Άγνωστες πτυχές από τη ζωή και την καριέρα του θρυλικού κωμικού
Υπήρξε ίσως ο κορυφαίος κωμικός όλων των εποχών, αν και όταν έπαιξε δράμα, άφησε άφωνους κριτική και κοινό. Ο Πίτερ Σέλερς, που πέθανε πρόωρα, σε ηλικία μόλις 54 ετών, θα εκτοξεύσει τον θρύλο του καθώς 45 χρόνια από τότε, η κινηματογραφική βιομηχανία και το απαιτητικό κοινό αναζητούν ακόμη έναν ηθοποιό που να πλησιάζει το μοναδικό ταλέντο του. Θα χαρακτηριστεί δικαίως από τους κινηματογραφιστές «η μεγαλύτερη κωμική ιδιοφυΐα που έχει αναδείξει η Βρετανία από την εποχή του Τσάρλι Τσάπλιν», καθώς θα ξεφύγει από τη μεγάλη υποκριτική βρετανική σχολή, δημιουργώντας έναν ξεχωριστό χαρακτήρα εύπλαστο, πέρα από τις απαιτήσεις των σκηνοθετών.
Θα έπρεπε, όμως, να συναντήσει στην καλλιτεχνική του πορεία, μία άλλη ιδιοφυΐα της κωμωδίας, τον τεράστιο σκηνοθέτη Μπλέικ Έντουαρντς, για να κάνει τις σημαντικότερες επιτυχίες του, τις ανεπανάληπτες κωμωδίες «Ροζ Πάνθηρας», με τον εμβληματικό χαρακτήρα του Επιθεωρητή Κλουζό, αλλά και μία από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, «Το Πάρτι», όπου ο Σέλερς, υποδυόμενος έναν γκαφατζή Ινδό ηθοποιό, θα κάνει κομμάτια τον ορθολογισμό της καλής κοινωνίας και θα αναδείξει λυτρωτικά το παράλογο, το χάος της ζωής.
Βεβαίως, υπάρχει και ο πρωταγωνιστικός του τριπλός ρόλος στο αριστουργηματικό «S.O.S Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, μία αντιπολεμική σάτιρα, τα διαπεραστικά μηνύματα της οποίας παραμένουν αναλλοίωτα ακόμη και 60 χρόνια από την πρεμιέρα της. Ένα φιλμ σταθμός στην ιστορία του κινηματογράφου, το οποίο είναι εμφανές, όσο και αν η σκηνοθετική ματιά του μέγα Κιούμπρικ είναι ευδιάκριτη, δεν θα έφτανε στην κορυφή χωρίς τον Πίτερ Σέλερς.
Όμως, ο Πίτερ Σέλερς, θα γυρίσει και άλλες πολλές εξαιρετικές ταινίες, βάζοντας τη δική του ερμηνευτική σφραγίδα, ακόμη και αν δεν ήταν πρωταγωνιστής, ενώ φυσικά στις κορυφαίες του στιγμές συγκαταλέγεται και το κύκνειο άσμα του, στο υπέροχο δράμα «Να Είσαι Εκεί Κύριε Τσανς», του αντισυμβατικού Χαλ Άσμπι, αποδεικνύοντας ότι μπορούσε να είναι κορυφαίος και ως δραματικός ηθοποιός.
Ο Πίτερ Σέλερς, που γεννήθηκε πριν από 100 χρόνια (8 Σεπτεμβρίου του 1925), πίσω από τις ξεκαρδιστικές ερμηνείες του, όπως σημειώνει αφιέρωμα του ΑΠΕ-ΜΠΕ έκρυβε έναν δυστυχισμένο άνθρωπο, που πάλευε με τους δαίμονές του και την κατάθλιψη, τις εξαρτήσεις του με το ποτό και τα ναρκωτικά, ενώ άστατη, επιεικώς, ήταν και η ερωτική του ζωή.
Από βρέφος στη σκηνή
Ο Ρίτσαρντ Χένρι Σέλερς, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, θα γεννηθεί το 1925 στο παραθαλάσσιο θέρετρο Σάουθσι του Πόρτσμουθ, από γονείς καλλιτέχνες, που συμμετείχαν στο βαριετέ, με αποτέλεσμα ο μικρός Πίτερ, όπως τον φώναζαν, λόγω του μεγαλύτερου αδελφού του που έχασαν πάνω στη γέννα, να ασχοληθεί αρχικά με τη μουσική. Θα βρεθεί στη θεατρική σκηνή οχτώ μηνών, από τον φημισμένο ηθοποιό και τραγουδιστή της εποχής Ντικ Χέντερσον, ενώ η συνεχής μετακίνηση των γονιών του με τους θιάσους, θα αναστατώσουν καίρια τη ζωή του. Σε ηλικία 16 χρόνων, ο Σέλερς θα περιοδεύσει στη Βρετανία με αρκετά τζαζ γκρουπ, ενώ θα ηχογραφήσει και δυο σόλο άλμπουμ, με κωμικά τραγούδια, κάτι που θα επαναλάβει πολλά χρόνια μετά, το 1960, μαζί με την Σοφία Λόρεν, με την οποία ήταν τρελά ερωτευμένος. Στην Αγγλία θα γίνει διάσημος μέσω της ραδιοφωνικής εκπομπής «Ray’s A Laugh» του BBC.
