Οι λιγοστές επιλογές του
Αφού ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Φρανσουά Μπαϊρού έπαιξε τα ρέστα του, ρισκάροντας το κεφάλι του στην Εθνοσυνέλευση, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο, αλλά οι επιλογές που διαθέτει είναι λιγοστές: ο διορισμός ενός νέου πρωθυπουργού, η συγκρότηση μιας κυβέρνησης τεχνοκρατών ή η διάλυση της Εθνοσυνέλευσης -η προηγούμενη, τον Ιούνιο του 2024, ήταν εκείνη που επέσπευσε το πολιτικό χάος – δεν φαίνεται να είναι βιώσιμες λύσεις, σε ένα κατακερματισμένο κοινοβούλιο, εάν πέσει ο Μπαϊρού.
Άλλα δύο σενάρια θεωρούνται ακόμη πιο απίθανα: η επιβίωση της κυβέρνησης Μπαϊρού και η παραίτηση του ίδιου του προέδρου της Δημοκρατίας.
Ζητώντας ψήφο εμπιστοσύνης από την Εθνοσυνέλευση, τη Δευτέρα, ο πρωθυπουργός έλαβε αμέσως αρνητική απάντηση από όλα τα αντιπολιτευόμενα κόμματα, από την άκρα δεξιά μέχρι την αριστερά, συμπεριλαμβανομένων και των σοσιαλιστών.
«Το αποτέλεσμα είναι γνωστό εκ των προτέρων, εκτός και αν βρει, μέσα στις επόμενες δέκα ημέρες, έναν δρόμο που θα οδηγεί σε πραγματική διαπραγμάτευση με τις πολιτικές δυνάμεις», οι οποίες θέλουν «να ξηλώσουν ένα μέρος του σχεδίου του προϋπολογισμού», σημείωσε ο πολιτικός επιστήμονας Βενσάν Μαρτινί.
Ο Μπαϊρού είναι «σαφής, θαρραλέος και μαχητικός» διαβεβαίωνε το πρωί ένας πολιτικός, εξερχόμενος από τη συνάντηση του πρωθυπουργού με τους ηγέτες των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση. «Μας είπε: έχουμε 15 ημέρες για να πείσουμε. Πρέπει να στραφούμε στην κοινή γνώμη», πρόσθεσε αυτό το στέλεχος.
Όμως ο πρωθυπουργός είναι ταυτόχρονα και εξαιρετικά αντιδημοφιλής, κάτι που περιπλέκει το στοίχημά του.
Ο Μακρόν θα μπορούσε να αποφασίσει να του αναθέσει και πάλι τον σχηματισμό κυβέρνησης, ακόμη και αν ηττηθεί στις 8 Σεπτεμβρίου στην Εθνοσυνέλευση. Όμως το πρόβλημα θα παρέμενε ακέραιο, εκτός και αν τροποποιήσει τον προϋπολογισμό του 2026, ο οποίος έχει απορριφθεί κατηγορηματικά από την αντιπολίτευση και την κοινή γνώμη.
Μια άλλη λύση για τον Μακρόν θα ήταν να αναθέσει την πρωθυπουργία σε κάποιο άλλο πρόσωπο εμπιστοσύνης του ιδίου και του Ματινιόν, όπως στον υπουργό Άμυνας Σεμπαστιάν Λεκορνί. «Όμως η κατάσταση θα παρέμενε η ίδια, εφόσον αυτός ο πρωθυπουργός δεν παρουσίαζε ένα ριζικά διαφορετικό προϋπολογισμό», εκτίμησε ο Μαρτινί.
Απομένει η επιλογή ενός πρωθυπουργού προερχόμενου από την αριστερά. «Όμως πιθανότατα είναι πολύ αργά» αφού οι θέσεις των κομμάτων γίνονται πιο άκαμπτες όσο πλησιάζουν οι προεδρικές εκλογές του 2027, είπε ο Ματιέ Γκαλάρ, διευθυντής έρευνας στο ινστιτούτο δημοσκοπήσεων Ipsos.
Υπάρχει επίσης η λύση της κυβέρνησης τεχνοκρατών, που θα φέρει λίγη περισσότερη σταθερότητα, ενόψει και των μέτρων απομείωσης του χρέους που θα πρέπει να επιβάλει.
Ορισμένοι ζητούν τη διάλυση, ξανά, της Εθνοσυνέλευσης ώστε ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες του και να ξεκαθαριστούν, για άλλη μια φορά, οι ισορροπίες δυνάμεων. Μετά το πείραμα του 2024 όμως, με την εσπευσμένη και ακατανόητη για τους Γάλλους διάλυση του κοινοβουλίου, ο Μακρόν εμφανίζεται πιο διστακτικός από ποτέ. Πολύ απλά «δεν το θέλει», είπε ένα στέλεχος προσκείμενο στο προεδρικό στρατόπεδο.
Ίσως να μην υπάρχει άλλη επιλογή. «Εάν μια νέα κυβέρνηση καταψηφιστεί πριν από την έγκριση του προϋπολογισμού, η αστάθεια θα δημιουργούσε τις συνθήκες για τη διάλυση» της Εθνοσυνέλευσης, εκτίμησε ένα μέλος της κυβέρνησης.
Κάποιοι δεν βλέπουν παρά μόνο μία λύση, την παραίτηση του αρχηγού του κράτους που κυβερνά τη Γαλλία από το 2017 και επανεξελέγη το 2022. Ή την καθαίρεσή του, όπως ζητά επίμονα ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, ο ηγέτης της ριζοσπαστικής αριστεράς. «Το χάος, είναι ο Μακρόν», είπε σήμερα στον ραδιοφωνικό σταθμό France Inter.
Όμως ο πρόεδρος επαναλαμβάνει διαρκώς ότι θα ολοκληρώσει τη θητεία του, το 2027, ό,τι και αν συμβεί στο μεταξύ.
