Όλη η αλήθεια: 20 από τα 27 αιτήματα των αγροτών έχουν υλοποιηθεί – Ποια και γιατί απορρίφθηκαν

Η συζήτηση για τα αγροτικά αιτήματα έχει μεταφερθεί τους τελευταίους μήνες από τα χωράφια και τα μπλόκα στο πεδίο των αριθμών, των ευρωπαϊκών κανόνων και των πραγματικών περιθωρίων άσκησης πολιτικής. Πίσω από τα συνθήματα και τη γενική αγανάκτηση, υπάρχει ένας συγκεκριμένος κατάλογος 27 αιτημάτων, με σαφές περιεχόμενο και εξίσου σαφείς απαντήσεις από την κυβέρνηση. Άλλα έχουν ήδη ικανοποιηθεί, άλλα βρίσκονται σε εξέλιξη ή υπό επεξεργασία και κάποια – όσο κι αν προκαλούν πολιτική ένταση – δεν μπορούν να υλοποιηθούν, είτε λόγω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής είτε λόγω αυστηρών δημοσιονομικών ορίων. Η πλήρης αποτύπωση που ακολουθεί επιχειρεί να βάλει τάξη: τι ισχύει, τι αλλάζει και πού τελειώνουν τα περιθώρια.

Αναλυτικά τα 27 αιτήματα – ένα προς ένα

1) Επιστροφή στους πραγματικούς παραγωγούς των ποσών του ΟΠΕΚΕΠΕ που υπεξαιρέθηκαν

• Κατάσταση: Αντιμετωπίζεται θετικά
• Τι ισχύει:
  • Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να επιστρέψει όλα τα ποσά στους πραγματικούς παραγωγούς
  • Μόλις τελεσιδικήσουν οι υποθέσεις, ώστε να οριστικοποιηθούν τα ποσά

2) Να μην μεταφερθεί ο ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ

• Κατάσταση: Δεν γίνεται αποδεκτό
• Τι ισχύει:
  • Το αίτημα είναι μη διαπραγματεύσιμο για την κυβέρνηση
  • Η μεταφορά στην ΑΑΔΕ (ανεξάρτητη αρχή) παρουσιάζεται ως επιλογή που:
    • διασφαλίζει αξιοπιστία
    • ενισχύει διαφάνεια και έλεγχο στο σύστημα αγροτικών επιδοτήσεων

3) Καταβολή των εκκρεμών ενισχύσεων

• Κατάσταση: Αντιμετωπίζεται θετικά / σε εξέλιξη
• Τι ισχύει:
  • Οι πληρωμές συνεχίζονται «εν κινήσει» ενώ υλοποιείται μεταρρύθμιση του μηχανισμού
  • Έχουν ήδη καταβληθεί:
    • 3,2 δισ. ευρώ για το 2025
  • Αναμένεται:
    • έως 600 εκατ. ευρώ επιπλέον μέχρι τέλος του έτους
  • Πέρυσι καταβλήθηκαν:
    • 3,1 δισ. ευρώ συνολικά
  • Κυβερνητικό σκεπτικό:
    • «περισσότερα χρήματα στους πραγματικούς/έντιμους γεωργούς και κτηνοτρόφους»

4) Κατώτατες εγγυημένες τιμές

• Κατάσταση: Δεν μπορεί να εφαρμοστεί
• Τι ισχύει:
  • Η παρέμβαση δεν υφίσταται στην ελεύθερη αγορά
  • Ο ρόλος στήριξης εισοδήματος αποδίδεται στις ενισχύσεις της ΕΕ
  • Ερμηνεία που δίνεται:
    • η ΚΑΠ στηρίζει εισόδημα χωρίς εγγύηση τιμών

5) Μέτρα μείωσης κόστους παραγωγής

• Κατάσταση: Σε εξέλιξη / με ήδη εφαρμοσμένα + συζήτηση
• Τι ισχύει:
  • Έχει ήδη μειωθεί ο ΦΠΑ σε:
    • αγροτικά μηχανήματα
    • ζωοτροφές
    • λιπάσματα
  • Η μείωση φόρου εισοδήματος ισχύει και για τους αγρότες
    • αναφέρεται ότι οι νέες μειώσεις που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ έχουν ψηφιστεί και τους αφορούν
  • Η κυβέρνηση δηλώνει ότι συζητά:
    • ρεαλιστικές προτάσεις για περαιτέρω αντιμετώπιση