Δέσμιος της μητέρας του
Ως νεαρός ήταν ντροπαλός και πολύ στενά συνδεδεμένος με τη μητέρα του, η οποία παρότι δεν ήταν πλούσια, ήθελε για τον γιο της πολυτελή εκπαίδευση, ενώ όπως είχε αποκαλύψει ο ηθοποιός και φίλος του Σπάικ Μίλιγκαν, η στενή σχέση με τη μητέρα του ήταν «ανθυγιεινή για έναν νεαρό άνδρα». Όπως είχε πει ο Μίλιγκαν, «ο Σέλερς, ως μοναχοπαίδι ήταν μοναχικός και εξαιρετικά ντροπαλός νεαρός άνδρας, με τάση να χειραγωγείται από τη μητέρα του, αλλά χωρίς δυσαρέσκεια ή αντίρρηση».
Ικανός μόνο για οδοκαθαριστής
Έχοντας μπει στον χώρο του θεάματος από βρέφος, ο Σέλερς θα μάθει την υποκριτική, αν και είχε ανάμεικτα συναισθήματα για αυτήν. Ο πατέρας του, αμφέβαλε για τις ικανότητές του και έλεγε ότι ήταν «ικανός μόνο για οδοκαθαριστής», ενώ η αγαπημένη του μητέρα αντιθέτως τον ενθάρρυνε να γίνει ηθοποιός. Αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο, όπου υπηρέτησε στη RAF, ως μη ιπτάμενος λόγω της προβληματικής του όρασης, θα μπει ξανά στο βαριετέ, ενώ από τις αρχές της δεκαετίας του ’50 θα αρχίσει και τις πρώτες του εμφανίσεις στον κινηματογράφο.
Η συμμορία των κορυφαίων
Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία, θα έρθει γρήγορα, το 1955, με την έξοχη παρωδία εγκλήματος «Η Συμμορία των Πέντε», του Αλεξάντερ Μακέντρικ, συμπρωταγωνιστώντας δίπλα στο ίνδαλμά του Άλεκ Γκίνες, αλλά και τους έξοχους Ντάνι Γκριν, Σέσιλ Πάρκερ και Χέμπερτ Λομ, που θα τον ξανασυναντήσει στον Ροζ Πάνθηρα, ως προϊστάμενο αστυνομικό, που τον βγάζει εκτός εαυτού.
Το 1957 παίζοντας έναν δεύτερο ρόλο στην ενδιαφέρουσα κωμωδία «Γυμνή Αλήθεια», θα είναι απίστευτος υποδυόμενος έναν «εργατοπατέρα».
Το Ποντίκι που Βρυχάται
Το 1959 θα πρωταγωνιστήσει και μάλιστα σε τριπλό ρόλο, στην κλασική αντιμιλιταριστική σάτιρα «Το Ποντίκι που Βρυχάται», με το στόρι να θέλει ένα μικρό ευρωπαϊκό, ασήμαντο και χρεοκοπημένο βασίλειο να κηρύσσει τον πόλεμο στις ΗΠΑ, για να πάρει τις πολεμικές αποζημιώσεις!
Ο Σέλερς, υποδυόμενος τον βασιλιά, τη βασιλομήτωρ και τον στρατηγό του κρατιδίου, θα πάει σε άλλη διάσταση την ταινία.
Στο κελί 13
Αμέσως μετά, θα γυρίσει την κωμωδία «Σκάνδαλα Γυμνιστών» του Τζον Μπούλντινγκ, ενώ το 1960 θα έρθει ακόμη μία τεράστια επιτυχία, μία σπαρταριστή κλασική βρετανική κωμωδία φυλακής, με τους «Εντιμότατους Κύριους του Κελιού 13», του Ρόμπερτ Ντέι, παίζοντας δίπλα σε σπουδαίους καρατερίστες, έναν ράθυμο φυλακισμένο, που σχεδιάζει μία ληστεία μέσα από τη φυλακή, εκμεταλλευόμενος τον καλοσυνάτο διευθυντή της φυλακής και πιάνοντας κορόιδο τον σκληρό δεσμοφύλακα.
