικό, όπως αποδείχθηκε, Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών υπό τον Πρόεδρο Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο.
Είχε προηγηθεί διάγγελμα του τότε πρωθυπουργού, με το οποίο ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη διεξαγωγή Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών, με στόχο να πειστούν -ιδιαίτερα οι ηγέτες του «δημοκρατικού τόξου»- να δεχθούν από κοινού τη «νέα αρχή». Την αποδοχή δηλαδή μιας «νέας συμφωνίας διάσωσης» (του γνωστού πια «τρίτου μνημονίου») για να μην πέσει η χώρα στα «βράχια». Υπό τη σκιά της μετατροπής -ήδη λίγες ώρες πριν- του «Όχι» σε «Ναι», της απομάκρυνσης του Γιάνη Βαρουφάκη από το υπουργείο Οικονομικών και της διαβεβαίωσης του Αλέξη Τσίπρα ότι η χώρα παραμένει στην Ευρώπη, ξεκίνησε το Συμβούλιο, με την παρουσίαση -εκ μέρους του Προέδρου Δημοκρατίας- ενός σχεδίου κοινού ανακοινωθέντος, πάνω στο οποίο θα γινόταν η συζήτηση.
Οι πολιτικοί αρχηγοί κατά βάση συμφωνούσαν στο σχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος, το οποίο είχε συντάξει ο Προκόπης Παυλόπουλος. Μέχρι και ο Γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας είχε κάνει την «ιστορική» διαπίστωση, ότι ναι μεν δεν μπορούσε να συμφωνήσει, αφού το ΚΚΕ ήταν εναντίον της ΕΕ, πλην όμως «όταν είσαι μέλος μιας συμφωνίας όπως η ΕΕ -εμείς τη λέμε και λυκοσυμμαχία-, δεν μπορείς να βγεις έξω σε μια νύχτα».
Η συζήτηση πάντως διακόπηκε κατά τις 11 το πρωί, όταν ο Π. Λαφαζάνης μπήκε στην αίθουσα και ζήτησε να διακοπεί η σύνοδος των αρχηγών, προκειμένου να ενημερώσει τον τότε πρωθυπουργό για «κάτι πολύ σημαντικό». Ο Αλ. Τσίπρας βγήκε έξω από την αίθουσα. Ο Π. Λαφαζάνης τού είπε πως τον ψάχνει ο Πούτιν και έχει την πληροφορία ότι θέλει να τον μεταπείσει να μη διεκδικήσει συμφωνία, γιατί προτίθεται να στηρίξει οικονομικά τη χώρα.
Ο Τσίπρας μπήκε ξανά στην αίθουσα και ζήτησε από τον Προκόπη Παυλόπουλο να κάνει το τηλεφώνημα από την Προεδρία, ώστε να μη χάνεται χρόνος. Απαντώντας στο τηλεφώνημα, ο Πούτιν έδωσε στον Τσίπρα συγχαρητήρια για το δημοψήφισμα, ενώ του είπε πόσο ηρωική είναι η στάση του ελληνικού λαού. Τον συμβούλευσε επίσης να κλείσει τη συμφωνία με τους δανειστές. Ο Τσίπρας ρώτησε τον Πούτιν αν έχει κάτι άλλο πέραν αυτών να του πει, του απάντησε πως «όχι» και το τηλεφώνημα ολοκληρώθηκε εκεί. Κατόπιν, ο τότε πρωθυπουργός ενημέρωσε το Συμβούλιο των Αρχηγών ότι ο Πούτιν ήθελε απλώς να τον συγχαρεί.
Η σύσκεψη συνεχίστηκε και σημαδεύτηκε από μεγάλες στιγμές έντασης. Αρχικά, οι αρχηγοί εξήγησαν ότι δεν αποδέχονται πως το «Όχι» στο δημοψήφισμα ήταν εντολή για ρήξη.
Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης (νέος αρχηγός της ΝΔ μετά την παραίτηση Σαμαρά) όπως και η Φώφη Γεννηματά (ΠΑΣΟΚ) τού άσκησαν σκληρή κριτική, εστιάζοντας κυρίως στις καθυστερήσεις του. Του είπαν ότι ακόμη και το δημοψήφισμα, το οποίο χαρακτήρισαν αχρείαστο εκείνη την εποχή, θα έπρεπε να το είχε επικαλεστεί πολύ νωρίτερα και πολύ περισσότερο το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών και όχι στα παρά πέντε, όταν η χώρα οδηγούνταν στα βράχια. Οι αρχηγοί της αντιπολίτευσης, πλην ΚΚΕ, του ζήτησαν να φέρει πάση θυσία συμφωνία. Πιο «σκληρή» κριτική, πάντως, του άσκησε από εντελώς διαφορετική κατεύθυνση ο Δημήτρης Κουτσούμπας.
