Ο πρώην υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος καταγγέλλει ότι η Αναπτυξιακή ΑΕ της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας επιδότησε -και με ευρωπαϊκά κονδύλια- εταιρείες-φαντάσματα για αγορά 26 σκαφών αναψυχής με στόχο την ανάκαμψη της τουριστικής οικονομίας της Βόρειας Εύβοιας μετά τις πυρκαγιές του 2021
Σύμφωνα με την Political και το ρεπορτάζ της Γεωργία Λαγού, ένα σκάνδαλο πρώτου μεγέθους με άρωμα ευρωπαϊκής απάτης έχει ξεσπάσει στην καρδιά της Στερεάς Ελλάδας. Η «Political» αποκαλύπτει καταγγελία-βόμβα του πρώην υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης και νυν περιφερειακού συμβούλου Κωνσταντίνου Μαρκόπουλου, η οποία ήδη βρίσκεται στο γραφείο των Ευρωπαίων Εντεταλμένων Εισαγγελέων (EPPO) και καταγγέλλεται ότι 6 εκατ. ευρώ φέρονται να έχουν κάνει φτερά!
Στο επίκεντρο βρίσκεται η Αναπτυξιακή Εύβοιας ΑΕ, εταιρεία υπό τον έλεγχο της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, που φέρεται να χειρίστηκε εκατομμύρια ευρώ ευρωπαϊκών κονδυλίων με τρόπο που θυμίζει… επιδοτούμενο παραμύθι. Κι όλα αυτά την ώρα που η Βόρεια και Κεντρική Εύβοια παραμένουν πυρόπληκτες, κατεστραμμένες και οικονομικά καθηλωμένες μετά τις φωτιές του 2021. Την ώρα που οι κάτοικοι περιμένουν στήριξη, αποκατάσταση και πραγματική ανάπτυξη, η καταγγελία μιλά για μια ζοφερή πραγματικότητα γύρω από επιδοτήσεις, εταιρείες-κελύφη και διοικητικές σιωπές.
«Σκοτεινή υπόθεση διαφθοράς»
Σύμφωνα με την καταγγελία που είναι εις γνώσιν της «Political» και βρίσκεται στα χέρια της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, δύο μεγάλα προγράμματα χρηματοδότησης, το Leader σκαφών αναψυχής και το Skills4Sports, εμφανίζουν ασυμβατότητες, σκοτεινά σημεία και σοβαρότατες ενδείξεις καταχρηστικής αξιοποίησης πόρων.
«Πρόκειται για σκοτεινή υπόθεση διαφθοράς κατά την οποία ευρωπαϊκά χρήματα που δόθηκαν για να ορθοποδήσει η κατεστραμμένη περιοχή της Βόρειας Εύβοιας χρησιμοποιήθηκαν για άλλους σκοπούς. Και γεννιέται το ερώτημα: πώς έμαθαν ότι υπάρχει αυτό το πρόγραμμα στην Αθήνα, στον Πειραιά, στην Κρήτη, στη Λευκάδα, στη Χαλκιδική και σε άλλες περιοχές, όπου υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ευρίσκονται τα σκάφη; Είναι τόσο ανεπαρκείς στην Αναπτυξιακή, ώστε να μην αντιληφθούν αυτό που συνέβη;», αναρωτιέται ο περιφερειακός σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος.
9,37 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 4,66 εκατ. από την ΕΕ
Το πρόγραμμα Leader 2023-2027, με στόχο την ανάκαμψη της τουριστικής οικονομίας της Βόρειας Εύβοιας μετά τις πυρκαγιές του 2021, χρηματοδότησε 26 τουριστικά σκάφη συνολικού ύψους 9,37 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 4,66 εκατ. ευρώ προήλθαν από την ΕΕ. Μόνο που, σύμφωνα με τα στοιχεία της καταγγελίας, κανένα από αυτά τα σκάφη δεν βρίσκεται στην Εύβοια!
