Οι νέες θεραπείες
Ένας ιός που εντοπίστηκε στο εσωτερικό ενός επικίνδυνου μύκητα φαίνεται πως τον καθιστά ακόμη ισχυρότερο και πιο δύσκολο να καταπολεμηθεί όταν μολύνει τον άνθρωπο.
Ο μύκητας Aspergillus fumigatus, τον οποίο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κατατάξει ως «κρίσιμη» απειλή, φαίνεται να έχει ένα κρυφό «όπλο» και αυτό δεν είναι άλλο από έναν ιό που φωλιάζει στο εσωτερικό του. Μια νέα μελέτη δείχνει ότι η μελέτη αυτού του ιού μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για νέες θεραπείες ενάντια στις επικίνδυνες μυκητιάσεις.
Ένας μύκητας με υψηλή θνησιμότητα
Όπως αναφέρει το livescience, o A. fumigatus μπορεί να μολύνει τον άνθρωπο όταν τον εισπνεύσει. Η λοίμωξη μπορεί να είναι παροδική ή χρόνια στους πνεύμονες, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις εξελίσσεται σε «διηθητική» μορφή που εξαπλώνεται πέρα από το αναπνευστικό σύστημα. Παρότι οι περισσότεροι άνθρωποι εκτίθενται καθημερινά στον Aspergillus χωρίς να νοσούν, οι ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό ή με προϋπάρχουσες πνευμονοπάθειες είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι.
Ο μύκητας ευθύνεται για περίπου 2,1 εκατομμύρια περιστατικά διηθητικής ασπεργίλλωσης και 1,8 εκατομμύρια χρόνια περιστατικά ετησίως, σε σύνολο 6,55 εκατομμυρίων σοβαρών μυκητιασικών λοιμώξεων παγκοσμίως. Η θνησιμότητα της διηθητικής λοίμωξης κυμαίνεται διεθνώς από 30% έως 80%.
Η μελέτη που αποκάλυψε το «μυστικό όπλο»
Η νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στις 14 Αυγούστου στο περιοδικό Nature Microbiology, επικεντρώθηκε σε πειράματα με ποντίκια τα οποία μολύνθηκαν με A. fumigatus. Ο συγκεκριμένος μύκητας έφερε στο εσωτερικό του τον ιό AfuPmV-1M – ένα «ρωσική μπάμπουσκα» σενάριο, όπως το περιγράφει η επικεφαλής συγγραφέας, Μαρίνα Κάμπος Ρότσα, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Ο μύκητας είχε αρχικά απομονωθεί από τον πνεύμονα ασθενούς που είχε χάσει τη ζωή του από ασπεργίλλωση.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν τα ποντίκια έλαβαν αντιιικά φάρμακα, παρουσίασαν υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης, μικρότερο φορτίο μύκητα στους πνεύμονες και χαμηλότερα επίπεδα του ιού, σε σχέση με όσα δεν είχαν λάβει τη θεραπεία. Με άλλα λόγια, στοχεύοντας μόνο τον ιό, οι επιστήμονες κατάφεραν να περιορίσουν τη μυκητιασική λοίμωξη.
Αντικρουόμενα ευρήματα
Το αποτέλεσμα αυτό έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενη μελέτη του 2020, η οποία είχε δείξει ότι η εξάλειψη του ιού ενίσχυε τον μύκητα. Η Ρότσα σημειώνει ότι οι διαφορετικές μεθοδολογίες των ερευνών ίσως εξηγούν τη διαφορά.
Ο Νόρμαν φαν Ρέιν, ερευνητής στο Manchester Fungal Infection Group, χαρακτήρισε το εύρημα «εντελώς πρωτοποριακό», προσθέτοντας ότι ανοίγει τον δρόμο για την κατανόηση της παθογονικότητας και άλλων μυκήτων που μολύνουν τον άνθρωπο.
Γιατί ο ιός δίνει «πλεονέκτημα» στον μύκητα
Ο ιός AfuPmV-1M ήταν ήδη γνωστός, όμως η μελέτη αποκάλυψε ότι προσδίδει στον A. fumigatus σημαντικά πλεονεκτήματα:
Τα μανιτάρια που εκτέθηκαν σε αντιιικά φάρμακα αναπαράγονταν δυσκολότερα.
Παρήγαγαν λιγότερη μελανίνη, μια ουσία που αυξάνει την ανθεκτικότητα πολλών παθογόνων μυκήτων.
Εμφάνιζαν καλύτερη ικανότητα επιβίωσης σε συνθήκες στρες.
Τα ανθρώπινα ανοσοκύτταρα δυσκολεύονταν περισσότερο να εξουδετερώσουν στελέχη μολυσμένα με τον ιό.
Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι ο ιός ελέγχει βασικές διεργασίες του μύκητα, όπως την επεξεργασία RNA και τη σύνθεση πρωτεϊνών, ενισχύοντας έτσι την ανθεκτικότητά του.
Θεραπεία
Αν τα αντιιικά φάρμακα που δοκιμάστηκαν στα ποντίκια αποδειχθούν εξίσου αποτελεσματικά και στον άνθρωπο, οι θεραπείες του μέλλοντος ίσως συνδυάζουν αντιιικά με αντιμυκητιασικά φάρμακα, δίνοντας στο ανοσοποιητικό σύστημα το πλεονέκτημα να απαλλαγεί από τον μύκητα.
Η Ρότσα εκτιμά ότι και άλλοι παθογόνοι μύκητες που μολύνουν τον άνθρωπο μπορεί να «φιλοξενούν» παρόμοιους ιούς. Η ίδια και η ερευνητική της ομάδα διερευνούν ήδη τους μηχανισμούς με τους οποίους αυτοί οι ιοί επηρεάζουν μολυσμένους και μη μολυσμένους μύκητες.
«Το άρθρο μας είναι μόνο το πρώτο βήμα», τόνισε. «Ο ευρύτερος στόχος μας είναι να κατανοήσουμε σε μοριακό επίπεδο πώς εξελίσσεται αυτή η διαδικασία».
Σημαντικό είναι ότι ο ίδιος ο ιός δεν μπορεί να μολύνει ούτε ποντίκια ούτε ανθρώπους, καθώς δεν διαθέτουν τους απαραίτητους υποδοχείς και πρωτεΐνες για να τον φιλοξενήσουν. «Μπορεί να μολύνει αποκλειστικά τον Aspergillus fumigatus, όχι άλλους μύκητες», διευκρίνισε η Ρότσα.
