Πώς μεταδίδεται η νόσος, τι πρέπει να κάνουν οι κτηνοτρόφοι
Συναγερμός έχει σημάνει στις αρμόδιες τοπικές αρχές από την επιβεβαίωση τεσσάρων εστιών αφθώδους πυρετού στην Τουρκία, στις 11, 16 και 18 Ιουλίου 2025. Σε ενημέρωσή της η Διεύθυνση Κτηνιατρικής Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας σημειώνει πως ο αφθώδης πυρετός είναι νόσημα υποχρεωτικής δήλωσης και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ασθένειες των ζώων με τεράστιες οικονομικές απώλειες. Προσβάλλει βοοειδή, πρόβατα, αίγες, χοίρους, καθώς και όλα τα άγρια μηρυκαστικά και τους αγριόχοιρους. Δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο.
Πρόκειται για μία οξεία εμπύρετο και μεγάλης μεταδοτικότητας ιογενή λοιμώδη νόσο των δίχηλων ζώων που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση φυσαλιδώδους εξανθήματος στον βλεννογόνο του στόματος, στη στεφάνη, στα μεσοδακτύλια διαστήματα και στις θηλές του μαστού. Το ποσοστό θνησιμότητας είναι μικρό στα ενήλικα ζώα (1-5%) αλλά στα νεαρά ζώα μπορεί να φτάσει το 20%.
Ο ιός εισέρχεται στον οργανισμό κυρίως διαμέσου του αναπνευστικού και του πεπτικού συστήματος. Η αναπνευστική οδός αποτελεί την κύρια πύλη εισόδου για τα μηρυκαστικά με μικρές ποσότητες του ιού να προκαλούν λοίμωξη ενώ οι χοίροι μολύνονται κυρίως μέσω του πεπτικού συστήματος.
Η μετάδοση του ιού στα ζώα πραγματοποιείται:
- με την άμεση επαφή με ζώα που νοσούν ή ζώα-φορείς (σίελος, κόπρανα, ούρα, γάλα και σπέρμα),
- έμμεσα με μηχανικούς φορείς (υλικά, εξοπλισμός, μηχανήματα, οχήματα και με τον άνθρωπο που μπορεί να φέρει τον ιό στα υποδήματα και στα ρούχα του),
- προϊόντα ζωικής προέλευσης όπως γάλα, κρέας
- ζωοτροφές: ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί εάν χοίροι ταΐζονται με ανεπεξέργαστο χυλό, ή νεαρά ζώα με γάλα που δεν έχει υποστεί θερμική επεξεργασία
- αερογενώς: αερολύματα που περιέχουν τον ιό μπορούν να τον μεταφέρουν με τον αέρα σε μεγάλες αποστάσεις (60 χλμ. πάνω από τη στεριά και 300 χλμ. πάνω από την θάλασσα).
Αποτελεί νόσημα με σοβαρές άμεσες και έμμεσες οικονομικές επιπτώσεις λόγω της μείωσης της παραγωγικότητας, της θνησιμότητας, των περιορισμών στο εμπόριο ζώντων ζώων και προϊόντων και του υψηλού κόστους εφαρμογής των μέτρων ελέγχου και εκρίζωσης του νοσήματος, η οποία απαιτεί θανατώσεις στις μολυσμένες εκτροφές.
Σε περίπτωση επιβεβαίωσης εστίας, τίθενται σε εφαρμογή το «Σχέδιο αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης για την καταπολέμηση του Αφθώδους Πυρετού των δίχηλων» (υπ’ αριθ. 258618/03.03.2008 Υ.Α. – ΦΕΚ Β΄ 451/17.03.2008) και το Π.Δ. 32/2007 (ΦΕΚ 30 Α’, 20.02.2007) «Μέτρα καταπολέμησης του αφθώδους πυρετού, σε συμμόρφωση προς την Οδηγία του Συμβουλίου 2003/85/ΕΚ».
Προκειμένου να αποτραπεί η είσοδος του νοσήματος, οι ιδιοκτήτες εκμεταλλεύσεων προβάτων, αιγοειδών, βοοειδών και χοίρων στο σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας θα πρέπει να αυξήσουν τα μέτρα βιοπροφύλαξης στις εκτροφές τους, ώστε να μειώσουν τις πιθανότητες εισόδου ασθενειών, μεταξύ των οποίων είναι και ο Αφθώδης Πυρετός.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα παρακάτω σημεία:
- Περίφραξη των εγκαταστάσεων για την αποτροπή εισόδου και εξόδου ζώων/φορέων.
- Ύπαρξη απολυμαντικής τάφρου για τα οχήματα στην είσοδο-έξοδο των εγκαταστάσεων.
- Τακτικός καθαρισμός και απολύμανση των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού.
- Αποφυγή της εισόδου οχημάτων και άλλων μηχανημάτων που έχουν έρθει σε επαφή με άλλες εκμεταλλεύσεις στις εγκαταστάσεις και στους βοσκοτόπους.
- Καθαρισμός και απολύμανση των οχημάτων που εισέρχονται και εξέρχονται από τις εγκαταστάσεις και επιπλέον πριν και μετά την μεταφορά ζώων και προϊόντων.
- Περιορισμός των ανθρώπων που εισέρχονται στις εκμεταλλεύσεις και έρχονται σε επαφή με τα ζώα και ιδιαίτερη προσοχή σε όσους έρχονται σε επαφή και με άλλες εκμεταλλεύσεις.
- Καθαρισμός και απολύμανση των υποδημάτων των ανθρώπων που εισέρχονται και εξέρχονται από την εκμετάλλευση.
- Παραμονή των νεοεισαχθέντων ζώων σε περιορισμό από τα υπόλοιπα ζώα της εκτροφής, για τουλάχιστον 21 ημέρες.
- Έλεγχος της προέλευσης των ζωοτροφών, των μηχανημάτων και των συσκευών που χρησιμοποιούνται.
- Απομάκρυνση εστιών ρύπανσης και λιμναζόντων υδάτων που ευνοούν την προσέλκυση εντόμων.
- Απεντόμωση και μυοκτονία στις εγκαταστάσεις.
- Καταπολέμηση εξωπαράσιτων και χρήση εντομοαπωθητικών.
- Να μην χρησιμοποιούνται μεταχειρισμένα εργαλεία, εξοπλισμός και αντικείμενα προερχόμενα από άλλες εκμεταλλεύσεις.
- Προμήθεια ζώων, προϊόντων και ζωοτροφών, σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας”