Οι Ναυτιλιακές Εταιρείες Πλοίων Αναψυχής (ΝΕΠΑ) που συστάθηκαν για να λάβουν τις επιδοτήσεις είναι φαντάσματα με κοινές διευθύνσεις, ανύπαρκτα τηλέφωνα και έδρες σε ξενοδοχεία χωρίς σκάφη. Τηλέφωνα επικοινωνίας δηλώνονται εκτός Εύβοιας, μερικά μάλιστα σε Αττική, Χαλκιδική, Ιόνια νησιά, ακόμη και σε περιοχές μακριά από θάλασσα.
Η εικόνα που περιγράφεται είναι εκείνη ενός δικτύου εταιρειών-φαντασμάτων, που σύμφωνα με την καταγγελία ενδέχεται να συστάθηκαν αποκλειστικά για να λάβουν την επιδότηση και να «εξαφανιστούν».
Διευθύνσεις σε χωράφια και αγρούς με… πηγάδι
«Από τα 26 σκάφη αυτά σχεδόν κανένα δεν υπάρχει στην Εύβοια. Οι ΝΕΠΑ είναι κάλπικες. Τα σκάφη ανήκουν σε ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με τον νομό Εύβοιας και σίγουρα δεν είναι προς ενοικίαση. Είναι χαρακτηριστικό ότι ελάχιστες ΝΕΠΑ αναφέρουν σταθερά τηλέφωνα τα περισσότερα είναι κινητά με απόρρητο ιδιοκτήτη. Όσους μπόρεσα να βρω, δήλωσαν άσχετοι με σκάφη και παρόμοιες εργασίες. Σαν μια δύναμη να τους έδωσε την πληροφόρηση για να αγοράσουν σκάφος με 50% επιδότηση. Ενδεικτικό της προχειρότητας είναι ότι δηλώθηκαν διευθύνσεις ΝΕΠΑ σε χωράφια, χωρίς κτίσμα, ή σε ξενοδοχείο που δεν διαθέτει σκάφος ή υπάρχει κοινή διεύθυνση σε διαφορετικές εταιρείες που ωστόσο δεν επαληθεύθηκαν και μία είναι σε διεύθυνση όπου δεν υπάρχει κτίριο, αλλά αγρός με πηγάδι! Είναι χαρακτηριστικό ότι για την πλειονότητα των σκαφών υπάρχει κοινή συμβουλευτική εταιρεία που ετοίμασε τον φάκελο», αναφέρει στην «Political» ο κ. Μαρκόπουλος.
Στο στόχαστρο στελέχη και διοίκηση της Αναπτυξιακής ΑΕ
Ο κ. Μαρκόπουλος αναφέρει ότι η έρευνά του ξεκίνησε όταν παραιτήθηκε ο πρόεδρος της Αναπτυξιακής κ. Βαβουλιώτης αρχές του 2025 «με σοβαρές αιχμές για τον διευθυντή κ. Μαργαρίτη, αλλά και τον περιφερειάρχη κ. Σπανό, ο οποίος ενώ γνώριζε δεν έλαβε μέτρα»
Σοβαρό ερώτημα επίσης αποτελεί το ότι οι μελέτες για 17 από τα 26 σκάφη φαίνεται να έχουν συνταχθεί από την ίδια εταιρεία μελετών, ενώ στελέχη της Αναπτυξιακής ΑΕ φέρονται να είχαν πλήρη εικόνα των φακέλων. Χαρακτηριστικά η αναφορά που βρίσκεται πλέον στα χέρια των Ευρωπαίων εισαγγελέων αναφέρει:
«Αποδεικτικό στοιχείο είναι ο ιστότοπος της κάθε ΝΕΠΑ που είναι υποχρεωτική, ευρίσκεται στο διαδίκτυο, έχει φωτογραφία του σκάφους και ενίοτε ένα τηλέφωνο που ποτέ δεν απαντά. Ούτε διεύθυνση ούτε οτιδήποτε άλλο που τη συνδέει με τον νομό της Εύβοιας. Και βέβαια αυτό δεν γίνεται χωρίς τη “συνδρομή” στελεχών και διοίκησης της Αναπτυξιακής, οι οποίοι μετά βεβαιότητας είχαν διαπιστώσει κάποια από τα παραπάνω περιγραφέντα, αλλά τα αποσιώπησαν…».
