Από τον ΠΑΟΚ του “τσάι στην Εφορία” στον ΠΑΟΚ των λιστών Forbes
- Γράφει ο Δημήτρης Δραγώγιας
Στις αρχές των 2010s ο ΠΑΟΚ ήταν ένας κλασικός ελληνικός σύλλογος της κρίσης: βουνό χρεών στην εφορία, απειλή για κατασχέσεις, συζητήσεις για υποβιβασμούς και κόσμος που μάζευε λεφτά με κουμπαράδες. Το 2012 μπαίνει στο κάδρο ο Ιβάν Σαββίδης, Ρωσοπόντιος επιχειρηματίας, μετέπειτα στη λίστα των πλουσιότερων Ρώσων της Forbes, που αναλαμβάνει την ΠΑΕ. Το 2015 καταθέτει στο ελληνικό Δημόσιο περίπου 10,9 εκατ. ευρώ για να σβηστούν οι ρυθμισμένες οφειλές προς το κράτος – το περίφημο “τσάι στην Εφορία αξίας 10,8 εκατ. ευρώ”, όπως ο ίδιος το περιέγραψε.
Για ένα κλαμπ που μέχρι τότε ζούσε με το άγχος της επόμενης δόσης, η είσοδος ενός ολιγάρχη με βαθιές τσέπες έμοιαζε με θαύμα. Η συνέχεια είναι γνωστή: τίτλοι, Κύπελλα, πρωτάθλημα αήττητος, γεμάτη Τούμπα, κι ένα brand που από “σύλλογος υπό επιτήρηση” έγινε ευρωπαϊκό asset.
Και τώρα, δεύτερος δισεκατομμυριούχος στο κάδρο.
Ο Τέλης Μυστακίδης: από “βασιλιάς του χαλκού” σε ιδιοκτήτης της ΚΑΕ ΠΑΟΚ
Ο Αριστοτέλης (Τέλης) Μυστακίδης είναι ο άλλος πόλος του σημερινού power game. Γεννημένος στη Ρώμη, ελληνικής καταγωγής από Θεσσαλονίκη, με ελληνική και βρετανική ιθαγένεια, έκανε την περιουσία του στη Marc Rich/Glencore, ως ένας από τους πιο επιτυχημένους traders μετάλλων στον κόσμο. Η καθαρή του θέση εκτιμάται στα 3–3,5 δισ. δολάρια.
Μετά την αποχώρησή του από τη Glencore, σήκωσε ένα τεράστιο private χαρτοφυλάκιο: ναυτιλία (Union Maritime στο Λονδίνο), real estate σε Λονδίνο, Αθήνα, Θεσσαλονίκη και ΗΠΑ (επενδύσεις άνω του μισού δισ. δολ.), τράπεζες (σημαντικός μέτοχος στην Τράπεζα Πειραιώς και πλέον κυρίαρχος στην Aegean Baltic Bank).
Στη Θεσσαλονίκη δεν είναι “περαστικός επενδυτής”:
– έχει αποκτήσει το ιστορικό νεοκλασικό “Ρούσβελτ” στο κέντρο, όπου σχεδιάζει το επιχειρηματικό του HQ,
– κατέχει το Hotel Nikopolis κοντά στο αεροδρόμιο,
– διατηρεί πολυτελή έπαυλη στη Χαλκιδική (στην Κασσάνδρα περιοχή Γλαρόκαβο).
Το καλοκαίρι του 2025 ο Μυστακίδης κάνει το πρώτο “μπάσιμο” στον ΠΑΟΚ: ο Ερασιτέχνης ανακοινώνει ότι ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας αναλαμβάνει να χρηματοδοτήσει ο ίδιος, εξ ολοκλήρου, τη νέα Τούμπα – προδιαγραφών UEFA – με ιδία κεφάλαια, σε αντικατάσταση του υπάρχοντος γηπέδου.
