Τι σηματοδοτεί η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο Αλ Σίσι
Η χθεσινή συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στο Μέγαρο Μαξίμου δεν αποτέλεσε μια ακόμη εθιμοτυπική επίσκεψη. Αντίθετα, ήταν μια υψηλού επιπέδου συνάντηση που κατέληξε σε ένα απτό διπλωματικό αποτέλεσμα: την υπογραφή της Διακήρυξης Στρατηγικής
Εταιρικής Σχέσης με στόχο την εμβάθυνση των διμερών σχέσεων σε όλους τους τομείς. Παράλληλα, για
πρώτη φορά συνεκλήθη το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Αιγύπτου, επισφραγίζοντας την πρόθεση των δύο χωρών να κινηθούν πέρα από τις συγκυρίες, χτίζοντας μια δομημένη και θεσμική στρατηγική σχέση.
Το νέο αυτό πλαίσιο συνεργασίας εκτείνεται από την ενέργεια και την άμυνα έως τις μεταφορές, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό. Στο επίκεντρο βρίσκεται το έργο GREGY, δηλαδή η ηλεκτρική διασύνδεση Αιγύπτου – Ελλάδας, που προβλέπει τη μεταφορά καθαρής ενέργειας από την Αφρική προς την Ευρώπη μέσω της χώρας μας.
Η σημασία του έργου είναι πολλαπλή: απαντά στην ανάγκη της ΕΕ για πράσινη ενεργειακή μετάβαση, περιορίζει την εξάρτησηαπό παραδοσιακές πηγές και, κυρίως, εγκαθιστά την Ελλάδα σε κομβική θέση στον νέο
γεωοικονομικό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου.
Ένας εταίρος με σταθερότητα και ισχύ
Ο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι δεν είναι ένας απλός περιφερειακός ηγέτης. Είναι ο αρχιτέκτονας ενός νέου αιγυπτιακού καθεστώτος που, μετά την ανατροπή του Μοχάμεντ Μόρσι το 2013, φιλοδοξεί να συνδυάσει την πολιτική σταθερότητα με τον εθνικό έλεγχο και τη διεθνή αναγνώριση.
Υπήρξε ο στρατηγός που τόλμησε να αναμετρηθεί με την πολιτική ισλαμική εξουσία των Αδελφών Μουσουλμάνων, όταν η Αραβική Άνοιξη απειλούσε να μετατρέψει την Αίγυπτο σε πεδίο διαρκούς αποσταθεροποίησης.Και σήμερα παραμένει ένας ηγέτης που ισορροπεί ανάμεσα στην εσωτερική ασφάλεια και τις διεθνείς προσδοκίες, επιδιώκοντας έναν ρόλο περιφερειακού ρυθμιστή με παγκόσμιες προεκτάσεις.
Από την πρώτη στιγμή της προεδρίας του ο Αλ Σίσι επιδόθηκε σε μια σαρωτική επιχείρηση εκκαθάρισης των Αδελφών Μουσουλμάνων από τον κρατικό μηχανισμό, την εκπαίδευση, την κοινωνία των πολιτών και τον δημόσιο λόγο. Η οργάνωση κηρύχθηκε παράνομη και τρομοκρατική, με τη δικαιολογία ότι υπονομεύει την κρατική συνοχή και προωθεί τον θρησκευτικό εξτρεμισμό. Η καταστολή ήταν σφοδρή και κατά πολλούς αυταρχική. Ωστόσο, απέφερε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα: η Αίγυπτος σταμάτησε να αιμορραγεί
εσωτερικά και επανέκτησε τον έλεγχο της δημόσιας ζωής.
Αυτή η στροφή είχε διεθνή αντίκτυπο. Η Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες, αν και φειδωλές στις διατυπώσεις, αναγνώρισαν την αποτελεσματικότητα του καθεστώτος Σίσι στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, ειδικά στο Σινά.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση -αντιμέτωπη με διαρκείς προσφυγικές πιέσεις από τη Λιβύη και άλλες ασταθείς περιοχές- βρήκε στην Αίγυπτο έναν αξιόπιστο εταίρο για τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών. Ο Αλ Σίσι δεν επέτρεψε η χώρα του να εξελιχθεί σε δίοδο προς την Ευρώπη, γεγονός που ενίσχυσε το προφίλ του ως «πύλη σταθερότητας».
«Στρατηγική συμμαχία απέναντι στον νεοοθωμανισμό»
Για μια «στρατηγική συμμαχία με τεράστιο διακύβευμα» μίλησε στην «Political» ο δρ Λυκούργος Λιακάκος, διδάκτωρ Διεθνούς Δικαίου του Παντείου, αναφερόμενος στη σχέση Ελλάδας – Αιγύπτου. Υπενθύμισε πως το 2020 υπογράφηκε μια τμηματική συμφωνία ΑΟΖ υπό την πίεση του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, χαρακτηρίζοντάς την «καλή πολιτική κίνηση με παραχώρηση», καθώς η οριοθέτηση έγινε σε αναλογία 55-45 υπέρ της Αιγύπτου.
Ο δρ Λιακάκος επεσήμανε πως για να αποκτήσει νόημα αυτή η «θυσία» πρέπει να προχωρήσει το καλώδιο Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας, ενώ υπογράμμισε ότι και οι δύο χώρες είναι θύματα της τουρκικής αναθεωρητικής
διάθεσης. Τέλος, κάλεσε την Ελλάδα να απαιτήσει οριοθέτηση ΑΟΖ και ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, κάτι που «θα ενίσχυε το νομικό της οπλοστάσιο σε πιθανή προσφυγή στη Χάγη».
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Political»