Ο Τσίπρας επικαλέστηκε την απόφαση του δημοψηφίσματος και πρόβαλε το αίτημα της δημοκρατίας που ανακύπτει. Οι συνομιλητές του όμως του απάντησαν ότι φυσικά και σέβονται τη δημοκρατία, ωστόσο είπαν: «Τι θα κάνεις αν σου απορρίψουν την πρόταση που θα υποβάλεις την Τρίτη;», κάτι στο οποίο ο κ. Τσίπρας δεν είχε απάντηση.
Αμηχανία
Έτερο θέμα στο οποίο ο πρωθυπουργός έδειξε αμηχανία ήταν όταν οι συνομιλητές του τον ρώτησαν: «Μπορείς να περάσεις από τη Βουλή την όποια συμφωνία;». Αν και έδειξε ότι μπορεί πλέον να ξεπεράσει την αριστερή πτέρυγα του κόμματός του, ωστόσο δεν θέλησε να αναφερθεί στο θέμα.
Οι αρχηγοί της αντιπολίτευσης -πάντα πλην ΚΚΕ- του ξεκαθάρισαν ότι θα στηρίξουν τη διαπραγμάτευση και τη συμφωνία, ωστόσο δεν του δίνουν «λευκή εντολή», καθώς και ότι «εσύ έχεις την ευθύνη για τους χειρισμούς και για το αποτέλεσμα», καθώς όλοι τους συμφωνούν ότι αυτό που θα έρθει θα είναι ένα βαρύ μνημόνιο.
Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης είπε ότι θα στηρίξει την κυβέρνηση, αλλά ζήτησε «καθαρές κουβέντες» για το τι προτίθεται να κάνει, κάτι στο οποίο συμφώνησαν και οι υπόλοιποι, που του ξεκαθάρισαν ότι η ευθύνη της επανέναρξης των συνομιλιών με τους εταίρους είναι δική του, όπως και η συμφωνία που θα φέρει.
Ο Τσίπρας, όπως είπε ένας από τους συμμετέχοντες, ήθελε να δείχνει αποφασισμένος ότι θα πάει στις Βρυξέλλες και θα γυρίσει με συμφωνία.
Κοινό ανακοινωθέν
Ο Β. Μεϊμαράκης στην αρχή διαφώνησε με την ιδέα έκδοσης κοινής ανακοίνωσης, τελικά όμως υποχώρησε μετά την παρέμβαση του ΠτΔ, ο οποίος του είπε ότι έχει δεσμευτεί στον Φρανσουά Ολάντ και σε άλλους ξένους ηγέτες για γραπτό κείμενο.
Προς το τέλος της συζήτησης και όσον αφορά το περιεχόμενο του κοινού ανακοινωθέντος, ο Αλέξης Τσίπρας πρότεινε «να γράψουμε ότι ο ελληνικός λαός έδωσε τη δική του απάντηση απέναντι στις πολιτικές λιτότητας». Τότε ο Σταύρος Θεοδωράκης (Ποτάμι) απάντησε: «Πρόεδρε, για να καταλάβω. Πάμε να κάνουμε τους μάγκες στους δανειστές ή να πετύχουμε συμφωνία;».
Άποψη με την οποία συμφώνησαν τόσο ο κ. Μεϊμαράκης όσο και η Φώφη Γεννηματά, που απαίτησαν δέσμευση γραπτώς ότι δεν θα έρθει σε ρήξη με τους δανειστές.
«Η ετυμηγορία του λαού στο δημοψήφισμα δεν ήταν εντολή ρήξης. Να είμαστε σαφείς», είπε ο πρόεδρος της ΝΔ, με τη Φώφη Γεννηματά να προσθέτει: «Πρόεδρε, έχει σημασία η συζήτηση που κάνουμε και η στήριξη στην προσπάθειά σου, μόνο αν δεν υπάρχει το ενδεχόμενο της ρήξης στο τραπέζι».
Ο Αλέξης Τσίπρας τελικά συμφώνησε και το ενδεχόμενο της ρήξης αποκλείστηκε εγγράφως, για να ακολουθήσει η… επόμενη κόντρα μεταξύ Τσίπρα και Μεϊμαράκη, όταν η σύνταξη του κειμένου έφτασε στο θέμα του χρέους.
- Τσίπρας: «Να γράψουμε ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμφωνία είναι να υπάρξει ρύθμιση του χρέους».
- Μεϊμαράκης: «Διαφωνώ. Δεν πρόκειται να στο δώσουν. Θα πάρεις ό,τι πήρε και ο Αντώνης Σαμαράς. Μια απλή αναφορά ότι κάποια στιγμή θα συζητηθεί το ζήτημα».
Σχετικά με την ευθύνη στη διαπραγμάτευση, οι πολιτικοί αρχηγοί επεσήμαναν στον πρωθυπουργό ότι δεν έχουν σκοπό να γίνουν «συνένοχοι» σε οποιοδήποτε πιθανό αδιέξοδο.
Μεϊμαράκης: «Η ευθύνη της διαπραγμάτευσης είναι αποκλειστικά της κυβέρνησης. Αυτό πρέπει να αποτυπωθεί. Ποια ευθύνη έχω εγώ; Το πολύ-πολύ να ενημερώσω τους Ευρωπαίους του ΕΛΚ», με τη Φώφη Γεννηματά να κινείται σε παρόμοια πλαίσια.
