Την ώρα που όλα τα βλέμματα στρέφονται δικαίως στην παραλαβή της πρώτης ελληνικής φρεγάτας Belh@rra, την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου στο Λοριάν της Γαλλίας το Πολεμικό Ναυτικό συνεχίζει αθόρυβα -αλλά με απόλυτη αποφασιστικότητα- να θωρακίζει ένα από τα κρισιμότερα πεδία του σύγχρονου πολέμου, τον υποθαλάσσιο χώρο. Εκεί όπου τον πιο καθοριστικό ρόλο παίζουν η τεχνολογία και η εκπαίδευση.
Η πρόσφατη, επιτυχημένη βολή τορπίλης SeaHake Mod4 από το υποβρύχιο 214 «Πιπίνος» κατά στόχου επιφανείας, παρουσία του υπουργού Άμυνας Νίκου Δένδια και του υφυπουργού Θανάση Δαβάκη, του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, στρατηγού Δημητρίου Χούπη, και του αρχηγού ΓΕΝ, αντιναύαρχου Δημήτριου Ελευθέριου Κατάρα, δεν ήταν απλώς μια άσκηση πιστοποίησης. Ήταν, όπως σημειώνει ρεπορτάζ του Βασίλη Σκουλαράκου στην εφημερίδα «Political», μήνυμα επιχειρησιακής ετοιμότητας αλλά και σαφής ένδειξη ότι η Ελλάδα επενδύει συστηματικά στη διατήρηση της υπεροχής της στον «αθόρυβο πόλεμο» του Αρχιπελάγους.
Διαρκής εκσυγχρονισμός
Καθοριστικό ρόλο σε αυτήν τη νέα φάση διαδραματίζουν οι βαρέως τύπου τορπίλες SeaHake Mod4, οι οποίες αποτελούν πλέον τον κύριο οπλισμό κρούσης των ελληνικών υποβρυχίων. Πρόκειται για ένα από τα πλέον εξελιγμένα υποβρύχια όπλα παγκοσμίως, με αυξημένη εμβέλεια, εξαιρετική ακρίβεια καθοδήγησης και προηγμένα συστήματα ανθεκτικότητας σε παρεμβολές.
Η SeaHake Mod4 είναι σχεδιασμένη να επιχειρεί σε περιβάλλον έντονου ηλεκτρονικού πολέμου, να αναγνωρίζει και να επιλέγει στόχους με υψηλό βαθμό αυτονομίας και να πλήττει τόσο μονάδες επιφανείας όσο και υποβρύχια με καταστροφική αποτελεσματικότητα. Για το Πολεμικό Ναυτικό η ένταξή της δεν συνιστά απλώς αναβάθμιση οπλισμού, αλλά ποιοτικό άλμα αποτροπής.
Τα υποβρύχια τύπου 214 («Παπανικολής», «Ματρώζος», «Πιπίνος», «Κατσώνης») αποτέλεσαν, όταν παραλήφθηκαν, ό,τι πιο προηγμένο υπήρχε παγκοσμίως σε συμβατική υποθαλάσσια πλατφόρμα. Με τεχνολογία AIP, εξαιρετικά χαμηλό ακουστικό ίχνος και υψηλό επίπεδο αυτονομίας, άλλαξαν τους κανόνες του παιχνιδιού στο Αιγαίο. Ωστόσο, η απουσία σύγχρονων τορπιλών για χρόνια περιόριζε την πλήρη αξιοποίησή τους.
Η ένταξη των SeaHake Mod4 κλείνει αυτό το κρίσιμο κενό. Παράλληλα όμως στο Ναυτικό γνωρίζουν ότι η τεχνολογία δεν μένει ποτέ στάσιμη. Για αυτό και ο εκσυγχρονισμός Μέσης Ζωής των 214 αποτελεί πλέον στρατηγική αναγκαιότητα. Άλλωστε, επιχειρούν από το 2011, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την ανάγκη ενίσχυσής τους.
