«Οι πολίτες μάς λένε να τρέξουμε πιο γρήγορα και να υλοποιήσουμε περισσότερες μεταρρυθμίσεις», τονίζει ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος, επισημαίνοντας ότι οι πολίτες αξιολογούν συνολικά το πολιτικό σύστημα, εξετάζοντας τόσο την αποτελεσματικότητα της διακυβέρνησης όσο και τη σοβαρότητα, τη συνοχή και την αξιοπιστία των εναλλακτικών που παρουσιάζονται. Παράλληλα, ο ίδιος μιλάει στην εφημερίδα «Παρασκήνιο» και την Άννα Καραβοκύρη για τις μεταρρυθμίσεις που προωθούνται στον τομέα της ψυχικής υγείας καιτις νέες ρυθμίσεις για την πώληση καπνικών και αλκοόλ σε ανηλίκους.
Η ΝΔ βρίσκεται μπροστά στις δημοσκοπήσεις. Πιστεύετε ότι αυτό οφείλεται στο κυβερνητικό έργο ή στην αδυναμία της αντιπολίτευσης να παρουσιάσει αξιόπιστη εναλλακτική;
Οι δημοσκοπήσεις δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά ένας μηχανισμός αποτύπωσης των τάσεων της κοινής γνώμης. Όταν ένα κυβερνών κόμμα εμφανίζεται σταθερά σε υψηλές θέσεις, αυτό συνήθως οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραμέτρων: Από τη μία πλευρά, στην αξιολόγηση του κυβερνητικού έργου από τους πολίτες και, από την άλλη, στον τρόπο με τον οποίο η αντιπολίτευση διαμορφώνει τις δικές της προτάσεις. Οι πολίτες αξιολογούν συνολικά το πολιτικό σύστημα, εξετάζοντας τόσο την αποτελεσματικότητα της διακυβέρνησης, όσο και τη σοβαρότητα, τη συνοχή και την αξιοπιστία των εναλλακτικών που παρουσιάζονται.
Ωστόσο, το κρίσιμο στοιχείο είναι ότι οι δημοσκοπήσεις δεν αποτελούν εκλογικό αποτέλεσμα. Οι κυβερνήσεις αξιολογούνται διαρκώς μέσα από το έργο τους, τις πρωτοβουλίες τους, τις παρεμβάσεις που έχουν άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των πολιτών. Η δημόσια ζωής μας διαμορφώνεται μέσω ενός δυναμικού πεδίου, στο οποίο η κοινωνία ζητά λύσεις, απαντήσεις, σοβαρότητα, υπευθυνότητα και τεκμηριωμένο σχεδιασμό. Η συζήτηση, επομένως, για το εάν η όποια πρωτιά σε μια δημοσκόπηση οφείλεται περισσότερο στην κυβέρνηση ή στην αντιπολίτευση είναι πάντοτε χρήσιμη, αλλά δεν πρέπει να συγχέεται με την ουσία της πολιτικής λειτουργίας: Η ευθύνη της διακυβέρνησης κρίνεται από την αποτελεσματικότητα και την κοινωνική ανταπόκριση των πολιτικών μας. Αυτό που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι η κυβέρνηση λαμβάνει πλήρως υπόψη την αποτύπωση της κοινής γνώμης, ιδίως στο πώς οι πολίτες αξιολογούν και ιεραρχούν τα προβλήματα της καθημερινότητας και -πιστέψτε με- καταβάλλει μεγάλο αγώνα για τη λήψη μέτρων και στρατηγικών που στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής κάθε Ελληνίδας και κάθε Έλληνα.
Θεωρείτε ότι παραμένει εφικτός ο στόχος της αυτοδυναμίας στις επόμενες εκλογές;
Σε ό,τι αφορά την προοπτική αυτοδυναμίας στις επόμενες εκλογές, θεωρώ ότι σε μια σύγχρονη δημοκρατία ο μόνος ασφαλής δείκτης είναι η ψήφος των πολιτών. Οι πολίτες, όπως αποτυπώνεται και από τις δημοσκοπήσεις, μας λένε να τρέξουμε πιο γρήγορα και να υλοποιήσουμε περισσότερες μεταρρυθμίσεις. Ήδη, η ανεργία έχει μειωθεί σε ποσοστά ρεκόρ, το κράτος έχει ψηφιοποιηθεί, έχουμε μειώσει 72 φόρους από το 2019 μέχρι και σήμερα, η απασχόληση και τα εισοδήματα έχουν αυξηθεί, ενώ δίνουμε τεράστια μάχη με τη φοροδιαφυγή, με αυστηροποίηση των σχετικών μέτρων. Παράλληλα, στην Υγεία προχωράμε σε ανέγερση νέων νοσοκομείων και στον εκσυγχρονισμό των δομών μας. Σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής έχουμε ενισχυθεί και η Ελλάδα, από μαύρο πρόβατο της Ευρώπης, είναι χώρα που πρωταγωνιστεί στις αποφάσεις, όπως παραδείγματος χάριν στη χρηματοδότηση της άμυνας των κρατών-μελών, μετά από πρωτοβουλίες του πρωθυπουργού. Η αυτοδυναμία λοιπόν είναι ένας εφικτός στόχος και θα είναι αποτέλεσμα εμπιστοσύνης, δηλαδή της αίσθησης ότι η κυβέρνηση μπορεί να συνεχίσει ένα πρόγραμμα χωρίς αστάθειες και με καθαρό οδικό χάρτη. Δική μας ευθύνη είναι η προσήλωση σε πολιτικές που ενισχύουν την υγεία, την κοινωνική συνοχή, τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα του κράτους.
