Σε ανάρτησή του, ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος επισημαίνει ότι μια εκκρεμότητα που διαρκούσε τρεις δεκαετίες και στερούσε την αξιοπρέπεια από την αναπηρική κοινότητα επιτέλους βρίσκει την υλοποίησή της, φέρνοντας σημαντικές αλλαγές και διευκολύνσεις για τα άτομα με αναπηρία.
Η ανάρτηση
Μια Ελλάδα με όλους, για όλους: Η τηλεματική κάρτα αναπηρίας γίνεται επιτέλους πράξη
(ή πώς άλλη μια εκκρεμότητα τριών δεκαετιών που στερούσε την αξιοπρέπεια από την αναπηρική κοινότητα επιτέλους υλοποιείται)
Η Κάρτα Αναπηρίας θεσπίστηκε το 1996. Υλοποιήθηκε όμως μόλις τα τελευταία δύο χρόνια, όταν ξεκίνησε να εκδίδεται σε δύο μορφές, στο wallet.gov.gr (όπου τηρούνται ψηφιακά εκεί η ταυτότητά μας, το δίπλωμα οδήγησης κλπ), και πλέον και υπό τη μορφή φυσικής τηλεματικής κάρτας που μπορεί να ταυτοποιηθεί και ψηφιακά.
Πριν από λίγες μέρες ξεκίνησε η παραγωγή πλαστικών Καρτών Αναπηρίας και από σήμερα παραδίδονται ταχυδρομικά στους πρώτους δικαιούχους με συστημένη επιστολή, στην διεύθυνση που επέλεξαν.
❓Γιατί είναι σημαντική η κάρτα αναπηρίας για την αναπηρική κοινότητα;
✅ Διότι με την κάρτα δεν χρειάζεται ο κάτοχός της να υποβάλει ξανά και ξανά, από γκισέ σε γκισέ, σε άγνωστους ανθρώπους, την πιστοποίηση αναπηρίας του, δεν χρειάζεται να εκθέτει τα ευαίσθητα ιατρικά δεδομένα του, δεν χρειάζεται να εξηγεί σε τι αναφέρεται το κάθε έγγραφο και τι σημαίνει, σε ανθρώπους που άλλωστε δεν έχουν τις ιατρικές γνώσεις να καταλάβουν ή την αρμοδιότητα να κρίνουν.
✅ Επιπλέον, θεσπίστηκε ότι ο κάτοχος της Κάρτας εξυπηρετείται κατά προτεραιότητα. Αυτό είναι σημαντικό ιδίως για τις μη εμφανείς αναπηρίες. Πριν την έκδοση της Κάρτας τα άτομα με αναπηρία έπρεπε να επιδεικνύουν τα ιατρικά τους έγγραφα στους υπόλοιπους πολίτες που περίμεναν στην ίδια ουρά αναμονής. Σε αυτό μπήκε ένα οριστικό τέλος.
✅ Η Κάρτα φέρει επιπλέον όλα τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά για να ισχύει και ως «Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας».
Πρωτίστως, λοιπόν, η Κάρτα προστατεύει την αξιοπρέπεια του κατόχου της.
❓Συνδέεται η κάρτα αναπηρίας και με συγκεκριμένες παροχές;
✅ Ναι η κάρτα αναπηρίας μπορεί να λειτουργεί και ως μέσο ταυτοποίησης. Γίνεται υποχρεωτικώς αποδεκτή από όλους τους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, ως μέσο απόδειξης των αναγραφόμενων σε αυτήν δεδομένων ταυτοποίησης και αναπηρίας.
Ⓜ️ Η ίδια η Κάρτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα μέσα μαζικής μεταφοράς, για τη δωρεάν είσοδο των κατόχων της. Η ίδια η Κάρτα δηλαδή επικυρώνεται στα μηχανήματα και δεν αποτελεί απλώς ένα ακόμα δικαιολογητικό για την έκδοση μηδενικού εισιτηρίου.
🆕 Για πρώτη φορά στην χώρα μας, με μία Κάρτα μπορεί κάποιος να εξυπηρετηθεί τόσο στα ΜΜΜ της Αθήνας όσο και της Θεσσαλονίκης, κάτι που δεν ίσχυε μέχρι τώρα και δεν ισχύει προς το παρόν για τους υπόλοιπους πολίτες. Κάτι καινοτόμο και σε επίπεδο ΕΕ, καθώς ελάχιστα κράτη μέλη έχουν αντίστοιχες τεχνολογίες.