Η επόμενη δεκαετία είναι καθοριστική. Τα παλαιότερα υποβρύχια τύπου 209 αποσύρονται, ενώ τα 214 θα πρέπει να παραμείνουν επιχειρησιακά για τουλάχιστον 20 ακόμη χρόνια. Ο εκσυγχρονισμός τους περιλαμβάνει κρίσιμους τομείς:αναβάθμιση ηλεκτρονικών και λογισμικού μάχης, νέες μπαταρίες και βελτίωση ενεργειακής διαχείρισης, σύγχρονα περισκόπια και αισθητήρες, αναβάθμιση ζεύξεων δεδομένων και δικτυοκεντρικής λειτουργίας.
Το κόστος αναβάθμισης εκτιμάται στα 400-500 εκατ. ευρώ, ποσό που -όπως επισημαίνουν ανώτατα στελέχη του ΠΝ- δεν μπορεί να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα, δεδομένης της κρίσιμης στρατηγικής σημασίας αυτών των πλατφορμών.
Οι «μνηστήρες»
Παράλληλα, το ΓΕΝ εξετάζει σοβαρά την προμήθεια τεσσάρων υποβρυχίων νέας γενιάς με option για δύο ακόμη. Οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί περιλαμβάνουν:
* Γαλλία -NavalGroup: Δύο προτάσεις βρίσκονται υπό αξιολόγηση: το Scorpène NG, ιδανικό για το περιβάλλον του Αιγαίου, και το Barracuda κλάσης Orca, ένα υπερσύγχρονο, εξαιρετικά αθόρυβο υποβρύχιο, ήδη επιλεγμένο από την Ολλανδία.
* Σουηδία – Saab Kockums: Η πρόταση των A26 Blekinge-class υποβρυχίων περιλαμβάνει αρθρωτό σχεδιασμό και μεγάλη ευελιξία για μελλοντική τεχνολογική αναβάθμιση.
* Γερμανία – TKMS: Με το Type 214CD (Common Design) προσφέρουν εξελιγμένη έκδοση των υπαρχόντων υποβρυχίων με ενισχυμένες δυνατότητες επιχειρήσεων σε ανοιχτή θάλασσα.
Προϋπόθεση της ελληνικής πλευράς είναι η εμπλοκή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, είτε με συμπαραγωγή είτε με ναυπήγηση μέρους των σκαφών σε ελληνικά ναυπηγεία.
Η ενίσχυση των υποβρυχίων έρχεται να συμπληρώσει τον νέο ανθυποβρυχιακό ιστό που υφαίνεται γύρω από τις φρεγάτες Belh@rra και τα ελικόπτερα MH-60R Romeo. Οι Belh@rra, εξοπλισμένες με sonar μεταβλητού βάθους CAPTAS-4 και κορυφαίο σύστημα μάχης, θα αποτελέσουν τις ναυαρχίδες του Στόλου και βασικούς αισθητήρες στον έγκαιρο εντοπισμό εχθρικών υποβρυχίων.
Τα Romeo, ήδη επιχειρησιακά, προσφέρουν άμεση δυνατότητα επιτήρησης και προσβολής σε μεγάλο βεληνεκές, ενισχύοντας τη δυνατότητα αντίδρασης του ΠΝ σε οποιοδήποτε υποβρύχιο ίχνος εντός του Αιγαίου ή της Ανατολικής Μεσογείου.
Με τον εκσυγχρονισμό των υποβρυχίων τύπου 214, την ένταξη των τορπιλών SeaHake Mod4, την απόκτηση των ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων MH-60R Romeo και τον σχεδιασμό της επόμενης γενιάς υποθαλάσσιων μονάδων, το Πολεμικό Ναυτικό χτίζει ένα πλέγμα αποτροπής που λειτουργεί πριν ακόμη χρειαστεί να ενεργοποιηθεί. Με την Τουρκία να επενδύει συνεχώς σε υποβρύχια, η Ελλάδα διασφαλίζει ότι στα νερά του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου η «σιωπή» εξακολουθεί να της ανήκει.
