«Στοίχημα είναι να δώσουμε φωνή και φροντίδα σε εκείνους που μένουν στο περιθώριο»
Ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος, σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του στο «Π», μιλάει για τη δημοσκοπική ανάκαμψη της Νέας Δημοκρατίας, διευκρινίζοντας ότι η κυβέρνηση βάζει πρώτα το συμφέρον της χώρας και όχι το κομματικό. Παράλληλα, τονίζει πως στόχος τόσο του ιδίου όσο και της κυβέρνησης είναι η συνέχιση του μεταρρυθμιστικού έργου. Τέλος, εξηγεί τις μεγάλες τομές που γίνονται στο υπουργείο Υγείας, χαρακτηρίζοντας ως προσωπικό στοίχημα το ΕΣΥ να γίνει πιο ανθρώπινο, πιο συμπεριληπτικό και πιο αποτελεσματικό.
Με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, η ΝΔ δείχνει να ανακάμπτει. Ωστόσο, φαίνεται να απέχει πολύ ακόμα από την πιθανότητα αυτοδυναμίας. Σε περίπτωση που δεν καταφέρει να εκλεγεί αυτοδύναμη, θα επιδιώξει δεύτερες ή τρίτες κάλπες, ή θα αναζητήσει κυβερνητικό εταίρο;
Η Νέα Δημοκρατία έχει αποδείξει ότι βάζει πάντα το συμφέρον της χώρας πάνω από το κομματικό. Η επιδίωξή μας είναι να πετύχουμε μια καθαρή εντολή διακυβέρνησης, γιατί η σταθερότητα είναι αναγκαία για την οικονομία, την Υγεία, την Παιδεία και την κοινωνική συνοχή. Αν δεν υπάρξει αυτοδυναμία, θα αξιολογηθούν όλες οι θεσμικές επιλογές με υπευθυνότητα. Ο στόχος είναι μια ισχυρή κυβέρνηση που θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. Σε κάθε περίπτωση, οι εθνικές εκλογές αργούν. Αυτό που έχει σημασία αυτήν τη στιγμή είναι να συνεχίσουμε με συνέπεια το μεταρρυθμιστικό μας έργο, που θα μας οδηγήσει στη συγκρότηση ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού και αποτελεσματικού κράτους, και να συνεχίσουμε να αποτελούμε πυλώνα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, ειδικά εν μέσω κρίσιμων διεθνών αναταράξεων.
Κατά την άποψή σας, τι είναι αυτό που θα καθορίσει τον νικητή των επόμενων εθνικών εκλογών;
Ο νικητής θα κριθεί από το ποιος πολιτικός φορέας πείθει τους πολίτες ότι μπορεί να εγγυηθεί σταθερότητα, πρόοδο και αποτελεσματικότητα. Οι πολίτες θέλουν λύσεις στα καθημερινά τους προβλήματα και εμπιστοσύνη σε ένα κράτος που λειτουργεί. Η αξιοπιστία, η διαφάνεια και η συνέπεια λόγων και έργων θα παίξουν καθοριστικό ρόλο. Σε όλα αυτά η μεγάλη λαϊκή παράταξη, η Νέα Δημοκρατία, έχει αποδείξει όχι μόνο ότι μπορεί να ανταποκριθεί και να τα υπηρετήσει, αλλά και ότι αποτελεί μοναδική λύση για την προκοπή και το μέλλον της χώρας.
Μέχρι και σήμερα, οι πολίτες δηλώνουν πως το ΕΣΥ έχει ακόμα ανοικτές πληγές. Τι έχετε κάνει μέχρι τώρα για τη βελτίωση του συστήματος σχετικά με τις ψυχικές ασθένειες;
Το υπουργείο Υγείας έχει εκπονήσει και υλοποιεί μια συνεκτική, πολυεπίπεδη στρατηγική, που αποσκοπεί όχι μόνο στην αποκατάσταση της ψυχικής ευεξίας του πληθυσμού, αλλά και στη δημιουργία ενός σύγχρονου, προσβάσιμου και ανθρωποκεντρικού συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Με την ψήφιση του Νόμου 5129/2024 για την Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, η Ελλάδα πραγματοποίησε ένα αποφασιστικό βήμα προς ένα σύγχρονο, δίκαιο και ανθρωποκεντρικό σύστημα ψυχικής υγείας.
Ο Ν. 5129/2024 εισάγει σημαντικές καινοτομίες και θεσμικές τομές, με στόχο τη μετατροπή του υφιστάμενου συστήματος σε ένα αποκεντρωμένο, συμπεριληπτικό και θεραπευτικά πλουραλιστικό οικοσύστημα φροντίδας, με επίκεντρο το ίδιο το άτομο.
Οι κύριοι άξονες περιλαμβάνουν:
• Ενίσχυση των κοινοτικών δομών και της πρωτοβάθμιας φροντίδας ψυχικής υγείας, με στόχο την αποϊδρυματοποίηση και την υποστήριξη των ατόμων στον φυσικό και κοινωνικό τους περίγυρο, με την λειτουργία των ΠΕΔΥΨΥ.