Αν η ΝΔ δεν επιτύχει αυτοδυναμία σε επόμενες εκλογές, ποιες πολιτικές συνεργασίες θεωρείτε ρεαλιστικές; Υπάρχει «κόκκινη γραμμή» για το κόμμα;
Σε περίπτωση που δεν προκύψει αυτοδυναμία, τα περιθώρια συνεργασιών καθορίζονται από τις θεσμικές διαδικασίες, αλλά και από τη δυνατότητα σύγκλισης σε προγραμματικό επίπεδο. Σε κάθε χώρα που λειτουργεί σε πλαίσιο πολυκομματικό, οι συνεργασίες δεν μπορεί να είναι προϊόν ανάγκης, αλλά αποδοχής ενός κοινού πλαισίου. Οι «κόκκινες γραμμές» δεν είναι προσωπικές ή συγκυριακές. Αναφέρονται σε βασικές αρχές διακυβέρνησης: Σεβασμός στο κράτος δικαίου, ευρωπαϊκός προσανατολισμός, δημοσιονομική υπευθυνότητα, θεσμική συνέχεια και προσήλωση σε μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν το κοινωνικό κράτος. Η σταθερότητα δεν διασφαλίζεται από αριθμητικές ισορροπίες, αλλά από την ικανότητα δημιουργίας ενός αξιόπιστου κυβερνητικού σχήματος, που υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και τη μεταρρυθμιστική προοπτική του κράτους.
Ας περάσουμε στα θέματα του χαρτοφυλακίου σας, που είναι πολύ σημαντικά. Ποια μέτρα λαμβάνονται για την αποσυμφόρηση των ψυχιατρικών νοσοκομείων και την ενίσχυση των κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας;
Αφήνοντας το πολιτικό πλαίσιο και περνώντας στο χαρτοφυλάκιό μου, θέλω να υπογραμμίσω πως η ψυχική υγεία αποτελεί έναν από τους πιο απαιτητικούς και ταυτόχρονα ευαίσθητους τομείς της δημόσιας υγείας. Η αποσυμφόρηση των ψυχιατρικών νοσοκομείων και η ενίσχυση των κοινοτικών δομών δεν είναι απλώς ένα επιχειρησιακό ζητούμενο, αλλά μια βαθιά ανθρωποκεντρική μεταρρύθμιση. Η σύγχρονη ψυχιατρική μεταρρύθμιση απαιτεί στροφή από το μοντέλο του εγκλεισμού προς ένα μοντέλο ολοκληρωμένης κοινοτικής φροντίδας, όπου οι υπηρεσίες βρίσκονται κοντά στον άνθρωπο, μέσα στο κοινωνικό του περιβάλλον.
Στο πλαίσιο αυτό, υλοποιούνται δράσεις για την ενίσχυση των Κέντρων Ψυχικής Υγείας, των κινητών μονάδων, των ξενώνων και των προστατευμένων διαμερισμάτων. Παράλληλα, εφαρμόζουμε τη δικτύωση υπηρεσιών που μέχρι σήμερα λειτουργούσαν με κατακερματισμένο τρόπο, ώστε να διασφαλίζεται συνέχεια φροντίδας για τον ασθενή – από την πρωτοβάθμια διάγνωση μέχρι τις υπηρεσίες αποκατάστασης. Η βελτίωση των υποδομών στα ψυχιατρικά νοσοκομεία, ο εκσυγχρονισμός των πρακτικών και η ενίσχυση του προσωπικού αποτελούν επίσης βασικές προτεραιότητες, με έμφαση στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και στη μείωση της ακούσιας νοσηλείας.
