Ο υφυπουργός Ανάπτυξης Σταύρος Καλαφάτης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και μεγάλωσε σε ένα μικρό διαμέρισμα της Βασιλίσσης Όλγας, λίγα μόλις μέτρα από τον Ιερό Ναό Κυρίλλου και Μεθοδίου. Εκείνη την εποχή βέβαια δεν είχε ακόμη χτιστεί η εκκλησία.
του Μίλτου Σακελλάρη
Υπήρχε όμως ένα ξέφωτο, όπου πέρασε αμέτρητα απογεύματα παίζοντας ποδόσφαιρο. «Μέχρι να δύσει ο ήλιος», όπως λέει συχνά. Δεν ήταν λίγες οι μέρες που η μητέρα του κατέβαινε στην είσοδο της πολυκατοικίας και τον περίμενε με αγωνία να επιστρέψει. Τα χρόνια αυτά είναι αλησμόνητα για τον σημερινό υφυπουργό Ανάπτυξης, αρμόδιο για την Έρευνα και την Καινοτομία, και βουλευτή Α’ Θεσσαλονίκης Σταύρο Καλαφάτη.
Αν και είχε στόχο τη Γυμναστική Ακαδημία, ο πατέρας του τον επηρέασε θετικά, όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια. Του ζήτησα να μου περιγράψει τι του είχε πει. Ο κ. Καλαφάτης θυμάται τα λόγια του: «Πάνε Νομική, πάρε το πτυχίο που θα σου είναι πολύ χρήσιμο και από εκεί και πέρα κάνε και ό,τι άλλο θέλεις σε σχέση με τη φυσική αγωγή». Έτσι κι έγινε. Και τελικά «έδεσε» το πτυχίο της Νομικής με το μεταπτυχιακό στο αθλητικό management, αφού μεσολάβησε μεταπτυχιακό στις Διεθνείς Σχέσεις. Ήταν επίσης ένας τομέας που προκαλούσε την προσοχή του.
Πώς όμως απέκτησε αυτό τον… δαίμονα; Αυτό το μικρόβιο της πολιτικής που άμα το κολλήσεις, όποια αντιβίωση και να πάρεις, δεν φεύγει εύκολα; Ένα πρώτο ζύμωμα γινόταν στο περίφημο κυλικείο της Νομικής. Πολιτικές συζητήσεις, φοιτητικά τραπεζάκια… Όλα μαζί έφτιαχναν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για να συνεχιστεί η ενασχόληση που είχε από τα μαθητικά χρόνια στα φοιτητικά. Κι έτσι έγινε, στον βαθμό που άφηνε τον εαυτό του να ασχοληθεί, γιατί ήθελε να τελειώσει γρήγορα τη Νομική (όπερ κι εγένετο) και παράλληλα να είναι εντάξει στις υποχρεώσεις του με την Εθνική ομάδα χάντμπολ, της οποίας ήταν μέλος. Από εκεί και πέρα ψαχνόταν περισσότερο. Ήταν από εκείνους που ήθελαν πιο ανοιχτούς ορίζοντες στη σκέψη και τη δράση…
Από μικρός ήθελε να ασχολείται με τα κοινά. «Στην τρίτη δημοτικού ήμουν πρόεδρος της τάξης. Ήταν η πρώτη φορά που είχαμε εκλογές και ήμουν ο πρώτος πρόεδρος. Μετά έγινε… παράδοση, γιατί εκλέχθηκα και στο γυμνάσιο», θυμάται χαμογελώντας. Άρχισε έτσι να σκέφτεται και τα ευρύτερα, τα πολιτικά γήπεδα…
Ενώ απολάμβανε τον καφέ του στο ήσυχο μέρος που επιλέξαμε να τα πούμε, τον ρώτησα αν υπάρχει κάποια στιγμή που είπε πως «άξιζε τον κόπο και τις θυσίες» που ασχολήθηκε με την ενεργό πολιτική. «Ασφαλώς. Αλλιώτικα φεύγεις. Είναι κυρίως οι ώρες που βλέπεις ότι -και με τις δικές σου προσπάθειες- λύθηκε ένα πρόβλημα που βασάνιζε κάποιους ανθρώπους γύρω μας. Ότι έβαλες ένα λιθαράκι για λύσεις στα προβλήματα της πόλης και των ανθρώπων γύρω σου. Ότι το αποτέλεσμα μιας προσπάθειας έκανε κάποια παιδιά να χαμογελάσουν. Όταν συνέβαλες, για παράδειγμα, στο σπουδαίο έργο που επιτελεί ο πατέρας Αθηναγόρας στον Δενδροπόταμο με τον “Φάρο του Κόσμου”, ώστε να μετακομίσουν τα παιδιά που φιλοξενούνται εκεί στο καινούργιο τους “πράσινο” σπίτι. Με συγκινεί η συμμετοχή σε δράσεις για τη στήριξη και την κοινωνική ένταξη παιδιών με αναπηρία», μου είπε ευθύς αμέσως ο υφυπουργός.
Όσο για το ερώτημα «τι είναι για εσάς η πολιτική;», μου απάντησε με μοναδικό τρόπο: «Η τέχνη που κάνει το ευκταίο εφικτό. Για το συλλογικό καλό και την περηφάνια της πατρίδας μας. Και βέβαια για μια καλύτερη κοινωνία, πιο συνεκτική. Σε κάθε περίπτωση απαιτεί συνεχή προσωπικό αγώνα και συλλογική προσπάθεια. Χρειάζεται -όπως λέει ο Μακρυγιάννης- να βάζεις το “εμείς” πάνω από το “εγώ”. Ιδίως μάλιστα όταν συμμετέχεις σε δράσεις που φέρνουν θετικό αποτέλεσμα για την πατρίδα μας, για την κοινωνία, για ανθρώπους που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Με μια φράση, πολιτική σημαίνει ένταση στη ζωή».
