Η μεταμόρφωση της Ελλάδας μέσα από δημόσια έργα-σταθμούς της «γαλάζιας» κυβέρνησης
Από την αποκατάσταση χαμένων χρονοδιαγραμμάτων έως την ενεργοποίηση εμβληματικών επενδύσεων, που επί χρόνια σκόνταφταν στη γραφειοκρατία και την πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων, η περίοδος 2019-2025 διαμορφώθηκε ως μια νέα φάση για τα μεγάλα δημόσια έργα. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη πέτυχε να προχωρήσει ή να ολοκληρώσει δεκαπέντε έργα κομβικής σημασίας για τις μεταφορές, την περιφερειακή ανάπτυξη και την καθημερινότητα των πολιτών.
- Πατρών – Πύργου: Τέλος σε μια εθνική ντροπή Η νέα εθνική οδός Πατρών – Πύργου, συνολικού μήκους 75 χλμ., αποτελεί ένα από τα πιο πολυσυζητημένα έργα των τελευταίων ετών. Το βασικό τμήμα των 65 χλμ. παραδόθηκε στην κυκλοφορία την 1η Αυγούστου 2025, ενώ τα υπόλοιπα 10 χλμ. αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος Νοεμβρίου. Το έργο είχε «παγώσει» το 2018 λόγω ακυρώσεων συμβάσεων και επαναδημοπράτησης. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη το επανέφερε υπό παραχώρηση μέσω της Ολυμπίας Οδού με επιτάχυνση των διαδικασιών και ενίσχυση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Στην κατασκευή συμμετέχει και η εταιρεία Aktor ως μέρος κοινοπραξίας μαζί με άλλους μεγάλους τεχνικούς ομίλους.
- Μετρό Θεσσαλονίκης: Από ανέκδοτο… πραγματικότητα Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα χρόνιου έργου που έφτασε επιτέλους στην ολοκλήρωση ήταν το μετρό Θεσσαλονίκης. Έπειτα από πάνω από δύο δεκαετίες μετ’ εμποδίων, η γραμμή 1 λειτούργησε κανονικά από τις 30 Νοεμβρίου 2024 με 13 σταθμούς και πλήρως αυτόματο σύστημα (driverless). Η ολοκλήρωση του έργου οφείλεται τόσο στην πολιτική βούληση όσο και στις τεχνικές λύσεις που δρομολογήθηκαν για τον σταθμό Βενιζέλου. Παράλληλα, προχωρά και η επέκταση της γραμμής προς Μίκρα, την οποία κατασκευάζει η Aktor, έχοντας αναλάβει εργολαβικά την ολοκλήρωση πέντε νέων σταθμών. Το έργο, συνολικής αξίας περίπου 434 εκατ. ευρώ, αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2025.
- Μετρό Αθήνας – Γραμμή 3: Σύνδεση λιμανιού – αεροδρομίου Η επέκταση της γραμμής 3 του μετρό της Αθήνας έως τον Πειραιά αποτέλεσε επίσης μια εντυπωσιακή κατάληξη μιας μακρόχρονης κατασκευής. Οι τρεις τελευταίοι σταθμοί (Μανιάτικα, Πειραιάς, Δημοτικό Θέατρο) παραδόθηκαν τον Οκτώβριο του 2022, ενώνοντας το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας με τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών με απευθείας γραμμή. Η χρησιμότητα της σύνδεσης είναι στρατηγική: μειώνει τις μετακινήσεις επιβατών και τουριστών, αναβαθμίζει την τοπική αγορά και ενισχύει τον ρόλο του Πειραιά ως διαμετακομιστικού κόμβου. Το έργο υλοποιήθηκε από κοινοπραξία μεγάλων τεχνικών εταιρειών υπό την εποπτεία της Αττικό Μετρό.
- Ε65: Νέος κάθετος άξονας ανάπτυξης Η πλήρης σύνδεση του Ε65 με την Εγνατία Οδό μέσω του τμήματος Τρίκαλα – Γρεβενά – Εγνατία ολοκληρώθηκε και παραδόθηκε στην κυκλοφορία την άνοιξη του 2024. Πρόκειται για έργο μήκους 70,5 χλμ. που προσφέρει εναλλακτικό άξονα για τη σύνδεση Λαμίας – Δυτικής Μακεδονίας. Το έργο εκτελέστηκε από την ΤΕΡΝΑ με ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση και χαρακτηρίζεται από υψηλές προδιαγραφές ασφαλείας και μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η ολοκλήρωση του έργου ενισχύει την αναπτυξιακή ενοποίηση της Κεντρικής Ελλάδας.
