Στην Ουάσιγκτον, στο περιθώριο των ετήσιων συναντήσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, επανέλαβε με σαφήνεια το νέο δόγμα της: «Είμαστε σε καλό σημείο».
Με αυτή τη φράση, που πλέον έχει γίνει σχεδόν σύνθημα στη Φρανκφούρτη, η ΕΚΤ επιχειρεί να δείξει ότι τα επιτόκια βρίσκονται σε ισορροπία μεταξύ σταθερότητας τιμών και στήριξης της οικονομίας.
Ωστόσο, πίσω από τη φαινομενική ομοφωνία, διαφαίνονται βαθιές διαφορές προσέγγισης. Οι δηλώσεις των κορυφαίων μελών του Διοικητικού Συμβουλίου αποτυπώνουν μια ΕΚΤ που βαδίζει σε λεπτή γραμμή, ανάμεσα στην επιβράδυνση του πληθωρισμού και στους αυξανόμενους φόβους για νέα αναζωπύρωση τιμών.
Το αφήγημα της Λαγκάρντ – Σταθερότητα με ετοιμότητα
«Είμαστε σε καλό σημείο, αλλά πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για οτιδήποτε», δήλωσε η Λαγκάρντ στο CNBC, αφήνοντας ανοιχτό κάθε ενδεχόμενο.
Με το επιτόκιο καταθέσεων στο 2%, η πρόεδρος της ΕΚΤ επιδιώκει να στείλει μήνυμα συνέχειας και προνοητικότητας. «Το έργο ενός κεντρικού τραπεζίτη δεν τελειώνει ποτέ», πρόσθεσε, επιβεβαιώνοντας ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν άμεσες μειώσεις επιτοκίων, αλλά ούτε και δογματική ακαμψία.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο επικεφαλής οικονομολόγος Φίλιπ Λέιν, επιμένοντας πως η πολιτική της ΕΚΤ «εξετάζεται συνάντηση προς συνάντηση» και εξαρτάται πλήρως από τα δεδομένα. «Αν θελήσουμε να δράσουμε, θα το κάνουμε – μπορούμε να αλλάζουμε γνώμη οκτώ φορές τον χρόνο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Οι «περιστερές» της Φρανκφούρτης: Ζητούν χαλάρωση
Την πιο ήπια γραμμή υιοθέτησε ο Γάλλος Φρανσουά Βιλρουά ντε Γκαλό, δηλώνοντας ότι «αν υπάρξει επόμενο βήμα, θα είναι μείωση παρά αύξηση επιτοκίων», καθώς βλέπει «περισσότερους καθοδικούς κινδύνους».
Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκαν και ο Πιερ Βουνς από το Βέλγιο, που επισήμανε τη μείωση του κόστους των κινεζικών εισαγωγών και την ενίσχυση του ευρώ ως αποπληθωριστικούς παράγοντες, καθώς και ο Μάρτιν Κόχερ της Αυστρίας, ο οποίος εκτίμησε πως «δεν χρειάζονται περαιτέρω προσαρμογές όσο ο πληθωρισμός παραμένει κοντά στο 2%».
Οι «γεράκια» προειδοποιούν για νέα πίεση στις τιμές
Απέναντι σε αυτή την προσέγγιση, αρκετοί κεντρικοί τραπεζίτες εκφράζουν ανησυχία για υποτροπή του πληθωρισμού.
Ο Γκάμπριελ Μακλούφ της Ιρλανδίας τόνισε ότι «οι πιέσεις προς τα πάνω είναι ισχυρότερες από τους κινδύνους επιβράδυνσης της ανάπτυξης».
Ο Μάντις Μίλερ από την Εσθονία μίλησε για «αναδυόμενους πληθωριστικούς κινδύνους» λόγω των εξαγωγικών ελέγχων της Κίνας, ενώ ο Πρίμος Νόλεντς της Σλοβενίας σημείωσε ότι «η μείωση του πληθωρισμού ίσως αποδειχθεί λιγότερο έντονη από τις προβλέψεις».
Από την πλευρά του, ο Γιοάκιμ Νάγκελ (Γερμανία) κράτησε σταθερή στάση: «Είμαι ικανοποιημένος με το σημείο που βρισκόμαστε, αλλά αν αλλάξουν τα δεδομένα, είμαι ανοιχτός σε προσαρμογή».
Η ουδέτερη φωνή της λογικής
Ανάμεσα στις δύο πλευρές, ο Όλι Ρεν (Φινλανδία) μίλησε για «διπλής κατεύθυνσης κινδύνους», υπογραμμίζοντας ότι η ΕΚΤ οφείλει να διατηρήσει «ευελιξία και ελευθερία κινήσεων» λόγω εμπορικών πολέμων και γεωπολιτικών εντάσεων.
Την ίδια γραμμή ακολούθησε και ο Έντουαρντ Σικλούν από τη Μάλτα, προειδοποιώντας ότι η κατεύθυνση του πληθωρισμού παραμένει ασαφής λόγω των νέων εμπορικών δασμών.
Η εικόνα πίσω από τις δηλώσεις
Η συνολική στάση της ΕΚΤ δείχνει ότι η Φρανκφούρτη επιλέγει στρατηγική υπομονής. Οι περισσότεροι αξιωματούχοι παραδέχονται ότι το επιτόκιο του 2% είναι ουδέτερο επίπεδο – ούτε περιοριστικό, ούτε επεκτατικό.
Η ανησυχία αφορά λιγότερο τον πληθωρισμό και περισσότερο τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης εάν η ΕΚΤ κινηθεί βιαστικά σε οποιαδήποτε κατεύθυνση.
Με τον πληθωρισμό να υποχωρεί σταδιακά προς το 2,4% και την ανάπτυξη να επιβραδύνεται, η τράπεζα προσπαθεί να διατηρήσει την αξιοπιστία της και να μην εκπέμψει σήμα πανικού ούτε προς τις αγορές ούτε προς τις κυβερνήσεις.
Η φράση της Κριστίν Λαγκάρντ «είμαστε σε καλό σημείο» δεν είναι απλώς μια διαπίστωση· είναι πολιτική ισορροπίας. Η ΕΚΤ αναγνωρίζει ότι ολοκλήρωσε τον κύκλο αυστηρής νομισματικής πολιτικής, αλλά δεν είναι έτοιμη να ανοίξει νέο κεφάλαιο χαλάρωσης.
Μέχρι να υπάρξει καθαρό σήμα από τα οικονομικά δεδομένα, η Φρανκφούρτη θα παραμείνει σε στάση αναμονής, επιλέγοντας να διαφυλάξει τη σταθερότητα της Ευρωζώνης — έστω κι αν αυτό σημαίνει, όπως είπε η ίδια η Λαγκάρντ, πως «το έργο ενός κεντρικού τραπεζίτη δεν τελειώνει ποτέ».
