Τι αναφέρει το σκεπτικό
Το ΠΑΣΟΚ κατέθεσε επίσημο αίτημα για τη σύσταση Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής, με σκοπό τη διενέργεια προκαταρκτικής έρευνας σχετικά με ενδεχόμενες ευθύνες του πρώην υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Αχ. Καραμανλή.
Παράλληλα, στο πλαίσιο της πρότασης, η έρευνα ζητείται να επεκταθεί και σε άλλα πολιτικά πρόσωπα που κατείχαν θέσεις ευθύνης στο υπουργείο, τόσο από την περίοδο διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας όσο και από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Μεταξύ αυτών οι πρώην υφυπουργοί Ι. Κεφαλογιάννης, Γ. Καραγιάννης, Μ. Παπαδόπουλος, αλλά και ο πρώην υπουργός Χρήστος Σπίρτζης, καθώς και οι πρώην υφυπουργοί Μ. Χρυσοβελώνη, Ν. Μαυραγάνης και Αθ. Μωραΐτης.
Το ΠΑΣΟΚ επικαλείται σοβαρές ενδείξεις παραλείψεων που σχετίζονται με την ασφάλεια των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών και συγκεκριμένα με το αδίκημα της διατάραξης της ασφάλειας συγκοινωνιών σε βαθμό κακουργήματος (άρθρο 291 του Ποινικού Κώδικα).
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την πρόταση, τα εμπλεκόμενα πρόσωπα φέρονται να γνώριζαν επαρκώς τους κινδύνους που προέκυπταν από την απουσία ή την πλημμελή λειτουργία κρίσιμων συστημάτων ασφαλείας, επικοινωνίας και διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας. Ωστόσο, όπως τονίζεται, δεν έλαβαν τα απαραίτητα μέτρα για την αποκατάσταση ή εύρυθμη λειτουργία τους.
Αναφέρεται επίσης πως δεν υπήρξε η απαιτούμενη μέριμνα ώστε ο ΟΣΕ να εφαρμόζει συστηματικά ελέγχους, να εποπτεύει, να συντηρεί και να επιδιορθώνει εγκαίρως τις υποδομές, θέτοντας έτσι σε διαρκή κίνδυνο την ασφάλεια των μετακινήσεων στο σιδηροδρομικό δίκτυο.
Κατά τον κρίσιμο χρόνο (28-2-2023) και τόπο (επίδικο τμήμα Λάρισας – Ν. Πόρων), δεν τελούσε σε λειτουργία κανένα από τα ουσιώδη συστήματα ασφάλειας της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας, ούτε είχαν ληφθεί προληπτικά μέτρα ασφαλείας της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας (2ος σταθμάρχης νυκτερινής βάρδιας, μείωση ταχύτητα αμαξοστοιχιών, θέσπιση νέου εθνικού κανόνα με το ανωτέρω περιεχόμενο), που θα απέτρεπαν τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών είτε συνδυαστικά είτε μεμονωμένα, είτε
α) μέσω της λειτουργίας της τηλεδιοίκησης του ΚΕΚ Λάρισας και της αμφίδρομης φωτοσήμανσης – σηματοδότησης της γραμμής
β) του συστήματος GSM-R
γ) μέσω της παρουσίας δεύτερου (2ου) σταθμάρχη στη βραδινή βάρδια του Σ. Σ. Λάρισας αντί ενός (1) μόνο, ο οποίος (2ος σταθμάρχης), όντας παρών στο σταθμαρχείο του σταθμού θα εντόπιζε έγκαιρα την ενέργεια του σταθμάρχη να θέσει αντίρροπα επί της γραμμής καθόδου την επιβατική αμαξοστοιχία κατά την έξοδό της από το Σ.Σ. Λάρισας και θα επενέβαινε προκειμένου αυτή να άμεσα ακινητοποιηθεί και να εισέλθει κανονικά στη γραμμή ανόδου
δ) μέσω της μειωμένης ταχύτητας που θα είχε οριστεί για την κίνηση των αμαξοστοιχιών με σχετική εγκύκλιο βραδυπορίας από τη Διεύθυνση Κυκλοφορίας του ΟΣΕ ΑΕ (άρθρα 76 – 77 ΓΚΚ) ενόψει της επικινδυνότητας της κίνησης συνεπεία των ως άνω ελλείψεων
ε) και με τη θέσπιση αναγκαίου Νέου Εθνικού Κανόνα, έστω ως προσωρινού προληπτικού μέτρου, λόγω του κατεπείγοντος, που θα λάμβανε υπόψη όλα τα παραπάνω δεδομένα και η εφαρμογή του θα διαμόρφωνε ασφαλείς συνθήκες σιδηροδρομικής κυκλοφορίας, μεταξύ άλλων και στο επίδικο τμήμα (Λάρισα – Ν. Πόροι), όπου επισυνέβη το εν λόγω σιδηροδρομικό δυστύχημα.