Για την αγαπημένη του Θεσσαλονίκη ανέφερε πως «ξεκινά μια νέα εποχή και για όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Ο κόσμος αύριο δεν θα γυρίσει στο χθες. Σταδιακά, αλλά απαρέγκλιτα, η πόλη μας αλλάζει σελίδα. Και αλλάζει με έργα.
Το μετρό -το πιο σύγχρονο της Ευρώπης- είναι ήδη μια πραγματικότητα και επεκτείνεται στην Καλαμαριά και μετά στα δυτικά. Το FlyOver προχωρά με γρήγορους ρυθμούς. Όπως και οι εργασίες για το Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο στο Φίλυρο και μαζί με το νέο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο, που σχεδιάζεται στη δυτική πλευρά της πόλης. Μπαίνουν στις ράγες έργα όπως ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος στη Δυτική Θεσσαλονίκη και η σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου προβλήτα του ΟΛΘ με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο. Είναι σε εξέλιξη σειρά αναπλάσεων και νέες υποδομές στην Παιδεία με την κατασκευή 16 νέων σχολικών μονάδων.
Βήμα βήμα προχωρούμε όλες εκείνες τις υποδομές που κάνουν καλύτερη την καθημερινή ζωή των συμπολιτών μας χωρίς ν’ αφήνουμε κανέναν πίσω. Είμαι λοιπόν αισιόδοξος για το μέλλον. Το σχέδιο που καταρτίσαμε με τα 30+ έργα για τη Θεσσαλονίκη του 2030 -και είμαι περήφανος που είχα ενεργό συμμετοχή σ’ αυτό- υλοποιείται με εντατικούς ρυθμούς. Το νερό μπήκε στ’ αυλάκι και δεν γυρίζει πίσω. Ό,τι είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης γίνεται. Ας μην έχει κανένας καμία αμφιβολία».
Οι δράσεις του υπουργείου Ανάπτυξης για την έρευνα και την καινοτομία
Το χαρτοφυλάκιο που έχει αναλάβει μπορεί να είναι βαρύ, όμως ο Σταύρος Καλαφάτης έχει προχωρήσει σε μια σειρά από πρωτοβουλίες, ενθαρρύνοντας τη σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή και την προώθηση της καινοτομίας και θέτοντας στέρεες βάσεις για μια πιο καινοτόμο και βιώσιμη ελληνική οικονομία με ουσιαστική συμβολή στην ενίσχυση της ελληνικής επιχειρηματικότητας και της ανάπτυξης.
Ανάμεσα στα όσα έχει υλοποιήσει είναι τα εξής, όπως αναφέρει στην «Political»:
* «Εργαζόμαστε στο πλαίσιο ολοκληρωμένης στρατηγικής για την Έρευνα, την Τεχνολογική Ανάπτυξη και την Καινοτομία με ορίζοντα υλοποίησης το 2030».
* «Αυξήσαμε τις συνολικές δαπάνες για Έρευνα και Καινοτομία από το 1,26% του ΑΕΠ το 2019 στο 1,49% το 2023. Άνοδος της τάξης του 18,3%».
* «Αυξήσαμε τον αριθμό των ερευνητών σε ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια κατά 31,2%, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης στην κατεύθυνση αναστροφής του Brain Drain».
* «Ενισχύουμε και αναβαθμίζουμε τις υποδομές της Έρευνας για πρώτη φορά με ένα τόσο σημαντικό ποσό της τάξεως άνω των 370 εκατ. ευρώ, με πόρους που προέρχονται σε μεγάλο μέρος από το Ταμείο Ανάκαμψης».
* «Μεταφέρουμε καινοτόμες τεχνολογίες προς τους παραγωγικούς φορείς της χώρας μας και αξιοποιούμε στοχευμένα τα προϊόντα της έρευνας».
Στις θεσμικές πρωτοβουλίες που έχουν προχωρήσει μέχρι τώρα είναι η ανασυγκρότηση του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας.
Κομβικής σημασίας είναι η στρατηγική συνεργασία του υπουργείου Ανάπτυξης με τον τεχνολογικό κολοσσό της Τεχνητής Νοημοσύνης OpenAI που υπογράφηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2025 και στοχεύει στην πρόσβαση σε εργαλεία ΑΙ και στην επιτάχυνση της καινοτομίας στο οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων. Με τη δημιουργία του Greek AI Accelerator με τη συνεργασία της Endeavor Greece, δίνουμε πρόσβαση στις ελληνικές startups στην τεχνολογία της OpenAI, στη γνώση διεθνών μεντόρων και σε δίκτυα συνεργασίας και χρηματοδότησης.
Με στόχο τη στενότερη διασύνδεση των Ερευνητικών Φορέων μεταξύ τους και ακολούθως με την κοινωνία, υπογράφηκε στις 6 Οκτωβρίου 2025 στη Θεσσαλονίκη Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) και του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών και Μουσείου Τεχνολογίας (NOESIS). Δύο σημαντικοί φορείς ένωσαν τις δυνάμεις τους με σκοπό να κάνουν πιο προσιτή την επιστήμη στον πολίτη και την έννοια καινοτομίας σε ολόκληρη την κοινωνία.
