Η επίσκεψη-αστραπή του Νίκου Δένδια στη Λευκωσία είχε σαφή στόχευση. Αφενός, Ελλάδα και Κύπρος συντονίζουν τις κινήσεις τους για να αξιοποιήσουν από κοινού τον ευρωπαϊκό Κανονισμό SAFE σε προμήθειες και επενδύσεις. Αφετέρου, ενισχύουν τη συνεργασία τους στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, με το βλέμμα στην κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ στις αρχές του 2026.
Στο πλαίσιο της επίσκεψης, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας συναντήθηκε με τον Κύπριο ομόλογό του Βασίλη Πάλμα, ενώ στη συνέχεια είχε συνομιλίες με τον Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη στο Προεδρικό Μέγαρο.
Συντονισμός για το SAFE
Στο Υπουργείο Άμυνας στη Λευκωσία, οι δύο υπουργοί υπογράμμισαν ότι το SAFE προσφέρει πρακτικό πλαίσιο για κοινές κινήσεις που ενισχύουν την αποτροπή και την επιχειρησιακή ετοιμότητα. Ο Νίκος Δένδιας μίλησε για «σφιχτό χρονοδιάγραμμα» και ευκαιρία εμβάθυνσης της διμερούς συνεργασίας, ενώ ο Βασίλης Πάλμας περιέγραψε το SAFE ως εργαλείο για την αναβάθμιση της αμυντικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Έμφαση στην εγχώρια βιομηχανία
Στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έθεσε καθαρά ως προτεραιότητα την ανάδειξη και διασύνδεση της ελληνικής και της κυπριακής αμυντικής βιομηχανίας μέσα από τα εργαλεία της ΕΕ, με την προσεχή κυπριακή Προεδρία να λειτουργεί ως επιταχυντής. Ο Νίκος Δένδιας στάθηκε στη δημιουργία ισχυρού «οικοσυστήματος» αμυντικών τεχνολογιών και συμπαραγωγών.
Ο Κανονισμός SAFE (Security Action for Europe) δίνει στα κράτη μέλη πρόσβαση έως 150 δισ. ευρώ σε μακροπρόθεσμα, χαμηλότοκα δάνεια για μεγάλες προμήθειες και επενδύσεις που ενισχύουν την ευρωπαϊκή αμυντική βάση. Προωθείται ευρωπαϊκή προτίμηση στην παραγωγή και υποβάλλονται εθνικά επενδυτικά σχέδια που αξιολογεί η Κομισιόν.
Το ανοιχτό ζήτημα της Τουρκίας
Στις δημόσιες τοποθετήσεις καταγράφηκε εκ νέου η θέση ότι ο μηχανισμός δεν μπορεί να καταλήγει να ωφελεί κράτη που απειλούν μέλη της Ένωσης. Η συζήτηση για πιθανά σχήματα με τρίτες χώρες συνοδεύεται από αυστηρές ρήτρες και πολιτικές δικλίδες, με την Αθήνα και τη Λευκωσία να παραπέμπουν στην ανάγκη κοινής στάσης των 27.
Απαντώντας σε ερώτηση κατά πόσον γίνονται ενέργειες ώστε να ασκήσουν βέτο και άλλα κράτη μέλη της ΕΕ στο ενδεχόμενο ένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE, ο Ν. Δένδιας είπε ότι «εγώ και ο Βασίλης είμαστε ίσως απ’ τους λίγους ανθρώπους στην Ευρώπη που έχουμε καθίσει και έχουμε διαβάσει τον Κανονισμό SAFE. Έναν εξαιρετικά πολύπλοκο Κανονισμό, γραμμένο με μια περίεργη γλώσσα της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, ακριβώς για να μπορεί ο καθένας να καταλαβαίνει ό,τι νομίζει και να διατυπώνει ό,τι κρίνει».
Σε αυτό το πλαίσιο, όμως, ανέφερε πως υπάρχουν αξιακές αρχές, οι οποίες οφείλουν να είναι σαφείς. «Υπάρχει σαφής δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον τρόπο με τον οποίο συμβάσεις μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών θα εισάγονται προς συζήτηση», επεσήμανε. Όπως είπε, η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με δήλωσή της, έχει δεσμευτεί ότι αυτές οι προτάσεις θα έρχονται για να ψηφιστούν με ομοφωνία, με κοινή αντίληψη όλων των κρατών. «Αυτό είναι αυτονόητο, διότι αν κάποιος απειλεί την ίδια την ΕΕ, είναι προφανές ότι δεν μπορεί να συμμετέχει στον μηχανισμό αντιμετώπισης αυτής της επιθετικότητας», είπε.