• Ολιστική προσέγγιση στις εξαρτήσεις και τις εξαρτητικές συμπεριφορές, μέσω ενός ενιαίου πλαισίου υπηρεσιών, με σεβασμό στη θεραπευτική πολυφωνία, με τη λειτουργία του ΕΟΠΑΕ.
• Διασύνδεση της ψυχικής υγείας με κρίσιμους τομείς, όπως η εκπαίδευση και η εργασία, για την έγκαιρη πρόληψη, την ενδυνάμωση και την κοινωνική ενσωμάτωση.
• Πλήρης ψηφιοποίηση του τομέα ψυχικής υγείας και εξαρτήσεων, εξασφαλίζοντας διαφάνεια, αξιολόγηση και εξατομικευμένη προσέγγιση στη φροντίδα.
• Θεσμοθέτηση μηχανισμών συμμετοχής των ληπτών υπηρεσιών, ενισχύοντας την αυθεντική συμπερίληψη και τη συνδιαμόρφωση πολιτικής.
Παράλληλα, μία από τις πρώτες και καίριες παρεμβάσεις μας ήταν η καθιέρωση της τηλεφωνικής γραμμής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης 10306. Η γραμμή λειτουργεί δωρεάν, ανώνυμα και σε 24ωρη βάση, προσφέροντας στήριξη, συμβουλευτική και πληροφόρηση για οποιοδήποτε ζήτημα ψυχικής υγείας αντιμετωπίζουν οι πολίτες, ανεξαρτήτως ηλικίας ή φύλου. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε άμεση, εύκολη και χωρίς στιγματισμό πρόσβαση στην ψυχολογική υποστήριξη, ενισχύοντας την πρόληψη και την έγκαιρη παρέμβαση.
Στο υπουργείο Υγείας, προχωρούμε στην υλοποίηση ενός νέου, μακροπρόθεσμου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία, το οποίο θέτει στο επίκεντρο την αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού, μέσα από συνεχή επιμόρφωση και επαγγελματική υποστήριξη και τη διάχυση υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο, ώστε να εξασφαλίζεται η ισότιμη πρόσβαση ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης, τη δημιουργία ενός συστήματος που «συναντά» τον πολίτη – στο σπίτι, στο σχολείο, στον χώρο εργασίας, στην κοινότητα.
Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στα μεγαλύτερα ψυχιατρικά νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης;
Με το Νόμο 5129/2024 για την Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης που ψηφίσαμε πρόσφατα, τα δύο μεγάλα εναπομείναντα ψυχιατρικά νοσοκομεία της χώρας μετασχηματίστηκαν σε Πολυδύναμες Νοσηλευτικές Μονάδες Ψυχικής Υγείας Αττικής και Θεσσαλονίκης, αντίστοιχα. Αυτό δεν ωραιοποιεί αυτομάτως την κατάσταση, αντιθέτως, εργαζόμαστε με σχέδιο και προχωρούμε αποφασιστικά στην εφαρμογή της ολοκλήρωσης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, για να εξασφαλίσουμε ότι οι δύο Πολυδύναμες Νοσηλευτικές Μονάδες στις δύο μεγάλες πόλεις της χώρας θα προσφέρουν σύγχρονες υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Συγκεκριμένα προβλέπονται η σταδιακή αποϊδρυματοποίηση, η ενίσχυση των κοινοτικών δομών, η προκήρυξη νέων θέσεων επαγγελματιών ψυχικής υγείας και η συνεχής εκπαίδευση του προσωπικού. Θέλουμε δομές ασφαλείς, λειτουργικές και σύγχρονες, που να προστατεύουν τα δικαιώματα των ασθενών και την αξιοπρέπεια των επαγγελματιών. Η ψυχική υγεία δεν είναι πολυτέλεια – είναι προϋπόθεση κοινωνικής συνοχής και ευημερίας. Και η Πολιτεία οφείλει να σταθεί στο ύψος αυτής της ευθύνης.
Πρόσφατα ανακοινώσατε τη δημιουργία νέων μονάδων ολικής φροντίδας για άτομα με άνοια. Εξηγήστε μας πώς θα λειτουργούν και αν έχετε ήδη βρει τα κονδύλια χρηματοδότησης.
Πρόκειται για επτά νέου τύπου Μονάδες Ολικής Φροντίδας για άτομα με άνοια, πλήρως χρηματοδοτούμενες από το υπουργείο Υγείας, μέσω του προγράμματος ΕΠΑ, οι οποίες θα παρέχουν υπηρεσίες Κέντρου Ημέρας με ολοήμερη λειτουργία, καθώς και υπηρεσίες κατ’ οίκον μέσω Κινητών Κλιμακίων, και θα προσφέρουν υπηρεσίες απολύτως δωρεάν προς τους πολίτες. Ουσιαστικός αρωγός στην προσπάθεια αυτή θα είναι η Εκκλησία της Ελλάδος. Είναι η πρώτη δράση που γίνεται στη χώρα σε μια συγκροτημένη συνεργασία της Ελληνικής Πολιτείας με την Εκκλησία της Ελλάδος, με σκοπό την εξασφάλιση της πλήρους και ουσιαστικής ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και (επαν)ένταξης των ωφελούμενων στην κοινότητα.
Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτήν τη στιγμή τα κέντρα απεξάρτησης;
Τα κέντρα απεξάρτησης στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν σήμερα σοβαρές προκλήσεις, όπως ελλείψεις σε εξειδικευμένο προσωπικό και υποδομές, κατακερματισμό των υπηρεσιών, περιορισμένη πρόσβαση σε απομακρυσμένες περιοχές, καθώς και το έντονο κοινωνικό στίγμα που περιβάλλει την εξάρτηση. Αυτές οι δυσκολίες δυσχεραίνουν την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων πρόληψης, θεραπείας και επανένταξης. Με την ίδρυση και λειτουργία του ΕΟΠΑΕ (Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων), από την 1η Φεβρουαρίου 2025, δίνουμε ουσιώδεις λύσεις σε αυτά τα ζητήματα. Ο ΕΟΠΑΕ έρχεται να διασυνδέσει όλες τις κατακερματισμένες υπηρεσίες, να αξιοποιήσει βέλτιστα τους πόρους, οικονομικούς και ανθρώπινους, να εξαλείψει την αλληλοεπικάλυψη των υπηρεσιών και να παρέχει υπηρεσίες στους ωφελούμενους και τους οικείους τους ολιστικά και ανθρωποκεντρικά. Η πρόσβαση θα διευκολυνθεί για τον ασθενή, καθώς όλες οι υπηρεσίες θα βρίσκονται υπό έναν Οργανισμό, δίνοντας παράλληλα την δυνατότητα στον ασθενή να πλοηγηθεί στο σύστημα και να επιλέξει τη θεραπεία που του ταιριάζει. Θα υπάρχουν πλέον δομές πρόληψης, μείωσης της βλάβης, θεραπείας και κοινωνικής επανένταξης σε κάθε πόλη της Ελλάδας, εξασφαλίζοντας το δικαίωμα της πρόσβασης σε όλους. Όλα αυτά θα γίνονται με τρόπο ενιαίο, έτσι ώστε κανένας άνθρωπος που αντιμετωπίζει πρόβλημα εξάρτησης να μην μένει εκτός συστήματος, υποστήριξης και φροντίδας.
Ποιο είναι το προσωπικό στοίχημα που έχετε θέσει ως υφυπουργός Υγείας;
Το δικό μου στοίχημα είναι να δώσουμε φωνή και φροντίδα σε εκείνους που συχνά μένουν στο περιθώριο του συστήματος: τα άτομα με ψυχικές ασθένειες, με άνοια, με εξαρτήσεις. Στόχος μου αλλά και όλης της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας είναι το ΕΣΥ να γίνει πιο ανθρώπινο, πιο συμπεριληπτικό και πιο αποτελεσματικό. Να μειώσουμε τα στίγματα και να κάνουμε την Υγεία πραγματικό δικαίωμα για όλους.
Ποια είναι τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Θεσσαλονικείς;
Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη με τεράστιες δυνατότητες, αλλά και με χρόνια προβλήματα στην καθημερινότητα. Οι πολίτες ζητούν καλύτερες δημόσιες συγκοινωνίες, ασφάλεια στις γειτονιές, καθαριότητα, αντιμετώπιση της ακρίβειας, αλλά και αναβαθμισμένες δημόσιες υπηρεσίες, ειδικά στον τομέα της υγείας. Μέσα στην επόμενη διετία, αναμένονται απτά αποτελέσματα με τη λειτουργία νέων δομών, αλλά και τον πλήρη εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων. Αυτό θα οδηγήσει στη μείωση των χρόνων αναμονής και στη βελτίωση της πρόσβασης των πολιτών σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας. Περαιτέρω, θα υπάρξουν ουσιώδεις αλλαγές στην ψυχική υγεία με την εφαρμογή της Ολοκλήρωσης της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, τη λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων. Τέλος, επεξεργαζόμαστε μια ολοκληρωμένη νομοθετική παρέμβαση για την αναμόρφωση του αναπηρικού χάρτη της χώρας, με στόχο την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών μακροχρόνιας φροντίδας υγείας εξασφαλίζοντας την καθολική πρόσβαση, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την ευημερία των οικογενειών των ατόμων αυτών, καθώς και τους τυπικούς και άτυπους φροντιστές τους. Ως εκπρόσωπος αυτής της πόλης, δουλεύω καθημερινά για να διεκδικήσω λύσεις και έργα που θα βελτιώσουν ουσιαστικά την ποιότητα ζωής όλων μας.