- ΒΟΑΚ: Από εξαγγελία… εργοτάξιο Το πιο πολύκροτο έργο υποδομής στην Κρήτη -ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ)- πέρασε από τα λόγια στην πράξη. Η κύρωση της σύμβασης παραχώρησης έγινε τον Μάιο του 2025 και τα πρώτα εργοτάξια βρίσκονται ήδη σε λειτουργία στα τμήματα Χερσόνησος – Νεάπολη και Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος. Το έργο, προϋπολογισμού άνω των 2,2 δισ. ευρώ, υλοποιείται από κοινοπραξίες τεχνικών εταιρειών, μεταξύ των οποίων και η Aktor, που έχει αναλάβει μέρος της εκτέλεσης μέσω θυγατρικών της. Η πλήρης ολοκλήρωση εκτιμάται για το 2028, με τις πρώτες παραδόσεις κόμβων να προβλέπονται ήδη από το 2026. Η μεταμόρφωση της Ελλάδας μέσα από δημόσια έργα-σταθμούς για την καθημερινότητα των πολιτών στα χρόνια της «γαλάζιας» διακυβέρνησης Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του Ομίλου Aktor Αλέξανδρο Εξάρχου στα προχθεσινά εγκαίνια της νέας εθνικής οδού Πατρών – Πύργου Από τα εγκαίνια του μετρό Θεσσαλονίκης Ο ΒΟΑΚ αποτέλεσε το πιο πολύκροτο έργο υποδομής στην Κρήτη Παράλληλα με τα πέντε μεγάλα έργα-ορόσημα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επένδυσε συστηματικά και σε δεκάδες μεσαία ή μικρής κλίμακας δημόσια έργα με στόχο την αποκέντρωση των υποδομών, τη στήριξη της περιφέρειας και την αναβάθμιση της καθημερινότητας. Ορισμένα από αυτά μπορεί να μη συγκέντρωσαν τα φώτα της δημοσιότητας, ωστόσο προχώρησαν ή ολοκληρώθηκαν την περίοδο 2019-2025 και αφήνουν σαφές αποτύπωμα.
- Σταθμοί Ξυλόκαστρο και Ελίκη: Η νέα σιδηροδρομική όψη της Βόρειας Πελοποννήσου Σημαντική πρόοδος καταγράφηκε στον σιδηροδρομικό άξονα Κιάτο – Αίγιο με την παράδοση δύο νέων σταθμών, Ξυλόκαστρο και Ελίκη, που άνοιξαν τον Ιούνιο του 2020. Η γραμμή προετοιμάζει τη διασύνδεση της Πάτρας με το υπόλοιπο εθνικό δίκτυο. Η λειτουργία των σταθμών συνοδεύτηκε από παράλληλα έργα σηματοδότησης και αναβάθμισης συρμών, ενώ υποστηρίζει την τοπική μετακίνηση και την τουριστική κινητικότητα στην Αιγιαλεία.
- Νέοι κόμβοι στον Προαστιακό της Αθήνας Το 2022-2024 προχώρησαν εργασίες αναβάθμισης στον Προαστιακό Σιδηρόδρομο Αθήνας με νέους σταθμούς και εκσυγχρονισμό στάσεων στη διαδρομή Κιάτο – Πειραιά – Αεροδρόμιο. Η λειτουργία νέων σημείων εξυπηρέτησης σε Κρυονέρι, Γέρακα, ΣΚΑ και Λαύριο ενισχύει το συγκοινωνιακό πλέγμα της Αττικής. Η ΕΡΓΟΣΕ είχε την ευθύνη του σχεδιασμού με εργολαβικές αναθέσεις σε εγχώριες εταιρείες του κλάδου. Η σύνδεση λιμανιού και αεροδρομίου πυκνότερο δίκτυο αποτελεί προτεραιότητα για την επόμενη φάση του «Προαστιακού 2.0».
- Υποθαλάσσια διασύνδεση Κρήτης – Αττικής Το μεγάλο ενεργειακό στοίχημα της περιόδου ήταν η διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτροδότησης μέσω καλωδίου υψηλής τάσης μήκους 330 χιλιομέτρων που ολοκληρώθηκε και τέθηκε σε πλήρη λειτουργία τον Μάιο του 2025. Το έργο, γνωστό ως «Great Sea Interconnector», σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε υπό την ΑΔΜΗΕ, με τη συμβολή μεγάλων ελληνικών και ευρωπαϊκών τεχνικών εταιρειών. Ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια και καθιστά δυνατή τη σταδιακή απεξάρτηση της Κρήτης από ρυπογόνες μονάδες.