Λίγους μήνες μετά, στις 27 Νοεμβρίου 2025, πέφτουν οι υπογραφές: ο Μυστακίδης (μέσω της Alpha Sports Group) αποκτά το 61% της ΚΑΕ ΠΑΟΚ, περνώντας επίσημα το μπασκετικό τμήμα στον έλεγχό του. Ήταν θέμα χρόνου η Θεσσαλονίκη να συνειδητοποιήσει ότι δεν έχει απλώς “ένα δυνατό επενδυτή στον ΠΑΟΚ”, αλλά πως ξαφνικά γύρω από μια ομάδα της Τούμπας παίζουν δύο από τα βαρύτερα πορτοφόλια της περιοχής.
Ο Ιβάν Σαββίδης: ο ολιγάρχης με τη ρωσική σφραγίδα
Απέναντι – ή δίπλα, αναλόγως τη φάση του έργου – στέκεται ο Ιβάν Σαββίδης. Ρωσοέλληνας Πόντιος, με θητεία στη ρωσική Δούμα ως βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος United Russia και στενούς δεσμούς με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, χαρακτηρίζεται διεθνώς ως “ολιγάρχης” και “προσκείμενος στον Ρώσο πρόεδρο”.
Εκτός από την ΠΑΕ ΠΑΟΚ, ελέγχει ή έχει ελέγξει:
– τον όμιλο Agrokom (Donskoy Tabak κ.ά.),
– την ξενοδοχειακή ναυαρχίδα Macedonia Palace στη Θεσσαλονίκη,
– το Porto Carras στη Χαλκιδική,
– σημαντικά media (Open TV, εφημερίδες, portals),
– και – κυρίως – το λιμάνι της Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ).
Μέσω South Europe Gateway Thessaloniki (SEGT) και Belterra Investments, ο Σαββίδης ελέγχει περίπου το 50,6% του ΟΛΘ, με τη γαλλοκινεζική Terminal Link (CMA CGM) γύρω στο 22% και το Δημόσιο στο 7,3%. Σε διεθνές επίπεδο, η εικόνα του έχει επιβαρυνθεί τα τελευταία χρόνια: ουκρανικό δικαστήριο το 2024 αποφάσισε την κατάσχεση περιουσιακών του στοιχείων στην Ουκρανία, κρίνοντας ότι στηρίζει διαχρονικά τη ρωσική πολεμική προσπάθεια. Με άλλα λόγια, ο ιδιοκτήτης της ΠΑΕ ΠΑΟΚ είναι ένας παίκτης του ευρύτερου ρωσικού οικονομικού–πολιτικού δικτύου, που κάθεται όμως πάνω σε κρίσιμες ελληνικές υποδομές.
Η Νέα Τούμπα: από κοινό όνειρο σε μπρα ντε φερ
Για χρόνια, το αφήγημα ήταν απλό:η Νέα Τούμπα είναι το μεγάλο όνειρο Σαββίδη – κι εκείνος θα την πληρώσει. Πράγματι, η πλευρά του χρηματοδότησε μελέτες, προχώρησε τον σχεδιασμό, και το 2022 εκδόθηκε Προεδρικό Διάταγμα που ανοίγει τον δρόμο για το νέο γήπεδο. Όμως, στην πρόσφατη Γ.Σ. της ΠΑΕ, η ίδια η διοίκηση παραδέχεται ότι δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να υλοποιήσει την κατασκευή. Συγχρόνως, ο Ερασιτέχνης δέχεται ασφυκτική πίεση από τον κόσμο: “βρείτε επενδυτή, κάντε κάτι για το γήπεδο”.
Εκεί μπαίνει ο Μυστακίδης. Ο Ερασιτέχνης ΠΑΟΚ ανακοινώνει επίσημα συμφωνία: ο επιχειρηματίας αναλαμβάνει με δικά του κεφάλαια τη νέα Τούμπα, ενώ το Δ.Σ. του ΑΣ εξουσιοδοτεί τον πρόεδρο να υπογράψει σχετική συμφωνία συνεργασίας.