6) Μείωση τιμής του αγροτικού ρεύματος στα 7 λεπτά

• Κατάσταση: Υπό επεξεργασία
• Τι ισχύει:
  • Η ΔΕΗ επεξεργάζεται πρόταση/σενάριο
  • Στόχος:
    • «η καλύτερη δυνατή τιμή» για τους παραγωγούς

7) Κατάργηση Χρηματιστηρίου Ενέργειας

• Κατάσταση: Δεν μπορεί να υλοποιηθεί
• Τι ισχύει:
  • Το Χρηματιστήριο Ενέργειας λειτουργεί σε όλη την ΕΕ
  • Άρα το αίτημα θεωρείται εκτός πλαισίου

8) Επιστροφή του ΕΦΚ στην αντλία

• Κατάσταση: Προς συζήτηση / επεξεργασία εφαρμογής
• Τι ισχύει:
  • ΑΑΔΕ και Υπουργείο Οικονομικών επεξεργάζονται την εφαρμογή
  • Με ψηφιακά μέσα
  • Στόχος:
    • η επιστροφή να γίνεται στην αντλία

9) Αναπλήρωση χαμένου εισοδήματος για προϊόντα σε τιμές κάτω του κόστους

• Κατάσταση: Γενική αναπλήρωση δεν επιτρέπεται – αλλά υπάρχουν στοχευμένα μέτρα στήριξης
• Τι ισχύει (όπως δόθηκε αναλυτικά):
  • Η αναπλήρωση για φαινόμενα που καλύπτει ο Πυλώνας Ι:
    • μετατρέπει τον «κίνδυνο αγοράς» σε αποζημιώσιμη ζημιά
    • υπονομεύει βασική αρχή της ΚΑΠ: στήριξη εισοδήματος χωρίς εγγύηση τιμών
  • Τυχόν γενική αναπλήρωση:
    • θα οδηγούσε σε διπλή εισοδηματική στήριξη για τον ίδιο σκοπό
    • δεν είναι νομικά επιτρεπτή
    • δημιουργεί δημοσιονομικούς και ελεγκτικούς κινδύνους
  • Τι κάνει η κυβέρνηση:
    • Μέτρο 23: 178 εκατ. ευρώ
      • στήριξη γεωργών / κάλυψη απώλειας παραγωγής
    • Υπό εξέταση «αντίστοιχες ρυθμίσεις» για το 2025
    • Έχει ανακοινωθεί ανακατανομή 160 εκατ. ευρώ:
      • 80 εκατ. για κτηνοτρόφους
      • 80 εκατ. για παραγωγούς σίτου και βάμβακος

10) Ολοκλήρωση έργων υποδομής

• Κατάσταση: Σε εξέλιξη / αντιμετωπίζεται θετικά
• Τι ισχύει:
  • Έργα Γενικής Γραμματείας Ενωσιακών Πόρων & Υποδομών:
    • ύψους 600 εκατ. ευρώ
  • Σε ισχύ πρόγραμμα:
    • ΥΔΩΡ / ΥΔΩΡ 2.0
  • Παραδείγματα έργων:
    • Ταυρωπού
    • Υπερείων Νέστου
    • «κλπ» όπως αναφέρθηκε

11) Αποζημίωση 100% από τον ΕΛΓΑ

• Κατάσταση: Προωθείται άμεσα
• Τι ισχύει (πλήρως):
  • Άμεση αλλαγή κανονισμού για:
    • κάλυψη 100% της ασφαλιζόμενης ζημιάς
    • αύξηση ορίου αποζημίωσης
  • Στοιχεία αποζημιώσεων:
    • από το 2019 έως σήμερα ο ΕΛΓΑ έχει καταβάλει 1,8 δισ. ευρώ
    • μόνο το ήμισυ προέρχεται από εισφορές παραγωγών
  • Διευκολύνσεις/ρυθμίσεις:
    • παράταση προθεσμίας εισφοράς ΕΛΓΑ για το 2025 έως 30/6/2026
    • δυνατότητα προκαταβολών έως 80% για ζημιές 2025
    • ακόμη και με οφειλές για το 2025, υπό προϋπόθεση:
      • εξόφληση εισφορών 2023–2024

12) Σύνδεση επιδότησης με παραγωγή και ζωικό κεφάλαιο

• Κατάσταση: Αντιμετωπίζεται θετικά ως εθνική θέση
• Τι ισχύει:
  • Βασικό αίτημα της Ελλάδας στη νέα ΚΑΠ
  • «Μείζον θέμα» όπου η Ελλάδα έχει αναλάβει πρωτοβουλία σε επίπεδο ΕΕ

