Με αίμα να ρέει σε πολεμικά μέτωπα, τρομοκρατικές επιθέσεις αλλά και «τυφλά» χτυπήματα παρανοϊκών βάφτηκε και το 2025, ενώ παγκόσμιο σοκ προκάλεσαν αεροπορικές τραγωδίες που κατέγραψαν οι κάμερες αλλά και οι εικόνες από τις φυσικές καταστροφές που έσπειραν θάνατο και καταστροφή.
Η χρονιά που φεύγει μπορεί να καυχηθεί για κάποια ιστορικά γεγονότα που ίσως και να σημαδέψουν πολλά από τα επόμενα έτη.
Αβάσταχτος πόνος και αναπάντητο «γιατί»
Ανήμερα την Πρωτοχρονιά 42χρονος βετεράνος του αμερικανικού στρατού με ένα φορτηγάκι μέσα στο οποίο βρέθηκε σημαία των τζιχαντιστών σκόρπισε τον θάνατο στην Νέα Ορλεάνη των Ηνωμένων Πολιτειών. Πατώντας τυφλά το γκάζι στην πολυσύχναστη Bourbon Street σκότωσε 14 ανθρώπους πριν πέσει νεκρός από τα πυρά αστυνομικών.
Αιματοβαμμένη η πρώτη ημέρα του χρόνου και στο Μαυροβούνιο όταν 45χρονος τυφλωμένος από οργή μετά από καβγά σε εστιατόριο και υπό την επήρεια αλκοόλ πυροβόλησε και σκότωσε 12 ανθρώπους, ανάμεσα στους οποίους και δύο παιδιά, σε τρία διαφορετικά σημεία της πόλης Μπάιτσε, προτού αυτοπυροβοληθεί στο κεφάλι όταν τον περικύκλωσαν αστυνομικοί.
Στις 4 Φεβρουαρίου οι Σουηδοί πάγωσαν με το πιο αιματηρό μακελειό στην ιστορία της χώρας. Ένας 35χρονος εισέβαλε οπλισμένος σε σχολή επαγγελματικής κατάρτισης για ενήλικους στην πόλη Έρεμπρο και άνοιξε πυρ σκοτώνοντας 11 ανθρώπους πριν αυτοκτονήσει χωρίς να διευκρινιστεί ποτέ τι τον ώθησε στην αιματοχυσία.
Το βράδυ της 26ης Απριλίου ένας 30χρονος με ιστορικό θεμάτων ψυχικής υγείας πάτησε το γκάζι ενός βαν κατευθυνόμενος στο πλήθος που μετείχε σε φεστιβάλ δρόμου της φιλιππινέζικης κοινότητας στο Βανκούβερ του Καναδά. Έντεκα άνθρωποι είχαν αφήσει την τελευταία τους πνοή όταν κατάφεραν να ακινητοποιούσουν και να συλλάβουν τον μακελάρη.
Στις 14 Δεκεμβρίου πατέρας και γιος βύθισαν στο πένθος την Αυστραλία, όταν άνοιξαν πυρ και αιματοκύλισαν τη διάσημη παραλία Μπόνταϊ του Σίδνεϊ όπου είχαν συγκεντρωθεί για να γιορτάσουν το Χάνουκα, σκοτώνοντας 15 ανθρώπους και τραυματίζοντας άλλους 42.
Οι εικόνες από τα δέκα λεπτά που σκορπούσαν το θάνατο έκαναν το γύρο του κόσμου.
Πτήσεις προς το θάνατο
Το βράδυ της 29ης Ιανουαρίου η σύγκρουση ενός αεροσκάφους της American Airlines με στρατιωτικό ελικόπτερο κατά τη διαδικασία προσγείωσης στο αεροδρόμιο «Ρόναλντ Ρέιγκαν» στην Ουάσιγκτον αποτέλεσε το χειρότερο αεροπορικό δυστύχημα των τελευταίων 15 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Κατέπεσε στα παγωμένα νερά ποταμού Ποτόμακ παρασύροντας στο θάνατο τους 64 επιβαίνοντες ενώ ακαριαία σκοτώθηκαν και οι τρεις επιβαίνοντες του ελικοπτέρου. Αν και αρχικά το βάρος της ευθύνης έπεσε στους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας η τραγωδία αποδόθηκε σε ανθρώπινο λάθος.