Για λίγες ώρες μοιάζει με “happy end”.Μετά όμως έρχεται η απάντηση Σαββίδη. Ο ιδιοκτήτης της ΠΑΕ δηλώνει ότι εκείνος οραματίστηκε και ξεκίνησε με πράξεις τη Νέα Τούμπα, ότι η ανακοίνωση του Ερασιτέχνη βγήκε “εν αγνοία του” και ότι όποιος θέλει να βοηθήσει είναι ευπρόσδεκτος, αλλά “μαζί του”, όχι αντί για αυτόν. Τα ρεπορτάζ μιλούν ευθέως για “δημόσιο μπρα ντε φερ” ανάμεσα στους δύο, με όρους, proof of funds, χρονικά ultimatum και εκατέρωθεν αιχμές.
Αν το περιγράφαμε με ποδοσφαιρικούς όρους:
– ο Ερασιτέχνης βγάζει στον αέρα ότι βρήκε άλλον χρηματοδότη,
– ο Σαββίδης απαντά “χωρίς εμένα δεν γίνεται τίποτα”,
– και η Νέα Τούμπα μετατρέπεται από κοινό όνειρο σε γήπεδο μάχης δύο δισεκατομμυριούχων.
Προϊστορία: από τον Γλαρόκαβο στη NATURA
Η κόντρα τους δεν ξεκινά από την Τούμπα. Στην παραλία Γλαρόκαβος και στο Παλιούρι Χαλκιδικής, ο Σαββίδης απέκτησε από το ΤΑΙΠΕΔ έκταση 320 στρεμμάτων (παλιό κάμπινγκ ΕΟΤ και «Ξενία») για τουριστική ανάπτυξη – σε απόσταση αναπνοής από την πανάκριβη βίλα του Μυστακίδη στο Πευκοχώρι.
Η εταιρεία NIMTENKO ΑΕ συμφερόντων Μυστακίδη προσφεύγει στη Δικαιοσύνη, ζητώντας ακύρωση οικοδομικών αδειών, επικαλούμενη ζητήματα δασικής έκτασης και προστασίας περιοχής NATURA, αλλά και ελλιπή περιβαλλοντική μελέτη. Η υπόθεση χρονίζει, με δημοσιεύματα να μιλούν για “πάγωμα” του project Σαββίδη. Το ίδιο ρεπορτάζ σημειώνει ότι ο Μυστακίδης είχε σουίτα στην Τούμπα, η οποία δεν ανανεώθηκε τα τελευταία χρόνια – με “κακές γλώσσες” να αποδίδουν την αλλαγή στη χειροτέρευση των σχέσεων των δύο.
Άρα, η Νέα Τούμπα δεν έφερε απλώς σε επαφή δύο μεγάλους επενδυτές. Πάτησε πάνω σε ένα ήδη φορτισμένο backstory χωροταξικών και επιχειρηματικών συγκρούσεων στη Χαλκιδική.
Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης: το δεύτερο “γήπεδο” της σύγκρουσης
Εκεί που η ιστορία αποκτά καθαρά γεωπολιτικό βάρος είναι στο λιμάνι. Ο ΟΛΘ είναι πλέον μια από τις κομβικότερες υποδομές της χώρας – πύλη για Βαλκάνια και ΝΑ Ευρώπη, με το project της επέκτασης του 6ου προβλήτα (επένδυση ~200 εκατ. ευρώ) να αλλάζει επίπεδο τις δυνατότητες του λιμανιού.
– Ο Σαββίδης ελέγχει, όπως είδαμε, την πλειοψηφία των μετοχών (περίπου 50,6%).
– Η γαλλοκινεζική Terminal Link (CMA CGM) κατέχει σημαντική μειοψηφία.
– Το Δημόσιο κρατά ένα μικρό, αλλά πολιτικά κρίσιμο ποσοστό.