13) Κατάργηση ΕΤΑΚ/ΑΤΑΚ–ΚΑΕΚ σε χωράφια κάτω των 20 στρεμμάτων

• Κατάσταση: Έχει ρυθμιστεί
• Τι ισχύει:
  • Υπάρχει σχετική ρύθμιση
  • Οι κάτοχοι αγροτεμαχίων:
    • πληρώνονται κανονικά

14) Να σταματήσουν οι παράνομες ελληνοποιήσεις

• Κατάσταση: Αντιμετωπίζεται θετικά
• Τι ισχύει:
  • Εντείνονται/εντατικοποιούνται οι έλεγχοι για τις παράνομες ελληνοποιήσεις

15) Να σταματήσουν οι εισαγωγές / αθρόες εισαγωγές

• Κατάσταση: Δεν μπορεί να υλοποιηθεί
• Τι ισχύει:
  • Σε ελεύθερη αγορά οι εισαγωγές προκύπτουν από:
    • ισορροπία προσφοράς – ζήτησης

16) Πάγωμα οφειλών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς, ΚΕΑΟ, ΔΟΥ, τράπεζες κ.λπ. + ρύθμιση με δόσεις

• Κατάσταση: Ισχύει υπό προϋποθέσεις
• Τι ισχύει:
  • Ισχύει για όσους έχουν πληγεί από:
    • φυσικές καταστροφές
    • ζωονόσους

17) Να μην μειωθούν οι πόροι της νέας ΚΑΠ

• Κατάσταση: Σε εξέλιξη διαπραγμάτευση
• Τι ισχύει:
  • Διαπραγματεύσεις σε εξέλιξη στις Βρυξέλλες για το νέο ΠΔΠ
  • Η κυβέρνηση δηλώνει στόχο:
    • «το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα»
  • Παράλληλη αναφορά:
    • όπως στη διαπραγμάτευση του Ταμείου Ανάκαμψης όπου η Ελλάδα έλαβε το μεγαλύτερο ποσό αναλογικά με το ΑΕΠ

18) Κατάργηση ηλεκτρονικού δελτίου αποστολής στο χωράφι

• Κατάσταση: Υπό συζήτηση για πιο φιλική εφαρμογή (όχι κατάργηση)
• Τι ισχύει (όλα):
  • Η υποχρέωση αφορά ψηφιοποίηση έγχαρτου δελτίου που υπήρχε χρόνια
  • Διαθέσιμη δωρεάν εφαρμογή:
    • myDATAapp
  • Να συζητηθούν:
    • λύσεις αυτοματοποίησης για πιο φιλική χρήση
  • Υπάρχει ειδική πρόβλεψη:
    • αναστολή για ελαιοπαραγωγούς μέχρι 1ης Μαΐου

19) Άμεσος διπλασιασμός αγροτικών συντάξεων

• Κατάσταση: Δημοσιονομικά ανέφικτο
• Τι ισχύει:
  • Κόστος μέτρου:
    • 3,6 δισ. ευρώ
  • Θα απαιτούσε κάλυψη με:
    • ισόποση αύξηση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών

20) Εμβολιασμός κατά της ευλογιάς

• Κατάσταση: Δεν μπορεί να εφαρμοστεί τώρα
• Τι ισχύει (όπως δόθηκε):
  • Δεν υπάρχει εγκεκριμένο εμβόλιο από την ΕΕ
  • Η επιστημονική κοινότητα σήμερα:
    • αντιτίθεται
  • Προϋποθέσεις που τίθενται:
    • εγκεκριμένο εμβόλιο από την ΕΕ
    • άρση συνεπειών για γαλακτοκομικά, ειδικά για εξαγωγές φέτας
  • Θέση κυβέρνησης:
    • «ό,τι ορίζει η ΕΕ και η επιστημονική κοινότητα»

21) Πλήρης αποζημίωση για θανατώσεις λόγω ευλογιάς

• Κατάσταση: Αντιμετωπίζεται θετικά (ως υψηλή αποζημίωση)
• Τι ισχύει:
  • Αποζημίωση ανά θανατωθέν ζώο:
    • έως 250 €
  • Σύγκριση:
    • υψηλότερη σε άλλες χώρες της ΕΕ:
      • 90 €

22) Μέτρα στήριξης για ανασύσταση κοπαδιών

• Κατάσταση: Υπάρχει δέσμευση με προϋπόθεση
• Τι ισχύει:
  • Δέσμευση για πλήρη ανασύσταση
  • Μόλις εκριζωθεί η ευλογιά
  • Αιτιολόγηση:
    • αν γίνει τώρα, υπάρχει κίνδυνος να νοσήσουν ξανά