Ο πρωθυπουργός δέχτηκε δριμεία κριτική και για την πεντάμηνη διαπραγμάτευση, με τον πρόεδρο της ΝΔ να τονίζει πως «τα πράγματα δεν είναι καλά. Γιατί δεν μας φώναζες πέντε μήνες πριν;» και τον Αλέξη Τσίπρα να απαντά: «Η πόρτα μου είναι πάντα ανοιχτή».
Ο διάλογος συνεχίστηκε:
- Μεϊμαράκης: «Άλλο αυτό και άλλο να καλέσεις επίσημα τους αρχηγούς».
- Τσίπρας: «Μα ούτε ο Σαμαράς με φώναξε όσο ήταν πρωθυπουργός».
Μία ακόμη ένταση σημειώθηκε μεταξύ του Σταύρου Θεοδωράκη και του Πάνου Καμμένου.
«Οι δανειστές δεν θέλουν συμφωνία. Κάθε φορά που προτείναμε κάτι, ζητούσαν παραπάνω πράγματα», φέρεται να είπε ο Π. Καμμένος.
«Εναντίον των δανειστών μπορούμε να μιλάμε όλοι μας. Θες να μιλήσουμε κανονικά; Να δούμε τι θα κάνουμε με τη συμφωνία;» απάντησε ο επικεφαλής του Ποταμιού.
Η σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών ολοκληρώθηκε ομαλά, και στις 12:30 ήταν έτοιμο το «κοινό ανακοινωθέν» προς την ΕΕ. Στις 12:45 ο Προκόπης Παυλόπουλος τηλεφώνησε -όπως είχε συμφωνηθεί- στον πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ. Επακολούθησε η υπογραφή του τρίτου, βαρύτατου μνημονίου από τον Τσίπρα. Έτσι άρχισε μια καινούργια, σκοτεινή κατά πολλούς, περίοδος για την Ελλάδα.
Και… τιμητής της Ιστορίας
Kαι ξαφνικά ο -κατά τα διεθνή μέσα ενημέρωσης- «κωλοτούμπας πρωθυπουργός» Αλέξης Τσίπρας υπέβαλε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Τασούλα το δήθεν «αγαθό», πλην αντισυνταγματικό, αίτημα για τη δημοσίευση των πρακτικών του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών. Επρόκειτο για μια ακόμη χαρακτηριστική περίπτωση δημιουργίας εντυπώσεων, μια και γνώριζε(;) ότι για 30 χρόνια τα πρακτικά αυτά είναι απόρρητα. Όμως δέκα χρόνια μετά τις δραματικές ημέρες του 2015, όταν η χώρα βρέθηκε στο χείλος του γκρεμού με το αχρείαστο δημοψήφισμά του, ο κ. Τσίπρας προσπαθεί να εμφανιστεί ως τιμητής της Ιστορίας.
Χαρακτηριστική είναι μια πρόταση-πρόκλησή που ανάρτησε στο fb. Έγραψε: «Αυτοί που το ’15 χρησιμοποίησαν το σύνθημα να μείνουμε Ευρώπη, είναι οι ίδιοι που διαρκώς μας απομακρύνουν από την Ευρώπη. Και πριν το 2009 και σήμερα». Τέτοιο θράσος!
Απάντηση στο αίτημα του Τσίπρα αποτελούν ίσως οι μαρτυρίες όσων συμμετείχαν σε εκείνο το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, για όσα διημείφθησαν στο Προεδρικό Μέγαρο κατά την επτάωρη συνάντηση των αρχηγών των πολιτικών κομμάτων (πλην Χ.Α.) και βεβαίως τα «απόρρητα», μέρος των οποίων δημοσιεύει σήμερα το «Π».
Εκείνη την ώρα, το ύπατο καθήκον των αρχηγών ήταν να στείλουν στους Ευρωπαίους το μήνυμα μιας ύστατης προσπάθειας να κρατηθεί η Ελλάδα εντός ευρώ. Το έκαναν και τώρα θέλει να τους εκθέσει με το γνωστό, παλιό κόλπο της διαστρέβλωσης, που κάθε λαϊκιστής γνωρίζει άριστα. Τον στήριξαν τότε και έπραξαν σωστά, γιατί στήριζαν τη χώρα. Αν σκέφτονταν μόνον το κομματικό τους συμφέρον, έπρεπε να τον έχουν αφήσει μόνο του, φτάνοντας στο σημείο να μην ψηφίσουν ούτε το τρίτο μνημόνιο που έφερε λίγο αργότερα. Τους εξαπάτησε, όπως είχε κάνει με τους «συντρόφους» του, που πηδούσαν σαν τα ποντίκια από το πλοίο και τους πήγε εκείνους σε εκλογές και όλους εμάς σε ένα στυγνό και μνημόνιο υπερβολικών φόρων και νέας, αχρείαστης, ύφεσης, όταν τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη έβγαιναν από το «λαγούμι» της κρίσης.
του Φώτη Σιούμπουρα