Επιπλέον, στο αίτημα αναφέρεται ότι τα εν λόγω πολιτικά πρόσωπα τέλεσαν την κακουργηματική αυτή πράξη με ενδεχόμενο δόλο, καθώς «αντιλαμβάνονταν πλήρως και γνώριζαν τις διαταραχές στη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου και την επικινδυνότητα της αξιόποινης συμπεριφοράς τους, ήτοι της παράλειψής τους να αποτρέψουν την διατάραξη και τον εξ αυτής κίνδυνο αν και υποχρεούνταν προς τούτο, και, παρά τούτο, αδιαφόρησαν και επέμειναν στην τέλεση της πράξεως τους, ιδίως με τη μη έγκαιρη επέμβασή τους προς επίλυση των ως άνω προβλημάτων (αν και όφειλαν και μπορούσαν να το έχουν πράξει αυτό), αποδεχόμενοι προδήλως άπαντες τους κινδύνους από την ανασφαλή λειτουργία του δικτύου (ιδίως για άνθρωπο) και επιδεικνύοντας αμέλεια ως προς το τελικά επελθόν αποτέλεσμα των 57 ανθρωποκτονιών και πολλών σωματικών βλαβών (καθώς αν είχαν ενδεχόμενο δόλο ως προς αυτές θα στοιχειοθετούνταν πλέον όχι το προτεινόμενο έγκλημα διακινδύνευσης αλλά έγκλημα βλάβης, όπως της ανθρωποκτονίας από πρόθεση κ.ο.κ., περίπτωση που δεν συνιστά πρότασή μας και που δεν στηρίζεται κατά την κρίση μας στα μέχρι σήμερα τεθέντα υπόψη μας στοιχεία της δικογραφίας)».
Για την περίπτωση του Χρήστου Σπίρτζη και πρώην υφυπουργών του, σημειώνεται ότι η τραγική κατάσταση του σιδηροδρόμου, οι μεγάλες καθυστερήσεις στην εκτέλεση της σύμβασης 717 (η 1η παράταση δόθηκε στις 7/6/2016) και οι διάφορες προειδοποιήσεις, καθώς και η κατάργηση της δεύτερης θέσης σταθμάρχη κλπ. ξεκινούν ήδη από τη θητεία τους. Επί της αποσβεστικής προθεσμίας αναφέρεται ότι αρμόδιοι να αποφανθούν είναι η Βουλή και το Δικαστικό Συμβούλιο, ενώ επιπρόσθετα η παρ.5 του άρθρου 86 Σ. δίνει τη δυνατότητα στο ίδιο το μέλος της κυβέρνησης με αίτησή του να ζητήσει τον έλεγχο της κατηγορίας από ειδική επιτροπή που μπορεί να συστήσει η Βουλή, διάταξη που δεν μπορεί να ενεργοποιηθεί καν διαδικαστικά, αν δεν εισαχθεί πρώτα προς συζήτηση πρόταση 30 τουλάχιστον βουλευτών για τη σύσταση επιτροπής προκαταρκτικής εξέτασης.