Ήταν 12 Ιουνίου όταν έκαναν το γύρο του κόσμου οι εικόνες με τη συντριβή αεροσκάφους της Air India σε ξενώνα ιατρικής σχολής στην ινδική πόλη Αχμενταμπάντ, αλλά και η είδηση πως υπήρξε ως εκ θαύματος επιζών από τους 242 επιβαίνοντες στη μοιραία πτήση που βγήκε κυριολεκτικά όρθιος από τη θέση 11A!
Η τραγωδία με το Boeing 787 που είχε προορισμό το Λονδίνο είχε μαζί με τα θύματα στο έδαφος τελικό απολογισμό 265 νεκρούς. Εξίσου σοκαριστικό και το προκαταρκτικό πόρισμα σύμφωνα με το οποίο η τραγωδία αποδίδεται σε μηχανική βλάβη στο κάθισμα του κυβερνήτη τη στιγμή της απογείωσης.
Τα ξημερώματα της 24ης Ιουλίου στην ρωσική Άπω Ανατολή επιβατικό αεροσκάφος της εταιρείας Angara συνετρίβη λίγο πριν φτάσει στον τελικό προορισμό του, την πόλη Τίντα κοντά στα σύνορα με την Κίνα. Κανένας από τους 49 επιβαίνοντες του Αντόνοφ 24 δεν επέζησε.
Οι ειδικοί έκαναν λόγο για πιθανό ανθρώπινο λάθος κατά τη διάρκεια της προσγείωσης, σε συνθήκες χαμηλής ορατότητας, αλλά αναζωπύρωσε τη συζήτηση περί ασφάλειας λόγω της έλλειψης ανταλλακτικών λόγω των διεθνών κυρώσεων των ρωσικών αεροσκαφών.
Τα «χτυπήματα» της φύσης
Το πρωί της 30ης Ιουλίου 8,8 ρίχτερ συγκλονίζουν τη ρωσική Άπω Ανατολή σημαίνοντας συναγερμό για τσουνάμι σε ολόκληρο τον Ειρηνικό, ξυπνώντας μνήμες από τις τραγωδίες του 2004 στον Ινδικό και του 2011 στην Ιαπωνία.
Αν και επρόκειτο για έναν από τους δέκα ισχυρότερους σεισμούς που έχουν καταγραφεί ποτέ στην ιστορία, πάνω στο λεγόμενο «Δακτυλίδι της Φωτιάς» δεν απεδείχθη καταστροφικός.
Μια σειρά από γεωμορφολογικούς παράγοντες, όπως το σχήμα του πυθμένα κοντά στην ακτή, η γεωμετρία της στεριάς, το μεγάλο εστιακό βάθος, αλλά και το γεγονός πως έπληξε θαλάσσια και μάλιστα στα ανοιχτά ιδιαίτερα αραιοκατοικημένης περιοχής, άφησε για την ιστορία μόνο το ασύλληπτο μέγεθος του.
Ο σεισμός των 6 Ρίχτερ που έπληξε την 31η Αυγούστου το ανατολικό Αφγανιστάν ήταν αρκετά ισχυρός για να αφήσει πίσω του πάνω από 2.200 νεκρούς και 3.600 τραυματίες, ισοπεδώνοντας ολόκληρα χωριά. Ωστόσο δεν είναι μόνο ο αριθμός των θυμάτων που συγκλόνισε σε μια χώρα που εξάλλου στερείται στοιχειώδους υποδομής αλλά η είδηση πως οι διασώστες που έφτασαν 36 ώρες μετά τον φονικό σεισμό στις πληγείσες περιοχές άφησαν αβοήθητες τις γυναίκες και αυτό γιατί οι αυστηροί πολιτισμικοί και θρησκευτικοί κανόνες που επιβάλλει το καθεστώς των Ταλιμπάν, απαγορεύεται οποιαδήποτε φυσική επαφή ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες που δεν είναι συγγενείς.
Η νεροποντή που έπληξε στις 4 Ιουλίου το Τέξας άφησε πίσω της 104 νεκρούς ανάμεσα στους οποίους 27 παιδιά σε κατασκήνωση την οποία έπνιξε ορμητικός χείμαρρος λάσπης. Είναι χαρακτηριστικό πως μέσα σε μια ώρα έπεσε ποσότητα νερού που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο της ετήσιας βροχόπτωσης της περιοχής και πως η στάθμη ποταμού ανέβηκε κατά 8 μέτρα μέσα σε μόλις 45 λεπτά, παρασύροντας τα πάντα στο πέρασμά του.
Ο πόνος έγινε οργή για την απουσία συστημάτων προειδοποίησης αλλά και τις καταγγελίες για περικοπές στη χρηματοδότηση της εθνικής μετεωρολογικής υπηρεσίας, που θα μπορούσαν να σώσουν ζωές.