Τα τελευταία χρόνια επανέρχονται σενάρια για είσοδο “δυτικών κεφαλαίων” στο λιμάνι, με τη Forbes Greece να κάνει λόγο για “χρηματιστηριακό σκάκι” ανάμεσα στην πλευρά Σαββίδη, τη γαλλική–ελβετική πλευρά Ντρέιφους και funds που σχετίζονται με αμερικανικά συμφέροντα, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής: ο άξονας Αλεξανδρούπολη–Καβάλα–Θεσσαλονίκη–Βόλος να περάσει στον έλεγχο φιλικών προς τη Δύση επενδυτών.
Όσοι γνωρίζουν καλά τον ιδιοκτήτη της ΠΑΕ ΠΑΟΚ σημειώνουν ότι ο Σαββίδης, όταν αισθάνεται ότι απειλείται, απαντά με μπαράζ αγορών μετοχών, φρενάροντας τις φιλοδοξίες των ανταγωνιστών. Οι όποιες κρούσεις για πώληση μέρους του ποσοστού του σκοντάφτουν όχι μόνο στο τίμημα, αλλά και στο πολιτικό–γεωστρατηγικό παζλ που στήνεται γύρω από τη Βόρεια Ελλάδα.
Με απλά λόγια: ο άνθρωπος που ελέγχει σήμερα την ΠΑΕ ΠΑΟΚ κρατά τα κλειδιά ενός λιμανιού που ενδιαφέρει την Ουάσινγκτον, τις Βρυξέλλες, το Παρίσι, το Πεκίνο – και φυσικά τη Μόσχα. Κι απέναντί του, ένας “δυτικόφιλος” δισεκατομμυριούχος,με βάση το Λονδίνο και τη Ζυρίχη, βαρύ χαρτοφυλάκιο στη Δύση,τράπεζα στην Ελλάδα, επενδυτικά ακίνητα στη Θεσσαλονίκη,και πλέον,ο έλεγχος της ΚΑΕ ΠΑΟΚ και η – δυνητικό – είσοδος ως χρηματοδότης κι όχι ιδιοκτήτης στο σχέδιο για τη Νέα Τούμπα, μαζί με εμβληματικά ακίνητα στη Θεσσαλονίκη.»
Δύο κόσμοι, μία κερκίδα
Αν το δούμε σχηματικά:
Ο Σαββίδης είναι το πρόσωπο της ρωσικής–ελληνοποντιακής διασποράς:
– πολιτικά συνδεδεμένος με τον Πούτιν,
– με περιουσία οικοδομημένη στη ρωσική οικονομία,
– με ισχυρό συναισθηματικό αφήγημα για τον ΠΑΟΚ και τη Θεσσαλονίκη,
– και με στρατηγικά assets σε λιμάνι, τουρισμό και media.
Ο Μυστακίδης είναι το πρόσωπο του παγκοσμιοποιημένου δυτικού κεφαλαίου:
– trader της Glencore, με καθαρά δυτικό modus operandi,
– base στη Ζυρίχη και το City του Λονδίνου,
– τράπεζες, real estate και shipping σε ΗΠΑ–Ευρώπη,
– και τώρα, ΠΑΟΚ SportsArena, ΚΑΕ ΠΑΟΚ, κεντρικά ακίνητα στη Θεσσαλονίκη.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι ο ΠΑΟΚ λειτουργεί σαν μεγεθυντικός φακός ενός ευρύτερου στρατηγικού παιχνιδιού: Ποιος θα έχει τον συμβολικό έλεγχο της “ψυχής” της πόλης (Τούμπα),ποιος θα κρατά το πρακτικό κλειδί της (λιμάνι, τράπεζες, real estate) και πώς θα τοποθετηθεί η Θεσσαλονίκη στον χάρτη ανάμεσα σε Δύση και Ρωσία τα επόμενα χρόνια.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον ΠΑΟΚ
Ο σύλλογος έχει βγει οριστικά από τη λογική “ζητιανιάς” και “σωτήρων της τελευταίας στιγμής”. Τα projects που συζητιούνται (Νέα Τούμπα >200 εκατ., επέκταση 6ου προβλήτα, μεγάλες ξενοδοχειακές επενδύσεις, τραπεζικά hubs) είναι κλίμακας που μέχρι χθες δεν τα φανταζόταν ούτε ο πιο αισιόδοξος φίλαθλος. Ταυτόχρονα όμως, ο κίνδυνος είναι σαφής: ο σύλλογος μπορεί να βρεθεί στη μέση μιας προσωπικής κόντρας, όπου το “ποιος έχει το πάνω χέρι” μετρά περισσότερο από το “τι είναι καλύτερο για την ομάδα”.
