Η Ελλάδα βρίσκεται τα τελευταία χρόνια στην κορυφή της πράσινης μετάβασης, με πρωτοφανείς ρυθμούς εγκατάστασης φωτοβολταϊκών και με τη διείσδυση των ΑΠΕ να ξεπερνά συχνά το 50%. Παρ’ όλα αυτά, η χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στις ακριβότερες της Ευρώπης, διατηρώντας σταθερά υψηλές τιμές ακόμη και όταν η πράσινη παραγωγή «πιάνει» ρεκόρ.
Το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Political» και του Γιώργου Φιντικάκη ανέδειξε με στοιχεία και συγκρίσεις το ενεργειακό παράδοξο της ελληνικής αγοράς, με βάση τόσο τα δεδομένα της Eurostat όσο και την αναλυτική μελέτη του Green Tank.
Λιανική vs χονδρική: δύο διαφορετικές εικόνες
Οι τιμές στη λιανική το πρώτο εξάμηνο του 2025 ήταν 21% χαμηλότερες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο — σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε στη Βουλή ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου. Ωστόσο, η αγορά χονδρικής δείχνει μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα: η Ελλάδα βρίσκεται στην 7η πιο ακριβή θέση στην Ευρώπη και συχνά αγγίζει την πρώτη τριάδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: ενώ η μέση τιμή στη χώρα μας κυμαίνεται στα 110 €/MWh, στην Πορτογαλία βρίσκεται στα 97 €/MWh, με τη διαφορά στις βραδινές ώρες αιχμής να ξεπερνά το 45%.
Η χαμένη πράσινη ενέργεια: σχεδόν 2 TWh στα «σκουπίδια»
Το πιο εντυπωσιακό —και ανησυχητικό— εύρημα της φετινής ανάλυσης είναι οι μαζικές περικοπές ΑΠΕ. Το 2025 η Ελλάδα απώλεσε περίπου 1,85 TWh παραγόμενης πράσινης ενέργειας, υπερδιπλάσια σε σχέση με το 2024. Η ενέργεια αυτή παρήχθη, αλλά δεν υπήρχε τρόπος να απορροφηθεί από το σύστημα. Το αποτέλεσμα: οι καταναλωτές δεν επωφελούνται από τη φθηνή ηλεκτροπαραγωγή και η αγορά παραμένει εξαρτημένη από το ακριβό φυσικό αέριο.
Η μεγάλη «τρύπα» της αποθήκευσης
Παρά τις εξαγγελίες πολλών ετών, η Ελλάδα δεν έχει εγκαταστήσει ούτε 1 kWh μπαταρίας σε λειτουργία. Όλα δείχνουν ότι τα πρώτα έργα δεν θα ολοκληρωθούν πριν από το 2026, ενώ οι διαγωνισμοί καθυστέρησαν και οι απαιτούμενες υποδομές παραμένουν ανώριμες.
Την ίδια στιγμή, η Πορτογαλία προχώρησε σε μεγάλες επενδύσεις αντλησιοταμίευσης, φτάνοντας τα 3,71 GW αποθηκευτικής ισχύος, έναντι μόλις 0,7 GW στην Ελλάδα. Αυτό επιτρέπει στους Ίβηρες να απορροφούν την πράσινη ενέργεια του μεσημεριού και να τη ρίχνουν στο σύστημα όταν η τιμή είναι υψηλή — μειώνοντας έτσι το κόστος για τους καταναλωτές.
Ένα μείγμα που παραμένει ακριβό
Η ελληνική αγορά επηρεάζεται από:
- Μεγάλη εξάρτηση από φυσικό αέριο (~44% στο μείγμα), έναντι μόλις 14% στην Πορτογαλία.
- Λίγες διασυνδέσεις και περιορισμένη αξιοποίησή τους.
- Μικρή υδροηλεκτρική ισχύ, άρα μικρότερη δυνατότητα εξισορρόπησης του συστήματος.
- Απουσία πυρηνικής παραγωγής που σε πολλές χώρες λειτουργεί ως φθηνή, σταθερή βάση.
Όλα αυτά συνθέτουν ένα σύστημα το οποίο, ακόμη και με τεράστια παραγωγή ΑΠΕ, δεν μπορεί να επωφεληθεί από το χαμηλό κόστος τους.
Το 2030: ακόμη περισσότερη πράσινη ενέργεια — αλλά και μεγαλύτερος κίνδυνος περικοπών
Με την εγκατεστημένη ισχύ ΑΠΕ να αναμένεται να φτάσει τα 34 GW στο τέλος της δεκαετίας —όταν η κατανάλωση παραμένει στα 7–8 GW— η απόσταση μεταξύ παραγωγής και ζήτησης θα μεγαλώνει. Το 2030 η «πράσινη» παραγωγή εκτιμάται στις 75 TWh, ενώ η ζήτηση δεν θα ξεπερνά τις 61 TWh. Χωρίς αποθήκευση, αυτό σημαίνει ακόμη περισσότερες περικοπές και συνεχείς στρεβλώσεις στις τιμές. Η Ελλάδα έχει κάνει άλματα στην πράσινη μετάβαση, αλλά χωρίς αποθήκευση και επαρκείς διασυνδέσεις, το φθηνό ρεύμα των ΑΠΕ θα συνεχίσει να «κόβεται» πριν φτάσει στον καταναλωτή. Το αποτέλεσμα: μια αγορά που παραμένει από τις ακριβότερες στην Ευρώπη, παρά τις επενδύσεις και την υψηλή συμμετοχή των ανανεώσιμων.
