Αθόρυβα και μικροσκοπικά, με εξελιγμένους αισθητήρες, μικροκινητήρες και
σύστημα πλοήγησης, ετοιμάζονται να ριχτούν στα μελλοντικά πεδία των μαχών.
Η παρουσίαση από την Κίνα ενός drone σε μέγεθος… κουνουπιού δεν αποτελεί απλώς μια τεχνολογική καινοτομία. Πρόκειται για ένα βήμα-ορόσημο στον διαρκώς εξελισσόμενο τομέα της μικρορομποτικής με ξεκάθαρες στρατιωτικές εφαρμογές. Το νέο μικροσκοπικό UAV (Unmanned Aerial Vehicle) σχεδιάστηκε από το
Εθνικό Πανεπιστήμιο Αμυντικής Τεχνολογίας στην επαρχία Χουνάν. Με μήκος μόλις 2 εκατοστά,
πλάτος 3 εκατοστά και βάρος μικρότερο των 0,2 γραμμαρίων, το drone αποτελεί ένα πραγματικό
θαύμα μικρομηχανικής.
Όπως γράφει ο Βασίλης Σκουλαράκος στην εφημερίδα «Political» η σμίκρυνση τέτοιων συστημάτων σηματοδοτεί τη μετάβαση σε μια νέα γενιά μη επανδρωμένων μέσων με δυνατότητες διείσδυσης, απόκρυψης και επιτήρησης σε περιβάλλοντα που προηγουμένως ήταν απρόσιτα για τα συμβατικά UAVs.
Αόρατος κατάσκοπος
Το «κουνούπι-drone» σχεδιάστηκε κυρίως γιααποστολές συλλογής πληροφοριών, αναγνώρισης και επιτήρησης σε εχθρικό περιβάλλον. Χάρη στο εξαιρετικά μικρό του μέγεθος και το σχεδόν αθόρυβο πέταγμά του, μπορεί να διεισδύει σε εσωτερικούς χώρους, στρατόπεδα ή και κτήρια υπό κατάληψη, χωρίς να γίνεται αντιληπτό.
Είναι ιδανικό για στοχευμένες επιχειρήσεις ειδικών δυνάμεων, όπου απαιτείται διακριτική προετοιμασία πριν την επέμβαση ή η συλλογή στοιχείων για υψηλής αξίας στόχους. Η ικανότητά του να μεταφέρει αισθητήρες θερμικής απεικόνισης, μικροκάμερες και συστήματα επικοινωνίας το καθιστά χρήσιμο και για ανίχνευση ανθρώπινης παρουσίας σε σενάρια διάσωσης ή για επιχειρήσεις σε αστικά περιβάλλοντα.
Τεχνολογικά χαρακτηριστικά
Παρά τις μικρές διαστάσεις του, το drone είναι εξοπλισμένο με μπαταρία, αισθητήρες, μικροκινητήρες και σύστημα πλοήγησης. Η λειτουργία του βασίζεται κυρίως σε τηλεχειρισμό μέσω ασφαλούς συχνότητας, αλλά εκτιμάται πως σε μελλοντικές εκδόσεις αναμένεται να ενσωματωθούν στοιχεία τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) για αυτόνομη πλοήγηση και στόχευση.
Η κατασκευή του βασίζεται σε υλικά εξαιρετικά χαμηλού βάρους, ενώ τα φτερά του κινούνται με παλμική κίνηση, όπως ενός εντόμου -παρόμοια με το αμερικανικό RoboBee του Χάρβαρντ, που πετά χτυπώντας τα φτερά του 120 φορές το δευτερόλεπτο. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν και αναλυτές, η αυτονομία παραμένει περιοριστικός παράγοντας.
