Στο 4% η ευθυγράμμιση της Άγκυρας με την ΕΕ – Ρητές αναφορές σε Κυπριακό, τουρκολιβυκό μνημόνιο και σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων Ελλάδας και Κύπρου
Ιδιαίτερα αυστηρή απέναντι στην Τουρκία είναι η ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαδικασία διεύρυνσης, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα χθες. Το έγγραφο επιβεβαιώνει ότι η γειτονική χώρα παραμένει σε σχεδόν πλήρη απόκλιση από το ευρωπαϊκό πλαίσιο, τόσο ως προς την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ), όσο και σε ζητήματα δημοκρατίας, κράτους δικαίου και θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Ο βαθμός ευθυγράμμισης της Άγκυρας με τις ευρωπαϊκές θέσεις υποχώρησε στο 4% (από 6% πέρυσι), με την Επιτροπή να επισημαίνει ότι η Τουρκία «επιδεικνύει λιγοστή πολιτική βούληση να βελτιώσει τη στάση της» και ότι η απουσία προσπάθειας σύγκλισης «αντιβαίνει στον δηλωθέντα στρατηγικό στόχο της ένταξης στην ΕΕ».
Αναφορές που δικαιώνουν Αθήνα και Λευκωσία
Η έκθεση περιλαμβάνει σαφείς αναφορές στις ελληνικές και κυπριακές θέσεις, αναγνωρίζοντας ότι η Τουρκία:
• Αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία,
• Εμποδίζει την ένταξή της σε διεθνείς οργανισμούς,
• Προωθεί τη λύση δύο κρατών στο νησί, «αντίθετη με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ»,
• Και δεν συμμορφώνεται με τις ευρωπαϊκές συστάσεις για σεβασμό της κυριαρχίας των κρατών-μελών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η Τουρκία οφείλει να:
1️⃣ Εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία,
2️⃣ Σεβαστεί πλήρως την κυριαρχία όλων των κρατών-μελών ως προς χωρικά ύδατα και εναέριο χώρο,
3️⃣ Αναγνωρίσει τα κυριαρχικά δικαιώματα για έρευνα και εκμετάλλευση φυσικών πόρων, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
Ξεκάθαρο μήνυμα για το τουρκολιβυκό μνημόνιο
Η Κομισιόν επαναλαμβάνει το λεκτικό των δεσμευτικών συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο:
• Παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών,
• Δεν είναι σύμφωνο με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας,
• Και «δεν μπορεί να παράγει έννομες συνέπειες» για τρίτα κράτη.
Με αυτή τη διατύπωση, οι Βρυξέλλες επιβεβαιώνουν πλήρως τη θέση της Ελλάδας, απορρίπτοντας για ακόμη μία φορά τις αναθεωρητικές αξιώσεις της Άγκυρας. Παράλληλα, η Επιτροπή κάνει λόγο για μηδενική πρόοδο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις που παραμένουν σε ακινησία από το 2018, εξαιτίας σοβαρών ελλειμμάτων σε δημοκρατία, ανεξαρτησία Δικαιοσύνης και θεσμικές εγγυήσεις.
Αυστηρό μήνυμα και για την ευρωπαϊκή ασφάλεια
Η χαμηλή βαθμολογία της Τουρκίας σε θέματα ΚΕΠΠΑ έχει και ευρύτερες προεκτάσεις. Οι Βρυξέλλες υπογραμμίζουν ότι η άρνηση υιοθέτησης κυρώσεων κατά της Ρωσίας και η ανεπαρκής συνεργασία σε ζητήματα άμυνας αντιβαίνουν στην ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής.
Σύμφωνα με την έκθεση, ο ρόλος της Τουρκίας στο περιφερειακό σύστημα ασφάλειας δεν συνάδει με τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, κάτι που επηρεάζει άμεσα τη συμμετοχή τρίτων χωρών σε νέα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το πρόγραμμα SAFE, ύψους 150 δισ. ευρώ.
Η ελληνική θέση ενισχύεται
Η αναφορά της Επιτροπής συνδέεται με τη διαρκή θέση της Αθήνας, ότι χώρες οι οποίες απειλούν κράτη-μέλη ή αγνοούν τις πολιτικές και αξίες της Ένωσης, δεν μπορούν να ωφεληθούν από ευρωπαϊκούς πόρους που προορίζονται για την ενίσχυση της κοινής άμυνας και της ευρωπαϊκής σταθερότητας.
Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνική διπλωματία θεωρεί ότι η φετινή έκθεση αποτελεί διπλή επιβεβαίωση:
• Της σωστής στρατηγικής που ακολουθεί η χώρα,
• Και της ομοφωνίας των εταίρων για τον τρόπο αντιμετώπισης της τουρκικής παραβατικότητας.
Επιβεβαίωση συνέπειας στην ευρωπαϊκή γραμμή
Η κυβέρνηση επισημαίνει ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να επιδιώκει διάλογο με κανόνες, σεβασμό του διεθνούς δικαίου και σταθερή πορεία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με όρους ισοτιμίας και αξιοπιστίας.
Στο σημερινό πολιτικό περιβάλλον, όπου η Ευρώπη επαναξιολογεί τις σχέσεις της με τρίτες χώρες, η διατύπωση της Κομισιόν συνιστά πολιτικό και θεσμικό όπλο για την Αθήνα.
Η συνέπεια των ελληνικών θέσεων και η ξεκάθαρη στήριξη των Βρυξελλών συνθέτουν ένα μήνυμα με στρατηγική σημασία: η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρόκειται να ανεχθεί αναθεωρητισμούς, ούτε να επιβραβεύσει συμπεριφορές που υπονομεύουν την ειρήνη, τη σταθερότητα και το διεθνές δίκαιο.