Σε αυτό το πλαίσιο, συνέχισε, «αναμένουμε όλες οι ευρωπαϊκές χώρες να συνταχθούν απέναντι στην αυτονόητη αντίληψη προστασίας του ευρωπαϊκού χώρου, αλλά όχι μόνο γεωγραφικά, των ευρωπαϊκών αξιών, της δημοκρατίας, της ευρωπαϊκής προσέγγισης στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Η Λευκωσία «τρέχει» την οριστικοποίηση του εθνικού φακέλου για το SAFE, με λίστα έργων που θα κριθούν στον άξονα κρίσιμων ικανοτήτων και βιομηχανικής προστιθέμενης αξίας. Θα συνέλθει εκ νέου και το Συμβούλιο Αμυντικής Βιομηχανίας για να κλειδώσει προτεραιότητες πριν από την έναρξη της κυπριακής Προεδρίας.
Υπουργός Άμυνας Κύπρου: Νέα αμυντικά έργα σε κρίσιμες τεχνολογίες έως το 2026
Η Κύπρος ανεβάζει ταχύτητα στην αμυντική καινοτομία. Ο Κύπριος Υπουργός Άμυνας Βασίλης Πάλμας ανακοίνωσε ότι εντός του 2026 θα παρουσιαστούν νέα έργα με έμφαση σε κρίσιμους τεχνολογικούς τομείς, στοχεύοντας σε εγχώρια τεχνογνωσία και τεχνολογική ανεξαρτησία. «Θέλουμε ένα ενιαίο, λειτουργικό οικοσύστημα αμυντικής καινοτομίας», σημείωσε, περιγράφοντας σύμπραξη επιστήμης, βιομηχανίας και Εθνικής Φρουράς.
«ΑΘΗΝΑ», «ΘΗΣΕΑΣ», «DroneEyE»
Σήμερα στο Στρατόπεδο «Σταύρος Στυλιανίδης» έξω από τη Λευκωσία παρουσιάστηκαν τα τρία πρώτα έργα της Δράσης Έρευνας και Καινοτομίας «ΑΘΗΝΑ», «ΘΗΣΕΑΣ» και «DroneEyE». Ο Β. Πάλμας τα χαρακτήρισε απτά παραδείγματα για το πώς η εγχώρια έρευνα μετατρέπεται σε πολλαπλασιαστή ισχύος και αποτροπής, προϊδεάζοντας για συνέχεια μέσα στο 2026.
Ο σχεδιασμός του Υπουργείου Άμυνας της Κύπρου δίνει προτεραιότητα στην έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία με ενεργό ρόλο πανεπιστημίων, Κέντρων Αριστείας, ιδιωτικών επιχειρήσεων και ερευνητικών ιδρυμάτων. Η ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας προβάλλεται ως πυλώνας της στρατηγικής, με διπλό όφελος: επιχειρησιακή θωράκιση και ώθηση στην οικονομία.
Το νέο περιβάλλον απειλών
Ο Β. Πάλμας περιέγραψε ένα ρευστό τοπίο με υβριδικές απειλές, ραγδαία ανάπτυξη μη επανδρωμένων συστημάτων και τεχνητής νοημοσύνης, που απαιτούν δικτυοκεντρική αντίληψη άμυνας και υψηλή τεχνολογική ετοιμότητα. Η Κύπρος, ως κράτος μέλος της ΕΕ και παράγοντας σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, «δεν μπορεί να μείνει αμέτοχη σε αυτή τη μετάβαση».
Το μήνυμα της τεχνολογικής αναβάθμισης συνδέεται ευθέως με τις νεότερες επαφές Λευκωσίας–Αθήνας. Στη συνάντηση Χριστοδουλίδη–Δένδια στο Προεδρικό, ο Πρόεδρος μίλησε για «χρυσή ευκαιρία» ανάδειξης της κυπριακής και ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας με φόντο την επικείμενη Κυπριακή Προεδρία της ΕΕ και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE.
Σε ανάλογο μήκος κύματος, οι Υπουργοί Άμυνας Πάλμας και Δένδιας επισήμαναν ότι η συνεργασία Κύπρου–Ελλάδας στο πλαίσιο του SAFE είναι «αυτονόητη», με στόχο συνέργειες που αναβαθμίζουν τις αμυντικές δυνατότητες και υπηρετούν την αποτρεπτική ισχύ. Ο κ. Δένδιας υπογράμμισε επίσης πως για τυχόν συμβάσεις με τρίτες χώρες ισχύει δέσμευση της Κομισιόν για διαδικασίες ομοφωνίας, στοιχείο κρίσιμο για την προστασία των ευρωπαϊκών αξιών και της ασφάλειας.
Με ορίζοντα το 2026, το Υπουργείο Άμυνας της Κύπρου ετοιμάζει νέο κύμα έργων και συνεργασιών που δένουν την ακαδημαϊκή έρευνα με πραγματικές επιχειρησιακές ανάγκες. Η επιλογή να καλλιεργηθεί εγχώρια τεχνογνωσία και να στηριχθεί η βιομηχανία δίνει στην Κύπρο ρόλο παραγωγού λύσεων, όχι απλώς αγοραστή. Αν η πολιτική βούληση και η χρηματοδότηση κινηθούν με τον ίδιο ρυθμό, το «ΑΘΗΝΑ» μπορεί να εξελιχθεί σε μόνιμη γραμμή παραγωγής καινοτομίας για την Εθνική Φρουρά.