«Σκιές» και με το «χρυσό» πρόγραμμα Skills4Sports
Και σαν να μην έφτανε το σκάνδαλο των σκαφών, στην ίδια Αναπτυξιακή «τρέχει» και το πρόγραμμα Skills4Sports, ύψους σχεδόν 3 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα υποτίθεται ότι αποσκοπούσε στην ενίσχυση της απασχόλησης νέων εκτός εκπαίδευσης και εργασίας (ΕΕΑΚ) μέσω εκπαιδευτικών δράσεων στον αθλητισμό.
Ωστόσο, όπως καταγγέλλεται, δεν υπάρχει καμία τεκμηριωμένη δραστηριότητα που να αποδεικνύει ότι τα παραδοτέα του έργου πραγματοποιήθηκαν.
Αντιθέτως, ο διευθυντής της Αναπτυξιακής έλαβε, σύμφωνα με την καταγγελία, έκτακτη αποζημίωση 48.500 ευρώ με ψευδή βεβαίωση ότι εργάστηκε «κατά 90%» για το συγκεκριμένο πρόγραμμα. «Αντιθέτως το μόνο που βρέθηκε είναι έκτακτη αποζημίωση του διευθυντή κ. Μαργαρίτη ύψους €48.500 και για να πραγματοποιηθεί αυτό χρειάστηκε βεβαίωση αναληθής πώς και πού ξοδεύτηκαν τα χρήματα του προγράμματος αυτού του τότε προέδρου κ. Κ., ότι ο κ. Μαργαρίτης εργάζεται κατά 90% για το Skills4sports και ότι ΔΕΝ εργάζεται για κανένα δημόσιο (public) πρόγραμμα, ενώ είναι διευθυντής στην Αναπτυξιακή Εύβοιας που κατά 78% ανήκει στην Περιφέρεια Στερεάς παραμένει άγνωστο!», αναφέρει η καταγγελία.
Παραιτήσεις με αιχμές
Το νήμα άρχισε να ξετυλίγεται μετά την παραίτηση του προέδρου της Αναπτυξιακής, Ευάγγελου Βαβουλιώτη, ο οποίος κατήγγειλε έλλειψη ενημέρωσης και κακοδιαχείριση από τον επί χρόνια διευθυντή κ. Μαργαρίτη. Είχε προηγηθεί η παραίτηση μέλους του ΔΣ το οποίο είχε αφήσει αιχμές για «περίεργες αποφάσεις και αδιαφάνεια».
Η έρευνα του κ. Μαρκόπουλου ξεκίνησε όταν:
«η παραίτηση του προέδρου κ. Βαβουλιώτη ήρθε αρχές του 2025 με σοβαρές αιχμές για τον διευθυντή κ. Μαργαρίτη, αλλά και τον περιφερειάρχη κ. Σπανό, ο οποίος ενώ γνώριζε δεν έλαβε μέτρα. Με αφορμή αυτή την παραίτηση, αλλά και δικές μου πληροφορίες έψαξα την υλοποίηση των τελευταίων προγραμμάτων. Το πλέον σοβαρό ήταν το πρόγραμμα στήριξης του τουρισμού της Βόρειας Εύβοιας που είχε καταστραφεί από τις πρόσφατες φωτιές».
Στις 9 Ιουλίου ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός προχώρησε σε θεσμικές ενέργειες για πλήρη διερεύνηση της υπόθεσης. Ανακοίνωσε ότι ξεκινά έκτακτος διοικητικός έλεγχος στην εταιρεία, ενημέρωσε την ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και ζητήθηκε παράλληλος έλεγχος από ορκωτούς λογιστές. «Η υπηρεσία σας να διενεργήσει με κάθε πρόσφορο μέσο -όπως τόνισε- σχετικό έλεγχο, ή άλλη αντίστοιχη ενέργεια, προς διερεύνηση των ισχυρισμών, αλλά και ευρύτερα της λειτουργίας της Αναπτυξιακής Εύβοιας».
Η υπόθεση προκάλεσε παρέμβαση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων, η οποία ζήτησε έλεγχο, με αποτέλεσμα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να διατάξει έκτακτο έλεγχο στις 14 Ιουλίου 2025.