Για τη Θεσσαλονίκη και τη Β. Ελλάδα
Το γεγονός ότι δύο δισεκατομμυριούχοι επενδύουν ταυτόχρονα σε γήπεδο, λιμάνι, τράπεζες, ξενοδοχεία και κεντρικά ακίνητα, δείχνει ότι η πόλη δεν είναι πια “παραμεθόριο” αλλά κόμβος. Η γεωπολιτική αξία του βόρειου άξονα (λιμάνια, logistics, ενέργεια) τραβάει πάνω της στρατηγικά funds, κρατικές υπηρεσίες, πρεσβείες.
Η κυβέρνηση παριστάνει – επισήμως – ότι “δεν ανακατεύεται”, όμως παρακολουθεί με προσοχή, προσπαθώντας να διατηρήσει ισορροπίες ανάμεσα σε δυτικές πιέσεις και ρωσικά–τοπικά συμφέροντα. Το στοίχημα είναι αν όλο αυτό το χρήμα θα μείνει “στον πίνακα ισολογισμών”ή αν θα γίνει πραγματική υπεραξία: δουλειές, υποδομές, ποιότητα ζωής,και ένας ΠΑΟΚ που δεν θα είναι απλώς βιτρίνα, αλλά θεσμός σταθερότητας.
Αν το δει κανείς κυνικά, η ιστορία είναι απλή:ένας σύλλογος που κάποτε έκανε έρανο για να πληρώσει το ΙΚΑ,σήμερα είναι σημείο συνάντησης δύο ανδρών που με μια υπογραφή τους κινούν τριψήφια εκατομμύρια. Αν το δει ρομαντικά, είναι σχεδόν ποιητικό:στην ίδια Τούμπα που κάποτε έσταζε νερό από τις κερκίδες,συζητιέται τώρα γήπεδο “top club Ευρώπης”, ενώ λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω το λιμάνι παζαρεύεται σε επιτελεία από Ουάσινγκτον μέχρι Μόσχα. Κι αν το δει κανείς με αισιόδοξη ματιά: ο ΠΑΟΚ είναι ίσως η μόνη ελληνική ομάδα που μπορεί να πει ότι από “σωτηρία με κουπόνια” πέρασε στην εποχή του “διάλεξε ολιγάρχη – έχουμε δύο, σε Δύση και Ανατολή”.
Το κρίσιμο ερώτημα όμως μένει:
Θα καταφέρει ο ΠΑΟΚ – και η Θεσσαλονίκη – να μετατρέψουν το power game των δισ. σε πραγματική αναβάθμιση της πόλης και του συλλόγου; Ή θα δούμε ένα ακόμα ελληνικό έπος,όπου το γήπεδο θα μένει μακέτα, το λιμάνι σκακιέρα,και η κερκίδα θα τραγουδά “ΠΑΟΚ είσαι”ενώ πάνω από τα κεφάλια της θα παίζονται παρτίδες που λίγοι καταλαβαίνουν;
Η μπάλα, πάντως, βρίσκεται στην Τούμπα.Κι αν οι δύο δισεκατομμυριούχοι αποφασίσουν κάποια στιγμή να παίξουν στο ίδιο σύστημα και όχι ο ένας εναντίον του άλλου,τότε η πόλη έχει πραγματικά την ευκαιρία να ανέβει επίπεδο, κι όχι μόνο στο ποδόσφαιρο.