Για ένα ακόμη καλοκαίρι ο συνδυασμός ακραίων θερμοκρασιών και ξηρασίας αποδείχθηκε φονικός και καταστροφικός.
Στις 23 Ιουλίου τραγικό θάνατο βρήκαν 10 δασοπυροσβέστες την ώρα που έδιναν μάχη με τις φλόγες στο Εσκισεχίρ της Τουρκίας. Η Ισπανία δοκιμάστηκε από για τις χειρότερες δασικές πυρκαγιές από τη δεκαετία του 1980 καθώς κάηκαν περισσότερα από 1,6 εκατομμύρια στρέμματα.
Στην Πορτογαλία, οι πυρκαγιές έκαναν στάχτη μέσα σε ένα καλοκαίρι έκταση τετραπλάσια από τον μέσο όρο της περιόδου 2006-2024. Πύρινος εφιάλτης έζωσε και τη νότια Ιταλία, ενώ αντιμέτωπη με μια από τις χειρότερες πυρκαγιές στην ιστορία της βρέθηκε τον Ιούλιο η Κύπρος.
Καταρρακτώδεις βροχές του μουσώνα που ωστόσο έσπασαν σε ένταση ρεκόρ 15ετίας , αλλά και τροπικοί κυκλώνες έπνιξαν στο τέλος Νοεμβρίου την Σουμάτρα, τη Σρι Λάνκα, τη νότια Ταϊλάνδη και τη βόρεια Μαλαισία, αφήνοντας πίσω εκατοντάδες νεκρούς και ανυπολόγιστες καταστροφές.
Τραγωδίες για τις οποίες δεν ήταν μόνο η κακιά ώρα
Ο πόνος έγινε οργή για την πυρκαγιά που μετέτρεψε σε τραγωδία μια βραδιά διασκέδασης σε νυχτερινό κλαμπ στην πόλη Κότσανι των Σκοπίων, τα ξημερώματα της 16ης Μαρτίου. Κατά τη διάρκεια συναυλίας δημοφιλούς μουσικού συγκροτήματος πυροτεχνήματα που χρησιμοποιήθηκαν ως σκηνικά εφέ «λαμπάδιασαν» το χώρο. Οι φλόγες εξαπλώθηκαν με ταχύτητα, καθώς το κλαμπ δεν διέθετε τα απαιτούμενα μέτρα πυρασφάλειας. ενώ αποκαλύφθηκε ότι λειτουργούσε με πλαστή άδεια. Τραγικός απολογισμός ο θάνατος 63 ανθρώπων και ο τραυματισμός περίπου 200 άλλων. Στο εδώλιο παραπέμφθηκαν 37 άτομα ανάμεσά στους οποίους τρεις πρώην δήμαρχοι και δύο πρώην υπουργοί. Συγγενείς των θυμάτων, απαιτούν δικαίωση θεωρώντας την τραγωδία απόρροια της διαφθοράς.
Στην Τουρκία η δικαιοσύνη ήταν αμείλικτη για τον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου Grand Kartal, στο χιονοδρομικό κέντρο Kartalkaya, καθώς και άλλους δέκα κατηγορούμενος στους οποίους επεβλήθησαν ισόβια για την πυρκαγιά της 21ης Ιανουαρίου που στοίχισε τη ζωή σε 78 ανθρώπους, ανάμεσά στους οποίους και 34 παιδιά, και τραυμάτισε περισσότερους από εκατό. Η φωτιά που ξεκίνησε από ηλεκτρική ψησταριά επεκτάθηκε με ταχύτητα σε όλους τους χώρους του δωδεκαώροφου κτιρίου. Τα συστήματα πυρασφάλειας ήταν ανεπαρκή, οι συναγερμοί δεν λειτούργησαν, το προσωπικό δεν είχε εκπαιδευτεί σε διαδικασίες εκκένωσης και το κτίριο δεν διέθετε αυτόματο σύστημα ψεκασμού. Η απουσία σήμανσης, φωτισμού κινδύνου και εναλλακτικών εξόδων έκανε την απομάκρυνση των 238 επισκεπτών σχεδόν αδύνατη.
Η συναυλία του αστέρα της μουσικής μερένγκε Ρούμπι Πέρες, σε ασφυκτικά γεμάτο κλαμπ στο Σάντο Ντομίνγκο, το βράδυ της 8ης Απριλίου μετατράπηκε σε τραγωδία όταν κατέρρευσε η οροφή κάτω από τα κομμάτια της οποίας ανασύρθηκαν 234 νεκροί ανάμεσα στους οποίους και ο καλλιτέχνης.