🏛️Αντίστοιχα, η κάρτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δωρεάν πρόσβαση σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Χάρη σε αυτήν ένα άτομο με αναπηρία μπορεί να μετακινηθεί μαζί με το συνοδό του χρησιμοποιώντας τα ΜΜΜ και να επισκεφθεί για παράδειγμα την Ακρόπολη όπου αξιοποιώντας των ειδικό ανελκυστήρα και τις διαμορφωμένες για ΑμεΑ διαδρομές μπορεί να ζήσει μια εμπειρία απρόσκοπτης προσβασιμότητας σε ΜΜΜ και χώρους πολιτισμού.
🎭 Η Κάρτα Αναπηρίας διευκολύνει και όλους τους ιδιώτες που ήδη παρέχουν διευκολύνσεις ή εκπτώσεις σε άτομα με αναπηρία. Θα έχουν πλέον στη διάθεσή τους ένα ενιαίο δικαιολογητικό απόδειξης της αναπηρίας, υψηλών προδιαγραφών ασφαλείας. Ήδη υπάρχουν ιδιώτες που τη δέχονται ως δικαιολογητικό (ιδίως φεστιβάλ και άλλοι χώροι σύγχρονου πολιτισμού) αλλά και ιδιώτες που με αφορμή την έκδοση της Κάρτας αναπτύσσουν νέες υπηρεσίες για τους δικαιούχους της Κάρτας.
📍 Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι για τις μετακινήσεις καταργείται το κριτήριο εντοπιότητας που ίσχυε μέχρι πρόσφατα: η πρόσβαση στις μετακινήσεις δεν θα συνδέεται πλέον με τον τόπο κατοικίας, αλλά μόνο με τα ενιαία κριτήρια αναπηρίας και εισοδήματος, ενισχύοντας την ισότητα και την κινητικότητα σε όλη τη χώρα.
♿️ Όσοι έχουν στην Κάρτα τους σήμανση «Σ» (χρήζει συνοδού), μπορούν να εισέρχονται στα μέσα μεταφοράς με έναν συνοδό, για τον οποίο ισχύουν οι ίδιοι όροι περί δωρεάν ή εκπτωτικής μετακίνησης. Δεν απαιτείται η έκδοση Κάρτας Αναπηρίας για τον συνοδό.
🚍 Πέραν της δωρεάν Μετακίνησης με τα αστικά ΜΜΜ, για την μετακίνηση με τα υπεραστικά ΚΤΕΛ, τα άτομα με αναπηρία μπορούν με την επίδειξη της Κάρτας να εκδώσουν εισιτήριο μειωμένο κατά 50%. Επόμενος στόχος είναι μέσα στο 2026 η πλαστική Κάρτα Αναπηρίας να μπορεί να επικυρώνεται και για τις μετακινήσεις με αστικά ΚΤΕΛ.
🆓 Και βεβαίως το δικαίωμα δωρεάν μετακίνησης εξακολουθεί να ισχύει πλήρως για όσους δεν επιλέξουν ή δεν προλάβουν να εκδώσουν την πλαστική Κάρτα. Η νέα κάρτα αποτελεί επιπλέον εργαλείο διευκόλυνσης, όχι υποχρέωση.
❓Πώς βοηθάει η κάρτα αναπηρίας και το μητρώο αναπηρίας να αποκτήσουμε ένα καλύτερο και αποτελεσματικότερο κράτος;
✅ Προκειμένου να καταστεί υλοποιήσιμο το έργο -προκειμένου να μπορεί αυτόματα και ψηφιακά να εκδίδεται η Κάρτα, χρειάστηκε πρώτα να υπάρξει ένα ενιαίο ψηφιακό μητρώο αναπηρίας. Είχε θεσμοθετηθεί το 2010 και δεν είχε υλοποιηθεί. Ήδη λειτουργεί από το 2023 και σε αυτό ήδη έχουν καταχωρηθεί όλοι οι κάτοχοι πιστοποιήσεων αναπηρίας του ΚΕ.Π.Α., ενώ ταυτόχρονα ψηφιοποιούνται και καταχωρούνται οι πιστοποιήσεις που έχουν εκδοθεί από τις Υγειονομικές Επιτροπές του Υπ.Εθνικής Άμυνας (ΑΣΥΕ, ΑΝΥΕ, ΑΑΥΕ).