Αντιρρήσεις
Παρά τις εντυπωσιακές επιδόσεις σε επίπεδο σμίκρυνσης, ειδικοί όπως οι Bryce Barros (Truman National Security Project) και Timothy Heath (RAND Corporation) εκφράζουν αμφιβολίες για την επιχειρησιακή του αξία σε περιβάλλον πολέμου. Η μικρή εμβέλεια, ο περιορισμένος χρόνος πτήσης και η ευπάθεια σε παρεμβολές καθιστούν δύσκολη την επιχειρησιακή αξιοποίηση σε πραγματικές συνθήκες μάχης. Ωστόσο, αυτό δεν μειώνει την αξία του ως «πιλότου» για την επόμενη γενιά μη επανδρωμένων συστημάτων διπλής χρήσης -στρατιωτικής και πολιτικής. Η ενσωμάτωσή του στη στρατηγική ασύμμετρων επιχειρήσεων και η χρήση του για παρακολούθηση ή σαμποτάζ, σε σενάρια υψηλής πολυπλοκότητας, μπορεί να αποβούν καθοριστικές.
Η Κίνα δεν είναι η μόνη που επενδύει στη σμίκρυνση UAVs. Στις ΗΠΑ, το ερευνητικό εργαστήριο του Χάρβαρντ εργάζεται χρόνια πάνω στο RoboBee, ένα μικροσκοπικό ρομπότ που στοχεύει σε αποστολές επιτήρησης και εντοπισμού.
Επιπλέον, το Black Hornet 4, ένα ελαφρώς μεγαλύτερο drone που κατασκευάζεται από την Teledyne FLIR Defense, χρησιμοποιείται ήδη από ένοπλες δυνάμεις σε πολλές χώρες. Με αυτονομία άνω των 30 λεπτών, θερμική απεικόνιση και εμβέλεια δύο μιλίων, αποτελεί παράδειγμα επιτυχημένης εφαρμογής μικρών UAVs στο πεδίο.
Η Ελλάδα σε… θέση μάχης
Η ανάπτυξη μικρο-drones δεν είναι απλώς μια τεχνολογική εξέλιξη, αλλά στρατηγική αναγκαιότητα. Η Ελλάδα, με τη γεωστρατηγική της θέση και το σύνθετο περιβάλλον απειλών που αντιμετωπίζει, οφείλει να προχωρήσει άμεσα σε εθνικό πρόγραμμα ανάπτυξης UAVs διαφόρων μεγεθών, που να καλύπτουν τις ανάγκες όλων των κλάδων, αλλά και να εξυπηρετούν και τις επιχειρησιακούς σκοπούς της Πολιτικής Προστασίας, της Αστυνομίας
και του Λιμενικού.
Η εστίαση στα μεγάλα UAVs με πολλαπλές δυνατότητες είναι σωστή, όμως η παράλληλη επένδυση σε μικροσκοπικά, χαμηλού κόστους drones με δυνατότητες παρακολούθησης και συλλογής πληροφοριών, ακόμα και σε αστικά ή ημιαστικά περιβάλλοντα, μπορεί να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα.
Το ελληνικό αμυντικό οικοσύστημα έχει τις βάσεις για την ανάπτυξη σχετικής τεχνολογίας, συνεργαζόμενο με πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και νεοφυείς εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα.
Η δημιουργία του κινεζικού drone-κουνουπιού σηματοδοτεί μια νέα εποχή στην τεχνολογική κούρσα των UAVs. Παρότι προς το παρόν παραμένει περισσότερο ενδεικτική της κατεύθυνσης της έρευνας, αποτελεί ισχυρό δείγμα των μελλοντικών δυνατοτήτων που θα προσφέρουν τέτοιες πλατφόρμες.
Η εθνική ασφάλεια του αύριο θα κριθεί όχι μόνο από τα μεγάλα όπλα, αλλά και από τα μικροσκοπικά συστήματα που πετούν απαρατήρητα, μεταφέροντας κρίσιμες πληροφορίες. Οι μάχες του μέλλοντος μπορεί να ξεκινούν με το βουητό ενός… κουνουπιού!