Αν και υπήρξαν καταγγελίες πως στην οροφή είχε αποτεθεί υπερβολικά μεγάλο βάρος εξοπλισμού εξαερισμού, φωτισμού και ήχου δεν ασκήθηκε καμία ποινική δίωξη σε βάρος οποιουδήποτε για την η χειρότερη εδώ κι έναν αιώνα καταστροφή στη Δομινικανή Δημοκρατία.
Ξεχείλισε η οργή στο Χονγκ Κονγκ για την πύρινη κόλαση σε συγκρότημα επτά 32οροφων πολυκατοικιών που στοίχισε τη ζωή σε 159 ανθρώπους. Αδιευκρίνιστο πώς ακριβώς ξεκίνησε επεκτάθηκε αστραπιαία με τις σκαλωσιές από μπαμπού και πράσινο πλέγμα με μονωτικό αφρό που είχαν στηθεί για εργασίες ανακαίνισης. Τα συστήματα πυρανίχνευσης και συναγερμού δεν λειτουργούσαν.
Οι αρχές προχώρησαν σε 11 συλλήψεις που ωστόσο δεν κατασίγασαν τις φωνές για εγκληματική αμέλεια στην χειρότερη πυρκαγιά των τελευταίων 80 ετών στο Χονγκ Κονγκ.
Σφαίρες διχασμού
Το σοκ με την εικόνα του Τσάρλι Κερκ να πέφτει νεκρός από σφαίρα μιλώντας το πρωί της 10ης Σεπτεμβρίου σε έναν από τους αγαπημένους του χώρους, το προαύλιο ενός Πανεπιστημίου, διαδέχθηκε ο προβληματισμός για το τι θα μπορούσε να πυροδοτήσει.
Ήταν ένας από τους επιδραστικότερους υποστηρικτές του Αμερικανού πρόεδρου Ντόναλντ Τραμπ προβάλλοντας τον ως πρότυπο για το συντηρητικό κίνημα της νεότερης γενιάς. Με τη δυνατότητα να προσεγγίζει μέσω social media 100 εκατομμύρια άτομα ανά μήνα, οδήγησε πολλούς νέους στην ταύτιση με το κίνημα MAGA.
Οι θέσεις του συχνότατα προκαλούσαν έντονες αντιδράσεις και έντονο δημόσιο διάλογο. Η εν ψυχρώ δολοφονία του απέδειξε πως η ακραία πόλωση στην οποία βρίσκεται επί τουλάχιστον 10 χρόνια η Αμερικανική κοινωνία δεν είναι ένα «αφήγημα» αλλά γεγονός.
Ο 22χρονος Τάιλερ Ρόμπινσον από τη Γιούτα που πίεσε τη σκανδάλη απογύμνωσε τις αρχές αφού διέφυγε από το σημείο και συνελήφθη μόνο αφότου τον κατέδωσε ο πατέρας του.
Η κλοπή του αιώνα
9:30 το πρωί της Κυριακής 19 Οκτωβρίου , σε μια στιγμή που το Λούβρο ήταν ήδη γεμάτο κόσμο, τέσσερα άτομα, με εκπληκτική όπως αποδείχθηκε άνεση μπήκαν ανενόχλητοι στο διασημότερο μουσείο στον κόσμο και έκλεψαν μια από τις διασημότερες συλλογές κοσμημάτων στον κόσμο, όπως αυτή του Ναπολέοντα σε μόλις επτά λεπτά.
Η ζημιά από τη ληστεία είναι ανυπολόγιστη όχι μόνο λόγω της τεράστιας πραγματικής και ιστορικής αξίας των κοσμημάτων αλλά λόγω του γοήτρου των γαλλικών αρχών. Το ξεμπρόστιασμα ήταν ακόμη μεγαλύτερο όταν όλα έδειξαν ότι δράστες δεν ήταν επαγγελματίες τύπου Ocean’s Eleven, αλλά μικροεγκληματίες. Οι αρχές κρατούν 4 υπόπτους αλλά τα κοσμήματα παραμένουν άφαντα.
«Τυφώνας» Τραμπ
Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία ήταν σίγουρο πως θα σηματοδοτούσε πολλές ανατροπές στις παγκόσμιες ισορροπίες και πρακτικές που είχαν διαμορφωθεί πριν την 20η Ιανουαρίου που ορκίστηκε πρόεδρος.