- FlyOver στη Θεσσαλονίκη Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται από το 2023 το έργο FlyOver στον Περιφερειακό της Θεσσαλονίκης: ένας υπερυψωμένος αυτοκινητόδρομος 13 χιλιομέτρων που θα παρακάμπτει το υφιστάμενο δίκτυο, μειώνοντας κατά 40% τους χρόνους μετακίνησης. Το έργο, συνολικού κόστους 462 εκατ. ευρώ, υλοποιείται μέσω ΣΔΙΤ, με ανάδοχο κοινοπραξία που περιλαμβάνει μεγάλες ελληνικές εταιρείες. Η Aktor συμμετείχε στον αρχικό διαγωνισμό, ενώ βασικός εργολάβος είναι το σχήμα ΑΒΑΞ-Μυτιληναίος. Η ολοκλήρωση αναμένεται το 2027.
- 1Οδικός άξονας Καλαμάτα – Πύλος – Μεθώνη Ένα ακόμα έργο ΣΔΙΤ που προχωρά είναι ο νέος άξονας Καλαμάτα – Πύλος – Μεθώνη, μήκους 50 χλμ., που συμβασιοποιήθηκε το 2023 με προϋπολογισμό άνω των 300 εκατ. ευρώ. Το έργο κατασκευάζεται από τη σύμπραξη ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις και ΙΝΤΡΑΚΑΤ με στόχο την πλήρη λειτουργία το 2026. Η οδική αναβάθμιση εξυπηρετεί τουριστικά ρεύματα προς Κόστα Ναβαρίνο και Νοτιοδυτική Πελοπόννησο, ενώ μειώνει τους χρόνους πρόσβασης και ενισχύει την τοπική παραγωγή.
- Ανάπλαση Ελληνικού – Φάση υποδομών Η ανάπλαση του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη από το 2021. Στα τέλη του 2024 ολοκληρώθηκαν οι βασικές υποδομές αποχέτευσης, κυκλοφορίας και πρόσβασης, ενώ ξεκίνησε η κάθετη κατασκευή του Riviera Tower και του Μητροπολιτικού Πάρκου. Το έργο εκτελείται από τη Lamda Development και τεχνικά σχήματα στα οποία συμμετέχουν Aktor και άλλες εταιρείες. Η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης τοποθετείται στο τέλος του 2026.
- Έργα νερού και αρδευτικών υποδομών Από το 2019 έως σήμερα έχουν ολοκληρωθεί πάνω από 278 έργα ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης σε ολόκληρη τη χώρα. Πρόκειται κυρίως για δεξαμενές, ταμιευτήρες, βελτιώσεις δικτύων και αντλιοστάσια, πολλά εκ των οποίων εντάχθηκαν στο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Έργα αυτού του τύπου προχωρούν σε Καρδίτσα, Δράμα, Μεσσηνία, Σέρρες, Κρήτη και Θεσσαλία.
- Σιδηροδρομικός εκσυγχρονισμός στη Βόρεια Ελλάδα Σε φάση εκτέλεσης βρίσκονται και οι εργολαβίες για τη γραμμή Θεσσαλονίκη – Στρυμόνας – Προμαχώνας με πλήρη ηλεκτροκίνηση και σηματοδότηση. Το έργο αναμένεται να αυξήσει ταχύτητα μετακίνησης, ενώ συνδέεται με εμπορευματικά φορτία προς Βουλγαρία και Σερβία.
- Αναβάθμιση πρόσβασης σε μικρές περιοχές Μικρότερης κλίμακας αλλά μεγάλης τοπικής σημασίας έργα πραγματοποιήθηκαν σε περιφερειακούς άξονες όπως Δράμα – Αμφίπολη, Ιωάννινα – Κόνιτσα, Άργος – Νεμέα. Περιλαμβάνουν βελτιώσεις χάραξης, γέφυρες και κυκλικούς κόμβους.
- Επέκταση σιδηροδρομικού δικτύου προς λιμένες Το υπουργείο Υποδομών και η ΕΡΓΟΣΕ σχεδιάζουν την επέκταση σιδηροδρομικής σύνδεσης Πειραιά – Βοτανικός – Ελευσίνα – Θριάσιο με στόχο να εξυπηρετούνται εμπορευματικοί όγκοι από τα logistics της Δυτικής Αττικής.
Από το μετρό και τους αυτοκινητοδρόμους έως τη διαχείριση νερού και την ενεργειακή σύνδεση της Κρήτης, η περίοδος 2019-2025 αποδείχτηκε καθοριστική για την επιτάχυνση δημόσιων έργων σε όλη την επικράτεια. Ο συνδυασμός πολιτικής βούλησης, αξιοποίησης ευρωπαϊκών πόρων και συνεργασίας δημόσιου – ιδιωτικού τομέα αναδιαμόρφωσε το τοπίο των υποδομών, αφήνοντας ισχυρό αποτύπωμα στην καθημερινότητα και στην αναπτυξιακή δυναμική της χώρας.
του Χρήστου Μυτιλινιού