Ο ανεκπλήρωτος έρωτας
Την ίδια χρονιά θα παίξει δίπλα στην Σοφία Λόρεν στην αισθηματική κομεντί «Η Εκατομμυριούχος». Η ταινία, θα δώσει την αφορμή για τον τρελό, ανεκπλήρωτο, έρωτά του προς την Ιταλίδα ντίβα, φτάνοντας στο σημείο να χωρίσει τη γυναίκα του Αν Χάου, παρότι η Λόρεν δεν ενέδωσε ποτέ στο ερωτικό του κάλεσμα.
Μάλιστα, όπως θρυλείται, στην ερώτηση της κόρης του Σάρα εκείνη την εποχή «με αγαπάς ακόμη μπαμπά;», εκείνος απάντησε «ναι, παιδί μου, αλλά όχι όσο τη Σοφία»!
Η ώρα του Επιθεωρητή Κλουζό
Το 1963 θα είναι η χρονιά ορόσημο στη σταδιοδρομία του, καθώς θα συμπρωταγωνιστήσει στην πρώτη ταινία με ήρωα τον Επιθεωρητή Κλουζό, «Ο Ροζ Πάνθηρ», του Έντουαρντς, κλέβοντας την παράσταση από τον πρωταγωνιστή και έξοχο ηθοποιό Ντέιβιντ Νίβεν, ενώ δίπλα του είχε και την πανέμορφη Κλάουντια Καρντινάλε.
Ο Σέλερς ακόμη και με τα πιο απλά, να βγάλει μια γραβάτα, θα προκαλέσει ντελίριο ενθουσιασμού. Θα πρωταγωνιστήσει σε ακόμη έξι ταινίες με ήρωα τον Κλουζό, όλες τους τεράστιες εμπορικές και καλλιτεχνικές επιτυχίες, καθιστώντας τον συνώνυμο της γκάφας.
Συνταρακτικός
Τον επόμενο χρόνο, θα παίξει στην αριστουργηματική αντιπολεμική σάτιρα του Κιούμπρικ «S.O.S Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα», δίνοντας τα ρέστα του. Θα προταθεί για Όσκαρ, αλλά αυτό είχε μικρή σημασία για έναν ηθοποιό που είχε δημιουργήσει έναν θρύλο ενώ ήταν ακόμη στην ακμή του.
Του αρνήθηκαν το Όσκαρ ακόμη και για την αξεπέραστη συνταρακτική ερμηνεία του στο δράμα «Να Είσαι Εκεί Κύριε Τσανς» το 1979, την τελευταία μεγάλη του – ίσως και κορυφαία – εμφάνιση, πριν εγκαταλείψει από τα σημαντικά καρδιακά προβλήματα που είχε.
Οι δαίμονες, το ποτό, τα ναρκωτικά και οι γυναίκες
Ο Πίτερ Σέλερς στην ιδιωτική του ζωή, πέρα από τις αναρίθμητες ερωτικές του περιπέτειες, με γνωστές ηθοποιούς και άγνωστες στάρλετ, πάλευε με την κατάθλιψη, είχε ανασφάλειες, νευρώσεις, ενώ πολλές φορές συγκρούστηκε με σκηνοθέτες και συμπρωταγωνιστές του. Ειδικά τη δεκαετία του ’70 θα έχει τεράστια προβλήματα με τον αλκοολισμό του και την εξάρτησή του με τα ναρκωτικά και παρότι γνώριζε τεράστια επιτυχία και αναγνώριση. Θα παντρευτεί τέσσερις φορές (ο γάμος του με τη διάσημη Μπριτ Έκλαντ θα κάνει πάταγο) και θα αποκτήσει τρία παιδιά από τους πρώτους του δυο γάμους, ενώ θα φύγει από τη ζωή στις 24 Ιουλίου του 1980 από ακόμη μία, την τελευταία, καρδιακή προσβολή.
«Αστείος μόνο όταν δουλεύω»
Ο Πίτερ Σέλερς, που επηρέασε τους Μόντι Πάιθον, αλλά και πολλούς άλλους συναδέλφους του και σημαντικούς δημιουργούς στο σινεμά, πίστευε ότι αποτελεί κλασικό παράδειγμα των κωμικών, ισχυριζόμενος «γίνομαι αστείος μόνο όταν δουλεύω», ενώ αποτύπωνε με τον πιο απλό και συνάμα δραματικό τρόπο την προσωπικότητά του και την υπαρξιακή του αγωνία, λέγοντας «αν μου ζητούσες να παίξω τον εαυτό μου, δεν θα ήξερα τι να κάνω».
