Ανησυχία προκαλούν οι πρώτες ενδείξεις για τη δραστηριότητα της γρίπης το φετινό χειμώνα. Η εποχική γρίπη στο νότιο ημισφαίριο ξεκίνησε νωρίτερα και χαρακτηρίζεται από υψηλή μεταδοτικότητα, «ξεπερνώντας το μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας».
Στη χώρα μας, μεταπανδημικά, τα δεδομένα από το Δίκτυο Παρατηρητών Νοσηρότητας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, υποδεικνύουν έναρξη της εποχικής δραστηριότητας μεταξύ 10 Νοεμβρίου και 10 Δεκεμβρίου, ενώ η κορύφωση παρατηρείται γύρω στις αρχές του έτους.
«Σύμφωνα και με τα επιδημιολογικά δεδομένα που έχουν καταγραφεί από την επικράτηση της γρίπης στο νότιο ημισφαίριο, τη φετινή περίοδο στη χώρα μας αναμένεται η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης να έχει μακρύτερη διάρκεια και με βαρύτερη νόσηση» αναφέρει μιλώντας στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ), η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη.
Έως σήμερα, λόγω και της παρατεταμένης καλοκαιρίας στη χώρα μας, καταγράφονται μεν κρούσματα στον πληθυσμό, ωστόσο ο αριθμός δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλος. Όπως εξηγεί η κ. Αγαπηδάκη, συνήθως η περίοδος της εποχικής γρίπης διαρκεί από τον Οκτώβριο έως τα τέλη Μαρτίου. «Ωστόσο, φέτος, υπάρχει η εκτίμηση ότι η εποχική γρίπη στη χώρα μας ενδεχομένως θα έχει διάρκεια ακόμα και μέχρι το τέλος Απριλίου, κάτι που έχει ήδη θέσει σε εγρήγορση τους αρμόδιους φορείς και καθιστά επιτακτικό τον αντιγριπικό εμβολιασμό, ιδιαιτέρως για ανθρώπους με ευάλωτο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως είναι τα άτομα με χρόνια νοσήματα, οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες, τα βρέφη και τα μικρά παιδιά».
Ποιο στέλεχος γρίπης φαίνεται να επικρατεί
«Τα επιδημιολογικά δεδομένα του νότιου ημισφαιρίου, το οποίο προηγείται χρονικά του βόρειου όσον αφορά στη δραστηριότητα της εποχικής γρίπης, δίνουν μία ένδειξη του τι μπορεί να περιμένει η Ευρώπη για την τρέχουσα περίοδο εποχικής γρίπης. Στην Ιαπωνία και την Αυστραλία το εποχικό κύμα άρχισε νωρίτερα απ’ ό,τι συνήθως και χαρακτηρίστηκε από υψηλή μετάδοση στην κοινότητα, ξεπερνώντας το μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας. Το κύμα χαρακτηρίστηκε κυρίως από την κυκλοφορία του στελέχους A/H1N1pdm, με χαμηλότερα επίπεδα του ιού B/Victoria. Ο ιός A/H3N2 ανιχνεύθηκε σε χαμηλά επίπεδα καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου, αν και στη Ν. Αφρική σημείωσε υψηλή κυκλοφορία κατά τους χειμερινούς μήνες», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) Χρήστος Χατζηχριστοδούλου.
Πρώιμα δεδομένα από το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνουν επικράτηση του αντιγονικά μετατοπισμένου κλάδου Κ του υπότυπου Α(Η3Ν2) στις ανιχνεύσεις, κάτι το οποίο ενδεχομένως υποδεικνύει αυξημένη μεταδοτικότητα. Τα Εθνικά Κέντρα Αναφοράς Γρίπης Νότιας και Βόρειας Ελλάδας ελέγχουν την ενδεχόμενη κυκλοφορία του εν λόγω κλάδου και στη χώρα μας».
Ασπίδα προστασίας ο εμβολιασμός
Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο, όταν χορηγηθεί σωστά και έγκαιρα, προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού της γρίπης και συμβάλλει στην προστασία από τις σοβαρές επιπλοκές της. Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν από την έναρξη της περιόδου έξαρσης των κρουσμάτων, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου δύο εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης.
Πέρυσι είχαν εμβολιαστεί κατά της γρίπης 2,4 εκατομμύρια πολίτες και φέτος μέχρι 11 Νοεμβρίου, περίπου 1 εκατομμύριο έχουν εμβολιαστεί. Με την πορεία των εμβολιασμών στη χώρα μας να βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή και τον χειμώνα να πλησιάζει, φέρνοντας μαζί του την έξαρση των ιώσεων, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, εφιστά την προσοχή στους πολίτες για τον αντιγριπικό εμβολιασμό.
