«Ειδές τι έχουν κάνει οι βάρβαροι; Όταν το είδα, είχα την εντύπωση ότι είναι ΑΙ. Αποτέλεσμα Τεχνητής Νοημοσύνης! Κι όμως δεν είναι! Θλιβερό», δηλώνει γεμάτος θυμό ο Τούρκος ιστορικός Ιλμπέρ Ορταϊλί με αφορμή τις φωτογραφίες που δείχνουν βαρέα οχήματα μέσα στο σύμβολο του Χριστιανισμού, την Αγια-Σοφιά, στην Κωνσταντινούπολη.
Ο καθηγητής Ιστορίας Ιλμπέρ Ορταϊλί ανοίγει την καρδιά του στην «Political» και τον Ίωνα Κεχαγιόγλου γεμάτος οργή και θυμό! Πάντα μιλά για την Κωνσταντινούπολη και ποτέ δεν την αναφέρει «Ιστανμπούλ», δείχνοντας σεβασμό στη μακραίωνη ιστορία της Πόλης. Τώρα, μετά την είσοδο των θεόρατων γερανοφόρων, έχει εκραγεί από θυμό!
Ο Ιλμπέρ Ορταϊλί, με καταγωγή από την Κριμαία, είναι Τούρκος ιστορικός και καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο MEF, στο Πανεπιστήμιο Galatasaray στην Κωνσταντινούπολη και στο Πανεπιστήμιο Bilkent στην Άγκυρα. Το 2005 διορίστηκε διευθυντής του Μουσείου Τοπ Καπί και της Αγια-Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη. Έχει εκδώσει περισσότερα από 20 ιστορικά βιβλία, πολλά από τα οποία έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά.
«Δεν καταλαβαίνουν την αρχιτεκτονική του ναού»
Βασική προσωπικότητα στον τουρκικό δημόσιο διάλογο, έχει εμφανιστεί συχνά σε τηλεοπτικά προγράμματα, ραδιοφωνικές εκπομπές και στον Τύπο, όπου συζητά ιστορικά ζητήματα, τρέχοντα γεγονότα και τη θέση της Τουρκίας στον σύγχρονο κόσμο. Η ικανότητά του να συνδέει την Ιστορία με τις σύγχρονες συζητήσεις τον έχει καταστήσει κεντρική προσωπικότητα στην πνευματική ζωή της Τουρκίας.
«Η Αγια-Σοφιά πραγματικά δεν μπορεί να αντέξει αυτό το βάρος των 100 τόνων! Δεν καταλαβαίνουν καθόλου την αρχιτεκτονική του ναού! Ανιστόρητοι! Ξέχνα το φορτηγό, τον γερανό… Ούτε αυτοκίνητο δεν μπορεί να μπει εκεί. Οι επιπτώσεις αυτών των παρεμβάσεων θα αποκαλυφθούν αργά ή γρήγορα. Το δάπεδο του ναού είναι γεμάτο με διαδρόμους από κάτω. Άσε που όλοι αυτοί αντιμετωπίζουν τον ναό σαν να ήταν δικό τους τσιφλίκι. Απαράδεκτοι και βάρβαροι».
Στη συνέχεια, ο κ. Ορταϊλί αναφέρει: «Νομίζω πως η Αγια-Σοφιά πρέπει να ανήκει και ουσιαστικά στην παγκόσμια κοινότητα. Ο ναός δεν είναι τουρκικό τσιφλίκι, όπου μπαίνει ο καθένας και κάνει ό,τι γουστάρει. Είναι μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς. Και αυτό κάποιοι δεν το καταλαβαίνουν. Θα το ξαναπώ, το έχω γράψει και στη σελίδα μου στο Instagram: Αν καταρρεύσει αυτό το κτίριο, ο κόσμος όλος θα χρεώσει στους Τούρκους αυτή την απίστευτη καταστροφή. Αλήθεια, αυτοί οι βάρβαροι γνωρίζουν πόσους τόνους φορτίου μπορούν να αντέξουν τα εύθραυστα δάπεδα του ναού; Σε ποια δεδομένα ή μελέτες βασίζονται αυτοί οι ανιστόρητοι; Ρώτησαν τον Ανθέμιο, τον Ισίδωρο ή, έστω, τον Μιμάρ Σινάν, τους αρχιτέκτονες;».
Πιστεύεις ότι η Αγια-Σοφιά πρέπει να ανήκει σε μια παγκόσμια κοινότητα με ειδικευμένους επιστήμονες όπως αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς, ιστορικούς, αρχαιολόγος κ.λπ. και όχι στο τουρκικό κράτος;
Εδώ που φτάσαμε, ναι! Αναντίρρητα ΝΑΙ! Είναι η μόνη ουσιαστικά λύση προκειμένου να σωθεί η Αγια-Σοφιά. Αυτοί οι βάρβαροι θα την καταστρέψουν. Άσε που ήδη έχει υποστεί ζημίες το δάπεδο με την εισβολή μηχανημάτων άνω των 100 τόνων. Η Αγια-Σοφιά είναι ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς και δεν μπορεί ούτε ποδήλατο να εισέρχεται. Είναι και θέμα τάξης, πολιτισμού και σεβασμού στον χώρο. Αλλά πού μάθανε από πολιτισμό οι βάρβαροι; Η Αγια-Σοφιά, όπως σου έχω πει και παλιότερα, πρέπει να είναι μόνο μουσείο και τίποτε άλλο!
Ούτε τζαμί;
Ούτε! Μουσείο και μόνο μουσείο. Μουσείο παγκόσμιας κληρονομιάς!