Δεν έλυσε το ουκρανικό σε 24 ώρες όπως υποσχόταν αλλά στις προσπάθειες κατεγράφησαν τρεις ιστορικές στιγμές όπως αυτή της 28ης Φεβρουαρίου με την πρωτοφανής στην ιστορία της διπλωματίας ταπείνωση ενός ξένου ηγέτη που επεφύλαξε για τον Βολόντιμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, τον δεκαπενταύγουστο με τη συνάντηση κορυφής στην Αλάσκα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν αλλά και την τρεις ημέρες μετά… σύναξη των ευρωπαίων ηγετών στο γραφείο του αμερικανού προέδρου. Ωστόσο μέχρι το τέλος της χρονιάς δεν επετεύχθη η πολυπόθητη συμφωνία.
Ο αυτοπροβαλλόμενος ως παγκόσμιος ειρηνοποιός στις 22 Ιουνίου βομβάρδισε το Ιράν προκαλώντας φόβους για νέο παγκόσμιο πόλεμο.
Κατάφερε ωστόσο τον Οκτώβρη να οδηγήσει το Ισραήλ και τη Χαμάς σε κατάπαυση του πυρός και στην επιστροφή των ομήρων αν και ο δρόμος είναι ακόμη πολύ μακρύς για τη διαρκής ειρήνη που διακήρυξε.
Ένα άλλο… επίτευγμα του Τραμπ ήταν το να ανατρέψει το παγκόσμιο σύστημα εμπορίου με τον πόλεμο δασμών που κήρυξε έστω και αν την 30η Οκτωβρίου στη συνάντηση με τον κινέζο ομόλογο του Σι Τζιπίνγκ διεφάνη πως μπορεί να υπάρξει συνεννόηση στις δυο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη.
Το Βατικανό γυρίζει σελίδα
Η Δεύτερη μέρα του Πάσχα, στις 21 Απριλίου βύθισε στη θλίψη τους εκατομμύρια καθολικούς χριστιανούς. Ο Πάπας της απλότητας, ο Πάπας των φτωχών παρέμεινε μέχρι την τελευταία στιγμή κοντά στους πιστούς, αφού μόλις 24 ώρες πριν αποβιώσει είχε εμφανιστεί για να τους ευχηθεί το Χριστός Ανέστη. Η κηδεία του Φραγκίσκου λιτή όπως και εκείνος έζησε. Δεν ετάφη στο Βατικανό αλλά σε αφιερωμένη στην Παναγία εκκλησία της Ρώμης.
Η μεγάλη απώλεια έφερε μια εξίσου μεγάλη πρόκληση για την Καθολική Εκκλησία να καταφέρει να βρει έναν άξιο συνεχιστή του έργου του. Ο νέος πάπας Λέων ΙΔ΄, ο πρώτος Αμερικανός που εκλέγεται προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, θεωρείται μετριοπαθής και συμφιλιωτικός.
Στο πρώτο του αποστολικό ταξίδι στις 29 Νοεμβρίου πρωταγωνίστησε σε μία από τις ιστορικές στιγμές στην πορεία της Χριστιανικής Εκκλησίας όταν υπέγραψε στο Φανάρι με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο κοινή διακήρυξη υπέρ του διαλόγου για την αποκατάσταση της πλήρους κοινωνίας μεταξύ Ορθόδοξης και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Αιματοβαμμένη ειρήνη
Η 13η Οκτωβρίου γέννησε την ελπίδα μέσα από τον θάνατο. Με την ανταλλαγή των τελευταίων 20 ζωντανών Ισραηλινών ομήρων με περίπου 2.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση του σχεδίου Τραμπ για την εκεχειρία στη Γάζα μετά από δύο χρόνια πολέμου.
Για να σιγήσουν τα όπλα χρειάστηκε να ξεπεράσουν τους 70.000 οι νεκροί στη Λωρίδα της Γάζας. Η διατήρηση της εύθραυστης εκεχειρίας ήταν ένα στοίχημα που κερδήθηκε στους επόμενους δύο μήνες ωστόσο μετατέθηκε για τη νέα χρονιά η μετάβαση στη δεύτερη και πολύ πιο δύσκολη φάση του σχεδίου που αφορά στη δημιουργία νέων μηχανισμών διακυβέρνησης και ασφάλειας που θα αντικαταστήσουν τη Χαμάς στη μεταπολεμική Γάζα.
Οι ΗΠΑ και οι μεσολαβητές από Κατάρ, Αίγυπτο και Τουρκία δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία με την ισλαμιστική οργάνωση για την παράδοση της εξουσίας και τον σταδιακό αφοπλισμό της.