«Έχει μεγάλη αξία να μην αμελούμε τον ετήσιο εμβολιασμό για την εποχική γρίπη», σημειώνει η κ. Αγαπηδάκη και προσθέτει: «Το συμβατικό αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να γίνει πανεύκολα, δωρεάν και δεν χρειάζεται συνταγογράφηση από γιατρό. Μπορεί να χορηγηθεί σε κάθε πολίτη, ασφαλισμένους και ανασφάλιστους, τόσο μέσω των δημόσιων δομών υγείας, όσο και στα φαρμακεία. Κάθε εμβολιασμός καταχωρίζεται υποχρεωτικά στο Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών, εξασφαλίζοντας σωστή παρακολούθηση, ενημέρωση των αρμόδιων φορέων και προστασία της δημόσιας υγείας».
Η κ. Αγαπηδάκη επισημαίνει ότι κάθε χρόνο το αντιγριπικό εμβόλιο είναι επικαιροποιημένο, με βάση το στέλεχος της γρίπης που αναμένεται να επικρατήσει και χαρακτηρίζει τον εμβολιασμό ως την πιο αποτελεσματική ασπίδα προστασίας και στρατηγική πρόληψης, προκειμένου να σωθούν ζωές, συμβάλλοντας παράλληλα στη μείωση του φόρτου των υπηρεσιών υγείας.
Η αρμόδια αναπληρώτρια υπουργός Υγείας κάνει ειδική μνεία στη σημασία οι γιατροί και οι επαγγελματίες υγείας να ενημερώνουν τον πληθυσμό για την προστασία που παρέχουν τα εμβόλια, μειώνοντας σημαντικά την πιθανότητα νοσηλείας και θανάτου από επιπλοκές. «Η πρόληψη είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία και ο αντιγριπικός εμβολιασμός είναι το πιο απλό και αποτελεσματικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Ας αντιμετωπίσουμε τον εμβολιασμό όχι ως μια απλή υποχρέωση, αλλά ως πράξη υπευθυνότητας και κοινωνικής αλληλεγγύης. Μια μικρή, αλλά σημαντική προληπτική ενέργεια σήμερα, που θα αποτρέψει σοβαρές συνέπειες αύριο», καταλήγει η κ. Αγαπηδάκη.
Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν
– Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
-Βρέφη και παιδιά ηλικίας 6 μηνών ως 5 ετών
-Παιδιά ηλικίας άνω των 5 ετών και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
- Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
- Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή
- Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη)
- Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών
- Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)
- Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
- Χρόνια νεφροπάθεια
- Χρόνιες παθήσεις ήπατος
- Νευρολογικά-νευρομυϊκά νοσήματα
- Σύνδρομο Down
-Έγκυες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες και θηλάζουσες.
– Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτη Μάζας Σώματος >40Kg/m2) και παιδιά με ΔΜΣ >95ηΕΘ.
– Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (πχ για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα).
– Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα, που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης.
– Κλειστοί πληθυσμοί, όπως εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κλπ), νεοσύλλεκτοι και προσωπικό ιδρυμάτων χρονίως πασχόντων, μονάδων φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστημάτων κράτησης.
– Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι, φοιτητές επαγγελμάτων υγείας σε κλινική άσκηση) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων-μεταναστών.
– Άστεγοι.
– Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς [συμπεριλαμβανομένων εκτροφέων μίνκ (γουνοφόρα θηλαστικά)], σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους.
Σημειώνεται ότι για την τρέχουσα χειμερινή περίοδο, ο ιός της γρίπης θα κυκλοφορήσει παράλληλα με τον ιό SARS-CoV-2, που προκαλεί τη νόσο COVID-19.
Ο εμβολιασμός κατά των δύο ιών παραμένει το σημαντικότερο διαθέσιμο μέτρο πρόληψης, ιδιαίτερης αξίας για τις ομάδες υψηλού κινδύνου. Παράλληλα η τήρηση των κανόνων πρόληψης των λοιμώξεων αναπνευστικού (όπως συχνό πλύσιμο των χεριών, αποφυγή συγχρωτισμού, αερισμός των χώρων) αποτελούν πρόσθετα μέτρα, ενώ συστήνεται επίσης η έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής φροντίδας επί εμφάνισης κλινικής συμπτωματολογίας.