«Ο κ. Βαβουλιώτης ζητούσε να γνωρίζει πού πηγαίνουν τα χρήματα, με ποιον τρόπο διοχετεύονται, πόσα χρήματα υπάρχουν, ποιοι είναι οι δικαιούχοι, ζητούσε ο άνθρωπος το αυτονόητο, να υπάρχει πλήρης διαφάνεια. Εμείς ως καθ’ ύλην αρμόδιοι, όπου τα μέλη μας εμπλέκονται στους ελέγχους των ευρωπαϊκών κονδυλίων προχωρήσαμε στις διαδικασίες, κοινοποιήσαμε το έγγραφό μας σε όλες τις αρμόδιες αρχές, ώστε να γίνουν οι ανάλογοι έλεγχοι», αναφέρει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων Νίκος Κακαβάς.
Αναστολή των καθηκόντωντου διευθυντή Νίκου Μαργαρίτη
Τη Δευτέρα 14 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε Έκτακτη Γενική Συνέλευση μετόχων της Αναπτυξιακής Εύβοιας ΑΕ και την Τρίτη 15 Ιουλίου συνεδρίασε το Διοικητικό Συμβούλιο. Στη Γενική Συνέλευση των μετόχων έγινε η αποδοχή της παραίτησης του Βαγγέλη Βαβουλιώτη και η συμμετοχή του Δημήτρη Βουρδάνου, αναπληρωτή περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας, στο Διοικητικό Συμβούλιο. Αποφασίστηκε επίσης η αναστολή των καθηκόντων του γενικού διευθυντή της Αναπτυξιακής Εύβοιας ΑΕ Νίκου Μαργαρίτη για τις ανάγκες της απρόσκοπτης και δεοντολογικά ορθής διενέργειας των ελέγχων, καθώς και η διενέργεια ελέγχου για τα έτη 2019-2025 από ορκωτό ελεγκτή.
«Ντου» της Οικονομικής Αστυνομίας και φόβοι για… νέο ΟΠΕΚΕΠΕ
Κατασχέθηκαν από τα γραφεία της Αναπτυξιακής στην Εύβοια όλα τα αρχεία, στικάκια και έγγραφα που αφορούσαν το πρόγραμμα Leader με τα τουριστικά σκάφη – «Τα χρήματα δεν τα έλαβαν, όπως και με τις επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ, αυτοί οι οποίοι είναι οι δικαιούχοι, αλλά κάποιοι επιτήδειοι», αναφέρει ο πρόεδρος των Γεωτεχνικών Υπαλλήλων Νίκος Κακαβάς
Πριν από δύο εβδομάδες η Οικονομική Αστυνομία πραγματοποίησε έφοδο στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας, σε μια κίνηση που πολλοί πλέον χαρακτηρίζουν ως την πιο σοβαρή μέχρι σήμερα πτυχή της υπόθεσης και τη βαπτίζουν «έναν νέο ΟΠΕΚΕΠΕ».
«Οι έλεγχοι ξεκίνησαν και πέρα από τις εποπτικές αρχές του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, έγιναν έλεγχοι και από την ΕΔΕΛ (Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου), αλλά και από την Οικονομική Αστυνομία, η οποία πριν από δυο εβδομάδες έκανε έφοδο στα γραφεία της Αναπτυξιακής Εταιρείας στην Εύβοια και κατάσχεσαν όλα τα αρχεία, στικάκια και έγγραφα που αφορούσαν το πρόγραμμα Leader με τα τουριστικά σκάφη», τονίζει ο πρόεδρος των Γεωτεχνικών Υπαλλήλων Νίκος Κακαβάς.
«Τα σκάφη αναψυχής δεν πήγαν εκεί που έπρεπε»
Τα πρώτα ευρήματα από τους ελέγχους αποδεικνύουν ότι πρόκειται για οργανωμένο σχέδιο εξαπάτησης της ΕΕ. Ο κ. Κακαβάς είναι ξεκάθαρος: «Τα πρώτα στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας δείχνουν ότι τα σκάφη αναψυχής δεν πήγαν εκεί που έπρεπε, σύντομα θα αποκαλυφθούν από τους ελέγχους που έχουν κάνει οι αρμόδιοι φορείς. Υπολογίζεται ότι έξι εκατομμύρια ευρώ εξαφανίστηκαν από τους πραγματικούς δικαιούχους και οι δικοί μας ελεγκτικοί μηχανισμοί χαρακτηρίζουν έναν νέο ΟΠΕΚΕΠΕ. Είναι εξοργιστικό, διότι τα χρήματα δεν τα έλαβαν, όπως και με τις επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ, αυτοί οι οποίοι είναι οι δικαιούχοι, αλλά κάποιοι επιτήδειοι. Ήδη έχουν προσέλθει στο γραφείο της Ευρωπαίας εισαγγελέως και έχουν καταθέσει μάρτυρες από την Εύβοια που γνωρίζουν», καταλήγει ο πρόεδρος της ΠΟΓΕΔΥ.