23) Πάγωμα πληρωμών σε ΔΕΚΟ/ταμεία όσο διαρκεί η ευλογιά

• Κατάσταση: Ισχύει ήδη – νομοθετημένο
• Τι ισχύει (με λεπτομέρειες που έδωσες):
  • Ισχύει αναστολή πληρωμών/μέτρων
  • Ρύθμιση:
    • «Αναστολή Μέτρων Αναγκαστικής Εκτέλεσης λόγω της επιζωοτίας της ευλογιάς»
  • Ψηφίστηκε:
    • 18/12/2025
    • στο Ν/Σ της μετάβασης του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ
  • Προβλέπει:
    • αναστολή για κτηνοτρόφους που θανάτωσαν ζώα
    • για όλες τις πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης
    • έως 31/12/2026

24) Άμεση πληρωμή των κτηνοτρόφων

• Κατάσταση: Έχει υλοποιηθεί/τρέχει
• Τι ισχύει:
  • Έχουν διατεθεί:
    • 187 εκατ. €
  • Ανακοινώθηκε επιπλέον:
    • 80 εκατ. €
  • Πηγή των επιπλέον:
    • από «εφαρμογή κανόνων διαφάνειας στον ΟΠΕΚΕΠΕ» στην καταβολή Βασικής Ενίσχυσης
  • (Στον αρχικό πίνακα: «επιπλέον 80 εκατ. μέσω ΟΠΕΚΕΠΕ»)

25) Ένταξη της μελισσοκομίας στα επενδυτικά προγράμματα

• Κατάσταση: Αντιμετωπίζεται θετικά
• Τι ισχύει (όλα):
  • Στην προδημοσίευση των Σχεδίων Βελτίωσης:
    • οι μελισσοκόμοι μπαίνουν στην ίδια προτεραιότητα με τη ζωική παραγωγή
  • Ο κλάδος:
    • έχει ενταχθεί σε προγράμματα νέων αγροτών
    • συμμετέχει σε επενδυτικά προγράμματα του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ
  • Νέα στοιχεία που αναφέρθηκαν:
    • για πρώτη φορά συμμετοχή βιολογικής μελισσοκομίας στο ΣΣΚΑΠ
    • συμπερίληψη στο 5.2 για ανασύσταση κυψελών μετά τον Daniel

26) Ηλεκτρονικό Μητρώο Μελισσοκομίας

• Κατάσταση: Υφίσταται ήδη
• Τι ισχύει:
  • Υπάρχει ήδη Ηλεκτρονικό Μητρώο Μελισσοκομίας

27) Αναπλήρωση εισοδήματος 20 ευρώ ανά κυψέλη

• Κατάσταση: Υπάρχει χρηματοδότηση/ανακατανομή και πρόγραμμα
• Τι ισχύει (όλα):
  • Εγκρίθηκε χρηματοδότηση:
    • 11,8 εκατ. ευρώ για το 2025
  • Θα γίνει:
    • ανακατανομή ποσών άνω των 21 εκατ. ευρώ
  • Παράλληλα:
    • σε εξέλιξη τομεακό πρόγραμμα για κυψέλες με κινητή βάση

Η εικόνα που προκύπτει από την αναλυτική καταγραφή δεν είναι μονοσήμαντη. Από τη μία πλευρά, μια σειρά αιτημάτων έχει ήδη απαντηθεί με πληρωμές, ρυθμίσεις, αποζημιώσεις και έργα υποδομής, ενώ άλλα βρίσκονται σε ανοιχτή διαδικασία επεξεργασίας. Από την άλλη, υπάρχουν σαφή όρια που δεν μπορούν να ξεπεραστούν, είτε γιατί προσκρούουν στους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ΚΑΠ είτε γιατί το δημοσιονομικό κόστος θα ήταν δυσβάσταχτο για τη χώρα. Η κυβερνητική δέσμευση για σύσταση διακομματικής επιτροπής και χάραξη Εθνικής Στρατηγικής για τον πρωτογενή τομέα δείχνει ότι η συζήτηση δεν κλείνει εδώ. Το ζητούμενο, πλέον, δεν είναι μόνο η διαχείριση της τρέχουσας κρίσης, αλλά η μετάβαση από τα αποσπασματικά αιτήματα σε ένα σταθερό, μακροπρόθεσμο σχέδιο για την ελληνική αγροτική παραγωγή.