Η 1η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, με στόχο την ενημέρωση για τους τρόπους μετάδοσης, πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας του HIV.
Το φετινό μήνυμα του UNAIDS είναι: «Overcoming disruption, transforming the AIDS response», αναδεικνύοντας τις συνέπειες των περικοπών στη διεθνή χρηματοδότηση προγραμμάτων HIV/AIDS και την ανάγκη συντονισμένης αντίδρασης για την εξάλειψη της επιδημίας. Το πρόγραμμα τονίζει ότι περιορισμοί στα προγράμματα πρόληψης και νομοθεσίες που ποινικοποιούν ευάλωτες ομάδες δυσχεραίνουν την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας.
Παρά την πρόοδο στη θεραπεία του HIV, η έγκαιρη διάγνωση παραμένει κρίσιμη. Στην Ελλάδα, έως τις 31 Οκτωβρίου 2025, έχουν καταγραφεί 21.815 περιστατικά HIV, εκ των οποίων 4.795 έχουν εκδηλώσει AIDS και 3.721 έχουν αποβιώσει. Το 2025 έλαβαν αντιρετροϊκή αγωγή 11.549 άτομα. Οι νέες διαγνώσεις φέτος ανέρχονται σε 526, με συχνότερο τρόπο μετάδοσης τη σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών, ενώ στο 35,7% των περιπτώσεων ο τρόπος μετάδοσης είναι ακαθόριστος. Σημαντικό πρόβλημα παραμένει η καθυστερημένη διάγνωση, η οποία αφορά το 52% των περιστατικών, κυρίως σε γυναίκες, ετεροφυλόφιλους, άτομα άνω των 50 ετών και αλλοδαπούς.
Σύμφωνα με τον στόχο 95-95-95 του UNAIDS, η Ελλάδα έχει προσεγγίσει τον πρώτο στόχο (91% των ατόμων που ζουν με HIV είναι διαγνωσμένα). Ωστόσο, μόλις το 73% των διαγνωσμένων λαμβάνει αντιρετροϊκή θεραπεία, ενώ μεταξύ αυτών που λαμβάνουν αγωγή, το 94% έχει επιτύχει ιική καταστολή.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, ο ΕΟΔΥ προγραμματίζει δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, καθώς και προληπτικού ελέγχου με rapid test για HIV, ηπατίτιδες B & C και άλλα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ), συνεχίζοντας τις παρεμβάσεις στην κοινότητα για την πρόληψη των μεταδοτικών νοσημάτων.
Οι δράσεις
1. Αττική
• Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Πάτρα, 25/11/2025, Τρίτη, 12:00-17:00, παρουσία Κινητής Μονάδας ΕΟΔΥ, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (ΕΕΜΑΑ): εξειδικευμένο προσωπικό του ΕΟΔΥ θα διενεργεί δωρεάν, ανώνυμο και εμπιστευτικό έλεγχο με τη μέθοδο της δοκιμασίας της ταχείας ανίχνευσης (rapid test) για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, σε όσους πολίτες το επιθυμούν, με ενημέρωση και συμβουλευτική πριν και μετά την εξέταση (pre information and post-counseling)
• Αθήνα: Πλατεία Κοραή
• Θεσσαλονίκη: Πλατεία Αριστοτέλους
• Πάτρα: Πλατεία Γεωργίου Α’
• Μοσχάτο-Κέντρο Υγείας Μοσχάτου, 27/11/2025, Πέμπτη, 09:00-13:00, παρουσία εξειδικευμένου επιστημονικού κλιμακίου στο Κέντρο Υγείας: ενημέρωση, ευαισθητοποίηση της κοινότητας και προληπτικός έλεγχος του γενικού πληθυσμού για ΣΜΝ
• Αθήνα-Πλατεία Κοραή, 30/11/2025 & 01/12/2025, Κυριακή & Δευτέρα, 16:00-21:00, παρουσία Κινητής Μονάδας Εξέτασης του ΕΟΔΥ: ανιχνευτική εξέταση για τη HIV λοίμωξη και τα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα, με συμβουλευτική πριν και μετά το τεστ
• Πειραιάς, 01/12/2025, Δευτέρα, ώρα 09:00-14:00, στη συμβολή των οδών Καραΐσκου και Σωτήρος Διός (πίσω από Πλατεία Κοραή): ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού σχετικά με τον ιό του HIV και τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα με διανομή έντυπου ενημερωτικού υλικού και προφυλακτικών (stand & street work)
2. Θεσσαλονίκη:
• 01/12/2025, Δεύτερα, 09:00-15:00, Πλακόστρωτο Παραλίας Θεσσαλονίκης, στο ύψος του αγάλματος Κων. Καραμανλή, παρουσία Κινητής Μονάδας Εξέτασης του ΕΟΔΥ: ανιχνευτική εξέταση για τη HIV λοίμωξη και τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, με συμβουλευτική πριν και μετά την εξέταση
• 02/12/2025, Τρίτη, 09:30-14:30, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, παρουσία Κινητής Μονάδας Εξέτασης ΕΟΔΥ για τη HIV λοίμωξη και τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, με συμβουλευτική πριν και μετά το τεστ
• 11/12/2025, Πέμπτη, 15:00-20:00, στο χώρο του Κέντρου Υποστήριξης Γυναικών iasis Hypatia (επί της οδού Πέτρου Συνδίκα 24) Θεσσαλονίκης: εκπαιδευμένο προσωπικό του ΕΟΔΥ θα διενεργεί δωρεάν, ανώνυμο και εμπιστευτικό έλεγχο με τη μέθοδο της δοκιμασίας της ταχείας ανίχνευσης (rapid test) για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, σε όσους πολίτες το επιθυμούν, με ενημέρωση/συμβουλευτική πριν και μετά την εξέταση (pre information and post-counseling)
3. Λάρισα:
• 01 & 02/12/2025, Δευτέρα & Τρίτη, 10:00-15:00, Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας: εντός του χώρου που θα διατεθεί από το Δήμο Λαρισαίων, στην κεντρική πλατεία της πόλης (επί των οδών Μ. Αλέξανδρου και Κούμα), εξειδικευμένο προσωπικό του ΕΟΔΥ θα διενεργεί δωρεάν, ανώνυμο και εμπιστευτικό έλεγχο με τη μέθοδο της δοκιμασίας της ταχείας ανίχνευσης (rapid test) για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, σε όσους πολίτες το επιθυμούν, με ενημέρωση/συμβουλευτική πριν και μετά την εξέταση (pre information and post-counseling).
Όλες οι παραπάνω δράσεις πρόληψης θα συνοδεύονται από ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού με διανομή έντυπου ενημερωτικού υλικού και προφυλακτικών.
Ο ΕΟΔΥ, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, υπενθυμίζει ότι ο HIV δεν έχει εξαλειφθεί. Η ενημέρωση, η έγκαιρη διάγνωση, η πρόσβαση στη θεραπεία και η καταπολέμηση του στίγματος αποτελούν θεμελιώδεις πυλώνες δημόσιας υγείας. Ο ΕΟΔΥ συνεχίζει να εργάζεται ώστε κάθε άτομο να έχει πρόσβαση σε ενημέρωση, πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία – χωρίς εμπόδια και χωρίς στίγμα.