Εν αναμονή των πορισμάτων
Από ό,τι φαίνεται όλοι είναι ενήμεροι. «Ο κ. Μαργαρίτης εκλήθη και δεν έδωσε καμία απάντηση. Με ομόφωνη απόφαση τοποθετήθηκε σε αργία μέχρι να γίνει ο έλεγχος, ο οποίος δεν έχει ξεκινήσει τέσσερις μήνες μετά τις αποκαλύψεις, παρά τη δέσμευση του περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας κ. Σπανού. Η εταιρεία έχει απλήρωτους τους υπαλλήλους από τον Μάιο και έχει αποβληθεί από το ΓΕΜΗ λόγω σοβαρών ελλείψεων οικονομικού ελέγχου», λέει ο κ. Μαρκόπουλος.
Παράλληλα, κύκλοι της Αναπτυξιακής αναφέρουν ότι «η διοίκηση της Αναπτυξιακής Εύβοιας ΑΕ προχωρά βήμα βήμα στην αποκατάσταση λειτουργίας της εταιρείας. Έπειτα από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της εταιρείας με την έγκριση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων του 2023 επετεύχθη η άρση της από 14/12/2024 αναστολής καταχώρισης στο ΓΕΜΗ. Πρακτικά, αυτό επέτρεψε στην εταιρεία να αποκτήσει και πάλι πρόσβαση σε τραπεζικές συναλλαγές».
Τι απαντά η Αναπτυξιακή Εύβοιας ΑΕ
Η «Political» επικοινώνησε με την Αναπτυξιακή Εύβοιας ΑΕ, με τα στελέχη της να δηλώνουν όσον αφορά τους ελέγχους στα επαγγελματικά σκάφη ότι:
- Στις προσκλήσεις ιδιωτικών έργων του ΕΠΑΛΘ υποβλήθηκαν 165 αιτήσεις, εκ των οποίων εγκρίθηκαν τελικώς οι 34 (28 για την Κεντρική και Βόρεια Εύβοια και 6 για τη Νότια Εύβοια και τη Σκύρο).
- Εντάχθηκαν και χρηματοδοτήθηκαν ως ήταν υποχρεωτικό σύμφωνα με τον οδηγό για τις προτάσεις που πληρούσαν τα τυπικά κριτήρια. Ωστόσο, έχουν αναφερθεί -ανεξακρίβωτα προς ώρας- περιπτώσεις, όπου τα σκάφη που αποκτήθηκαν με αυτό τον τρόπο είτε δεν δραστηριοποιούνται πέριξ των νήσων Εύβοιας και Σκύρου, είτε δεν χρησιμοποιούνται εν συνόλω ως μισθούμενα επαγγελματικά σκάφη, αλλά ως ιδιωτικά σκάφη αναψυχής.
- Διαπιστώνεται ότι εφόσον ισχύουν τα ανωτέρω, οι επενδύσεις που χρηματοδότησε το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Αλιεία και Θάλασσα 2014-2020» δεν συμβάλλουν διά των χρηστών τους στην τοπική ανάπτυξη σύμφωνα με τους σκοπούς του προγράμματος και γεννάται μείζον ηθικό, δεοντολογικό και πιθανά νομικό ζήτημα.
Για τους λόγους αυτούς, η περιφερειακή αρχή αιτήθηκε να διενεργηθεί ειδικός έλεγχος για το σύνολο των εντάξεων όσον αφορά τόσο την αξιολόγηση του εκάστοτε φακέλου όσο και τη μετέπειτα χρήση των τουριστικών σκαφών.