Πώς σχεδιάζετε να αντιμετωπιστεί το στίγμα γύρω από την ψυχική υγεία και να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε υπηρεσίες από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες;
Η αντιμετώπιση του στίγματος είναι μια ακόμη κρίσιμη συνιστώσα. Το στίγμα δεν μειώνεται μόνο με καμπάνιες, αλλά με ενσωματωμένες πολιτικές που συνδέουν την πρόληψη, την κοινωνική ευαισθητοποίηση και την καθημερινή λειτουργία των υπηρεσιών. Αναπτύσσουμε δράσεις ενημέρωσης στα σχολεία, σε εργασιακούς χώρους και σε κοινότητες όπου ζουν ευάλωτες ομάδες. Η πρόσβαση σε υπηρεσίες πρέπει να είναι εύκολη, φιλική και χωρίς γραφειοκρατικούς φραγμούς. Με την ίδρυση και τη λειτουργία του ΕΟΠΑΕ (Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων), από την 1η Φεβρουαρίου 2025, δίνουμε ουσιώδεις λύσεις σε αυτά τα ζητήματα. Ο ΕΟΠΑΕ έρχεται να διασυνδέσει όλες τις κατακερματισμένες υπηρεσίες, να αξιοποιήσει βέλτιστα τους πόρους, οικονομικούς και ανθρώπινους, να εξαλείψει την αλληλοεπικάλυψη των υπηρεσιών και να παρέχει υπηρεσίες στους ωφελούμενους και τους οικείους τους ολιστικά και ανθρωποκεντρικά. Η πρόσβαση διευκολύνεται για τον ασθενή, καθώς όλες οι υπηρεσίες βρίσκονται πλέον υπό έναν Οργανισμό, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα στον ασθενή να πλοηγηθεί στο σύστημα και να επιλέξει τη θεραπεία που του ταιριάζει. Θα υπάρχουν πλέον δομές πρόληψης, μείωσης της βλάβης, θεραπείας και κοινωνικής επανένταξης σε κάθε πόλη της Ελλάδας, εξασφαλίζοντας το δικαίωμα της πρόσβασης σε όλους. Όλα αυτά θα γίνονται με τρόπο ενιαίο, έτσι ώστε κανένας άνθρωπος που αντιμετωπίζει πρόβλημα εξάρτησης να μη μένει εκτός συστήματος, υποστήριξης και φροντίδας.
Ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, ειδικά όσον αφορά την κοινοτική φροντίδα και πρόληψη;
Όσον αφορά τις βασικές προτεραιότητες της ευρύτερης ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, αυτές συνοψίζονται σε τέσσερις πυλώνες: πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση, κοινοτική φροντίδα και αποκατάσταση. Δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενίσχυση της παιδικής και εφηβικής ψυχικής υγείας, όπου η ζήτηση υπηρεσιών έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Η ανάπτυξη τμημάτων σε νοσοκομεία, η ψηφιοποίηση υπηρεσιών για την καλύτερη πρόσβαση, η ενίσχυση του δικτύου τηλεψυχιατρικής και η εκπαίδευση επαγγελματιών αποτελούν μέρος του νέου οδικού χάρτη.
Τα νέα μέτρα για την απαγόρευση καπνικών και αλκοόλ σε ανηλίκους έχουν αποδώσει; Έχετε συγκεκριμένα στοιχεία;
Ο ξεκάθαρος στόχος μας είναι η προστασία των παιδιών μας. Ο νόμος θα είναι αυστηρός για όλους όσοι θέτουν σε κίνδυνο τους νέους. Ο τρόπος ελέγχου αλλάζει και πλέον θα γίνεται και από την Ελληνική Αστυνομία. Έχουμε ήδη ανακοινώσει πως η πώληση μετατρέπεται σε πλημμέλημα, από μία απλή διοικητική παράβαση. Πλέον θα είναι ρητή υποχρέωση του εκάστοτε πωλητή σε οποιοδήποτε κατάστημα (είτε, παραδείγματος χάριν σε ένα μαγαζί ψιλικών, μίνι μάρκετ ή σε κάποιο κέντρο νυχτερινής διασκέδασης) να αναζητάει τα στοιχεία της ταυτότητας, σε περίπτωση που έχει αμφιβολίες. Σε περίπτωση που δεν επιδεικνύεται ταυτότητα, τότε δεν θα επιτρέπεται η πώληση αλκοόλ. Οποιαδήποτε διαφορετική πράξη συνιστά παράβαση του νόμου. Επιπλέον, στο νέο νομικό πλαίσιο προβλέπεται και η απαγόρευση εισόδου ανηλίκων σε κέντρα διασκέδασης, ενώ οι ιδιωτικές διοργανώσεις, που γίνονται σε αυτά, πλέον θα αναγγέλλονται υποχρεωτικά στην ΕΛ.ΑΣ. Και σε αυτή την περίπτωση η παράβαση του νόμου θα οδηγεί σε αυστηρές ποινές και σφράγισμα καταστήματος. Από την πρώτη φορά και χωρίς καμία εξαίρεση.Η εντατικοποίηση των ελέγχων, οι εκστρατείες ενημέρωσης και οι παρεμβάσεις σε σχολικές μονάδες έχουν ήδη αποδώσει τα πρώτα ορατά αποτελέσματα, κυρίως ως προς τη μείωση της διάθεσης καπνικών προϊόντων σε ανηλίκους.