✅ Η σημασία του Μητρώου Αναπηρίας δεν περιορίζεται στην έκδοση Κάρτας Αναπηρίας. Με το Μητρώο, για πρώτη φορά στην χώρα μας, μπορούμε να γνωρίζουμε πόσα άτομα με αναπηρία υπάρχουν, ποια αναπηρία έχουν, που μένουν, καθώς και άλλα δημογραφικά χαρακτηριστικά. Έτσι η Πολιτεία θα μπορεί να σχεδιάζει τις πολιτικές της στοχευμένα και πιο αποτελεσματικά.
✅ Επιπλέον, το Μητρώο Αναπηρίας θα αποτελέσει το single point of truth για την αναπηρία. Συγκεκριμένα, κάθε τρίτος δημόσιος φορέας που χορηγεί κάποια παροχή σε άτομα με αναπηρία, θα μπορεί αυτόματα (διαλειτουργικά) να επιβεβαιώνει την πλήρωση των αναπηρικών προϋποθέσεων για την χορήγηση της παροχής του. Αυτό αφορά ιδίως στα επιδόματα αναπηρίας του ΟΠΕΚΑ, στις παροχές του ΕΟΠΥΥ και στις φοροαπαλλαγές της ΑΑΔΕ.
⚖️ Η κάρτα αναπηρίας υπηρετεί τις αρχές του Κράτους Δικαίου για μια κοινωνία με λιγότερους αποκλεισμούς και έχει ενσωματώσει τις συστάσεις δύο ανεξάρτητων Αρχών, του Συνηγόρου του Πολίτη και της Αρχής για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων.
❓Που μπορεί να υποβάλει αίτηση ένας/μία δικαιούχος;
✅ Οι αιτήσεις υποβάλλονται στην Εθνική Πύλη Αναπηρίας, στον ιστότοπο https://epan.gov.gr/
❓Γιατί καθυστέρησε 30 χρόνια η κάρτα αναπηρίας;
✅ Η πραγματοποίηση όλων των παραπάνω δεν ήταν απλή. Απαιτούν συνεργασία και συντονισμό για τα θέματα αναπηρίας που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες πολλών Υπουργείων και φορέων κάτι που έλειπε έως πρότινος από τη χώρα μας. Τα συναρμόδια Υπουργεία (Υπ. Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Υπ. Υποδομών και Μεταφορών, Υπ. Πολιτισμού, Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης) χρειάστηκε να συνεργαστούν στενά και εντατικά μαζί με τον Εθνικό Μηχανισμό για τα Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία υπό την Προεδρία της Κυβέρνησης, τόσο για τη διαμόρφωση του απαιτούμενου ρυθμιστικού πλαισίου, όσο και για να ολοκληρωθούν οι σύνθετες τεχνικές υλοποιήσεις.
🇪🇺 Επιπλέον, έπρεπε να βρεθούν οι αναγκαίοι πόροι. Η κάρτα αναπηρίας, όπως και το μητρώο αναπηρίας, αποτελούν έργα του Ταμείου Ανάκαμψης “Ελλάδα 2.0”. Από το ίδιο Ταμείο υλοποιείται, επίσης, και το πιλοτικό πρόγραμμα «Προσωπικός Βοηθός για άτομα με Αναπηρία», όπως και το πρόγραμμα «Προσβασιμότητα κατ’ οίκον», όπου για πρώτη φορά η Πολιτεία επιχορηγεί άτομα με αναπηρία και μάλιστα με έως €14.500, προκειμένου να καταστήσουν το σπίτι τους προσβάσιμο.
Έχουμε να κάνουμε πολλά ακόμη για να πετύχουμε το όραμα μιας Ελλάδας με όλους, για όλους. Καθημερινά όμως προσπαθούμε για να βάλουμε ακόμη ένα λιθαράκι σε αυτόν το σπουδαίο σκοπό για μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς.
