«Οι Έλληνες, που έχουν μια λέξη για όλα, γιατί σκοτώνουν τα ελληνικά με αγγλικούς όρους;» Το ερώτημα είχε θέσει πριν από τρία χρόνια, την 9η Φεβρουαρίου, ημέρα που (τυπικώς) καθιερώθηκε -επισήμως λαμβάνεται η απόφαση τον Ιούλιο- από την UNESCO ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, η έγκυρη, παγκοσμίως γνωστή αγγλική εφημερίδα «Guardian».
Έμεινε όμως έως τώρα αναπάντητο. Περίπου το ίδιο ερώτημα άκουσα και από τον γλωσσολόγο καθηγητή Γιώργο Μπαμπινιώτη πριν από καιρό, κατά την παρουσίαση του νέου του βιβλίου-λεξικού για την ελληνική μας γλώσσα. Βέβαια, εύκολο είναι να δώσεις την απάντηση «επειδή εμείς οι Έλληνες είμαστε περισσότερο του δέοντος ξενομανείς» ή, πιο βολικότερα, «επειδή μας διευκολύνει στο… ίντερνετ». Τώρα γιατί άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία κ.ά., δεν έχουν εμπλουτίσει το λεξιλόγιό τους… επισήμως, όπως εμείς, με «αγγλικούρες» και δεν έχουν αντικαταστήσει ελληνικές λέξεις, όπως «διάλειμμα» ή «Καλά Χριστούγεννα» με «break» και «Merry Christmas», για να μην αναφερθώ και στις … παγκοσμιοποιημένες λόγω κορονοϊού «lockdown», «delivery», «click away», είναι μια άλλη ιστορία.
Αναμφίβολα, η γλώσσα εξελίσσεται και ουδείς είναι αντίθετος με την προσθήκη και τη χρήση νέων λέξεων στην Ελληνική. Ιδιαίτερα αγγλικών λέξεων, στην εποχή μάλιστα του διαδικτύου, που μεταφράζουν και μεταφέρουν τεχνολογικές εξελίξεις. Το πρόβλημα όμως είναι η κατάχρηση, η άκρατη χρήση λέξεων, που ακούμε κυρίως σήμερα σε τηλεοπτικές εκπομπές. Όπως π.χ. από αθλητικούς ρεπόρτερ, οι οποίοι μεταφράζουν (ως «αντιδάνειο») την αγγλική λέξη ψυχραιμία ως… «κρύο αίμα», ή μαγαζάτορες που αναγράφουν ως «bread factories» τα αρτοποιεία και «hairdressers» τα κουρεία. Τελικά, με τις ακρότητες στις οποίες καταφεύγουμε, δεν χάνουμε τη γλώσσα μας ή τη δολοφονούμε; Μια γλώσσα που δεν έχει μιληθεί όσο καμία άλλη τόσο αδιάλειπτα, καθώς χρησιμοποιείται χωρίς ανάπαυλα, στην ίδια σχεδόν γεωγραφική περιοχή, επί 40 αιώνες; Και της οποίας η επιρροή, ως η γλώσσα της Καινής Διαθήκης και ως όχημα σκέψης για συγγραφείς των χρυσών εποχών, επιστημόνων και φιλοσόφων, υπήρξε ασύγκριτα μεγάλη, αντέχοντας στη δοκιμασία του χρόνου; Ναι, να χρησιμοποιούμε ξένες λέξεις και να τις «περνάμε» στο λεξιλόγιό μας. Να εμπλουτίζουμε τη γλώσσα μας. Μην τη δολοφονούμε όμως… Γιατί, κατά πως λέει χαριτολογώντας και ο κ. Μπαμπινιώτης: «Μας… take away και μας σήκωσε!».
του Φώτη Σιούμπουρα
