Οι μνήμες από τη σοκαριστική δολοφονία του επιδραστικού λογοτέχνη Μένη Κουμανταρέα, ο οποίος βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του στην οδό Ζακύνθου στην Κυψέλη, επανέρχονται στο προσκήνιο αυτές τις μέρες στο Μεικτό Ορκωτό Εφετείο της Αθήνας.
Οι δύο κατηγορούμενοι, Ρουμανικής καταγωγής, βρίσκονται και πάλι στο εδώλιο, έτοιμοι να αντιμετωπίσουν την πιθανότητα ισόβιας κάθειρξης.
Αυτή η ανατροπή προήλθε από τον Άρειο Πάγο, ο οποίος ανέτρεψε την προηγούμενη απόφαση του Μεικτού Ορκωτού Εφετείου, το οποίο είχε αναγνωρίσει στους κατηγορουμένους το ελαφρυντικό του σύννομου βίου. Έτσι, οι δύο άνδρες είχαν αποφύγει τα ισόβια, καταδικάζοντας τους σε 15 χρόνια και 18 μήνες κάθειρξης. Ωστόσο, με την αναιρετική απόφαση, η οποία ακυρώνει την αναγνώριση του ελαφρυντικού, η υπόθεση επανέρχεται στη δικαστική διαδικασία.
Οι δύο Ρουμάνοι κρίθηκαν ένοχοι για τη δολοφονία του συγγραφέα, αλλά τους αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό του σύννομου βίου.
Αξιοσημείωτο είναι ότι αυτή η νέα εκδίκαση συμβαίνει λίγο πριν από τη συμπλήρωση 11 ετών από τη δολοφονία του Κουμανταρέα, η οποία είχε προκαλέσει σοκ στον πνευματικό κόσμο της χώρας. Ο συγκεκριμένος συγγραφέας θεωρείται μία από τις πιο αναγνωρίσιμες φωνές της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς, με ένα πλούσιο και πολύτιμο συγγραφικό έργο.
Η ανατρεπτική απόφαση του Αρείου Πάγου εστιάζει στην έλλειψη αιτιολογίας της προηγούμενης απόφασης, υπογραμμίζοντας ότι το ελαφρυντικό δεν μπορούσε να χορηγηθεί χωρίς την απαιτούμενη τεκμηρίωση. Έτσι, οι αρεοπαγίτες ανέπεμψαν την υπόθεση για νέα κρίση, την οποία θα εξετάσει διαφορετική σύνθεση του ΜΟΕ.
Η εγκληματική πράξη συνέβη το πρωί της 6ης Δεκεμβρίου 2014, όταν φίλοι και συγγενείς ανακάλυψαν τον 83χρονο συγγραφέα νεκρό στο κρεβάτι του. Οι συνθήκες θανάτου του ήταν αποτρόπαιες, καθώς η ιατροδικαστική έκθεση αποκάλυψε ότι υπέστη σοβαρούς τραυματισμούς και στραγγαλισμό. Ο Κουμανταρέας, γνωστός για την εμβληματική του εργασία «Η φανέλα με το εννιά», είχε υπάρξει αγαπημένος δάσκαλος και μέντορας για πολλούς νέους συγγραφείς.
Προτού συμβεί το μοιραίο, είχε συναντηθεί με φίλο του σε καφετέρια, αλλά πήγε στο διαμέρισμά του για να πάρει φάρμακα, καθώς είχε διαγνωστεί με καρκίνο. Όταν δεν επέστρεψε, ο φίλος του ανησύχησε και ειδοποίησε τους συγγενείς του. Ο θάνατός του, ηθικά και συναισθηματικά, είχε βαρύ αντίκτυπο στην ελληνική λογοτεχνία.
Κατά τις ανακριτικές διαδικασίες, αποκαλύφθηκε ότι οι δύο κατηγορούμενοι είχαν γνωριμία με τον Κουμανταρέα και είχαν από καιρό επαφές μαζί του. Ο πρώτος κατηγορούμενος, μόλις 25 ετών τότε, είχε βοηθήσει τον συγγραφέα σε διάφορες εργασίες και είχε λάβει χρηματική βοήθεια. Ο δεύτερος, 29 ετών, είχε επίσης συναντήσεις με τον συγγραφέα, ωστόσο δεν διαπιστώθηκε αν είχαν ερωτικές σχέσεις.
Στο τελευταίο του βιβλίο, «Ο θησαυρός του χρόνου», ο Μένης Κουμανταρέας είχε αποτυπώσει όλα τα τελευταία γεγονότα της ζωής του, πράγμα που βοήθησε τις Αρχές να εξιχνιάσουν την υπόθεση
Το πιο ανατριχιαστικό στοιχείο είναι ότι ο Κουμανταρέας είχε περιγράψει τις προφητικές του εμπειρίες στο τελευταίο του βιβλίο, το «Ο θησαυρός του χρόνου». Το έργο αυτό, περιγράφοντας τον εαυτό του ως ήρωα και αφηγητή, αναδείκνυε τις προσωπικές του δυσκολίες και τις ανθρώπινες σχέσεις του, κάνοντάς το ένα σημαντικό κείμενο για την κατανόηση της υπόθεσης.
Η επανεκδίκαση της υπόθεσης αναμένεται να εξετάσει αν οι κατηγορούμενοι πρέπει να αντιμετωπίσουν αυστηρότερες ποινές για τις πράξεις τους, οι οποίες προήλθαν από μίσος και αναλγησία, και αν θα τους αναγνωριστεί το ελαφρυντικό του σύννομου βίου, το οποίο κρίθηκε ανεπαρκώς τεκμηριωμένο. Οι αρεοπαγίτες επισημαίνουν ότι η ζωή χωρίς εγκλήματα δεν αρκεί για να χαρακτηρίσει κανείς κάποιον ως “σύννομο”, καθώς απαιτείται σεβασμός σε κάθε πτυχή του κράτους δικαίου.
