Από τις αρχές του 2026 η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα ετοιμάζεται να μπει σε νέα φάση: δύο διαφορετικοί τύποι τιμολογίων, τα δυναμικά «πορτοκαλί» και τα ευέλικτα «σταθερά» φιλοδοξούν να δώσουν στους καταναλωτές μεγαλύτερη επιλογή, αλλά και να αναδιαμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο νοικοκυριά και επιχειρήσεις διαχειρίζονται την κατανάλωση και το κόστος ρεύματος.
της Αμαλίας Κάτζου
Η κατεύθυνση είναι σαφής: περισσότερη ευελιξία και μεγαλύτερη διαφάνεια. Τα δυναμικά τιμολόγια, που θα μπουν σε ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου 2026 για μεγάλους πελάτες και από την 1η Απριλίου 2026 για μικρούς καταναλωτές, αλλάζουν το μοντέλο χρέωσης. Αντί για μία σταθερή τιμή ανά κιλοβατώρα, οι χρεώσεις θα διαμορφώνονται ανά ώρα, έως και 24 φορές το 24ωρο, ακολουθώντας τις διακυμάνσεις της χονδρικής αγοράς. Η ιδέα είναι απλή: όποιος μπορεί να μεταφέρει την κατανάλωσή του σε «φθηνότερες» ώρες νυκτερινές ώρες, μεσημέρια ή Σαββατοκύριακα θα έχει σαφή οικονομικό όφελος.
Πρώτα στις βιομηχανίες, μετά στους οικιακούς πελάτες
Για επιχειρήσεις με παροχές άνω των 25 kVA τα πορτοκαλί προϊόντα θα είναι διαθέσιμα πρώτα, δίνοντας τη δυνατότητα σε βιομηχανίες, ξενοδοχεία και μεγάλες βιοτεχνίες να προσαρμόσουν προγράμματα λειτουργίας και φορτία. Τους επόμενους μήνες, όταν τα τιμολόγια θα ανοίξουν και για τα νοικοκυριά, αναμένεται να δημιουργηθούν νέες συνήθειες στη χρήση ηλεκτρικών συσκευών, θέρμανσης και φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.
Μία από τις βασικές προϋποθέσεις είναι ότι όλοι οι προμηθευτές με πάνω από 200.000 πελάτες θα πρέπει να προσφέρουν αυτά τα προϊόντα, και οι τιμές της επόμενης ημέρας θα πρέπει να δημοσιεύονται καθημερινά έως τις 17:00, ώστε οι καταναλωτές να ξέρουν εκ των προτέρων πόσο θα κοστίσει η κάθε ώρα. Επιπλέον, προβλέπεται υποχρέωση ειδοποίησης προς τους πελάτες όταν οι χρεώσεις για την επόμενη ημέρα ξεπερνούν τα 180 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, σε αυτές τις περιπτώσεις οι πάροχοι θα στέλνουν alert με SMS ή e‑mail. Πρόκειται για κρίσιμη δικλείδα ασφαλείας απέναντι σε απότομες ανατιμήσεις.
Για τους μικρούς πελάτες το πορτοκαλί τιμολόγιο θα συνίσταται σε μία πάγια χρέωση και σε μία τελική τιμή προμήθειας που θα μεταβάλλεται ανά ώρα αλλά θα είναι γνωστή εκ των προτέρων. Η ώρα‑ώρα τιμή θα προκύπτει από μαθηματικό τύπο με σταθερό συντελεστή, ώστε ο καταναλωτής να έχει πλήρη εικόνα του πώς θα διαμορφωθούν τα τέλη πριν υπογράψει. Από την άλλη πλευρά, για τους μεγάλους πελάτες οι χρεώσεις θα προσαρμόζονται στο προφίλ κατανάλωσης της εγκατάστασης και θα συζητούνται εξατομικευμένα στη διαπραγμάτευση με τον προμηθευτή. Πλεονέκτημα για όλους: η δυνατότητα αλλαγής συμβολαίου οποιαδήποτε στιγμή χωρίς πέναλτι αποχώρησης.
Τα ευέλικτα σταθερά
Αντίβαρο στα πορτοκαλί είναι τα ευέλικτα σταθερά τιμολόγια που υπόσχονται «κλειδωμένο» κόστος, αλλά με νέους όρους. Αυτά τα τιμολόγια, τα οποία αρχικά είχαν σχεδιαστεί να φέρουν άλλο χρώμα στο κατηγοριοποιημένο σύστημα, θα προσφέρουν σταθερή χρέωση για συγκεκριμένα πακέτα μηνιαίας κατανάλωσης ή ακόμη και για το σύνολο των κιλοβατωρών που καταναλώνει ο πελάτης. Δεν θα συνδέονται άμεσα με τη χονδρική αγορά, αλλά θα περιλαμβάνουν ένα προκαθορισμένο, ευέλικτο στοιχείο το οποίο μπορεί να μεταβάλλεται ανάλογα με παραμέτρους όπως η συνολική κατανάλωση.
Η καινοτομία σε αυτή την κατηγορία είναι τα συμβόλαια με πάγιο που καλύπτει μέρος ή και το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης, με «κλειδωμένη» χρέωση και περιοδική εκκαθάριση, συνήθως ανά εξάμηνο. Έτσι, οι καταναλωτές που δεν θέλουν την αβεβαιότητα των ωριαίων διακυμάνσεων μπορούν να επιλέξουν ένα προϊόν που προσφέρει προβλεψιμότητα κόστους, με το «ευέλικτο» μέρος να λειτουργεί ως απορροφητής αποκλίσεων. Σε αντίθεση με τα πορτοκαλί, στα ευέλικτα σταθερά οι προμηθευτές θα μπορούν να εφαρμόζουν ρήτρες πρόωρης αποχώρησης, όπως συμβαίνει στα κλασικά σταθερά προϊόντα.
Η αγορά έχει ήδη αρχίσει να δίνει δείγματα του νέου τοπίου. Μοντέλα παρόμοια με τα ευέλικτα έχουν λανσαριστεί από μεγάλους παίκτες, προϊδεάζοντας για το πώς θα κινηθούν οι προμηθευτές την επόμενη χρονιά. Οι καταναλωτές καλούνται να ενημερωθούν, να συγκρίνουν και να αξιολογήσουν προσεκτικά τα νέα προϊόντα, όχι μόνο με κριτήριο την τωρινή τιμή, αλλά και την ευκολία προσαρμογής της καθημερινότητας, τυχόν ρήτρες και την προβλεψιμότητα κόστους.
Σε τελική ανάλυση, η άφιξη των πορτοκαλί και των ευέλικτων σταθερών τιμολογίων ανοίγει μια περίοδο αναπροσαρμογής συμπεριφορών: εκείνοι που θα μπορέσουν να παίξουν έξυπνα με το ωρολόγιο πρόγραμμα κατανάλωσης θα κερδίσουν σημαντικά, ενώ όσοι προτιμούν ασφάλεια στο κόστος έχουν πλέον περισσότερες επιλογές. Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν πόσο γρήγορα και πόσο βαθιά θα αλλάξει το παιχνίδι του ρεύματος για τα ελληνικά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
