Η συνάντηση του Υπουργού Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκου με τη νέα πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, ήρθε να επιβεβαιώσει ότι το λιμάνι της ONEX στην Ελευσίνα δεν είναι απλώς ένα ακόμη ναυπηγείο, αλλά το κέντρο μιας στρατηγικής στροφής: η Ελλάδα, με αμερικανική στήριξη, επιχειρεί να στήσει αντίβαρο στον κινεζικό έλεγχο του Πειραιά, σε επενδύσεις, εμπόριο και ενέργεια.
του Χρήστου Μυτιλινιού
Με νομοθετική πρωτοβουλία που προωθείται από το Υπουργείο Ανάπτυξης, η ONEX, ήδη χρηματοδοτούμενη από την U.S. International Development Finance Corporation (DFC), αποκτά τη δυνατότητα να επεκτείνει τις δραστηριότητές της πέρα από την κλασική ναυπηγοεπισκευή:
εμπορικές μεταφορές, logistics, λιμενικές υπηρεσίες, ενεργειακές υποδομές και έργα άμυνας μπαίνουν στο τραπέζι ως νέος κύκλος επενδύσεων στην Ελευσίνα.
Η DFC έχει ήδη εγκρίνει δάνειο 125 εκατ. δολαρίων για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των Ναυπηγείων Ελευσίνας, με σαφή στόχο να καταστήσει το ναυπηγείο κόμβο ενεργειακού ανεφοδιασμού για τα πλοία LNG και κρίσιμο κρίκο στην αλυσίδα ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης, μειώνοντας την εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια.
Made in Greece στη ναυπηγική – και με αστεράκια και με ρίγες
Η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να «χτίσει» πάνω στο success story της αναγέννησης των ναυπηγείων. Στην εκδήλωση «700 πλοία – Ένα όραμα» στα Ναυπηγεία Ελευσίνας, ο Τάκης Θεοδωρικάκος μίλησε ανοιχτά για στόχο να γίνει το «Made in Greece» στη ναυπηγική βιομηχανία ένα απόλυτο success story, συνδέοντας το brand της ελληνικής ναυτιλίας με εγχώρια τεχνογνωσία, υψηλή προστιθέμενη αξία και χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Η στρατηγική αυτή δεν αφορά μόνο τη «βαριά» βιομηχανία της πλωτής επισκευής. Με τη συμμετοχή της DFC, η Ελευσίνα μετατρέπεται σε ενεργειακό σταυροδρόμι:
- υποστήριξη LNG routes στη Μεσόγειο και το Αιγαίο,
- δυνατότητα εξυπηρέτησης έργων ΑΠΕ και υποθαλάσσιων διασυνδέσεων,
- ενίσχυση του ΝΑΤΟϊκού και αμερικανικού αποτυπώματος στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στο πολιτικό επίπεδο, η Ελευσίνα γίνεται το σύμβολο της ελληνοαμερικανικής σύμπραξης. Από τη μία η Κίνα με τον COSCO-Πειραιά, από την άλλη οι ΗΠΑ με την ONEX-Ελευσίνα. Η κυβέρνηση επενδύει στο αφήγημα ότι η Ελλάδα δεν είναι απλώς “χώρος” διέλευσης, αλλά παίζει ρόλο στην αναδιαμόρφωση των θαλάσσιων και ενεργειακών ισορροπιών στην περιοχή.
Η συγκεκριμένη επιλογή έχει και ξεκάθαρο γεωοικονομικό αποτύπωμα. Η χώρα επιχειρεί να συνδέσει τη γαλάζια οικονομία (ναυτιλία, ναυπηγεία, logistics) με την ενεργειακή διπλωματία και τη συμμαχία με τις ΗΠΑ, σε μια περίοδο που η Ευρώπη ψάχνει εναλλακτικές απέναντι στη ρωσική και κινεζική επιρροή.
Αμοργόραμα: ο πατριωτισμός της θάλασσας στα… βαθιά νερά
Στον άλλο πόλο, από τη βαριά βιομηχανία της Ελευσίνας περνάμε στην νησιωτική Αμοργό, όπου το «Αμοργόραμα» έρχεται να αποδείξει ότι η κυβερνητική στρατηγική στη θάλασσα δεν περιορίζεται μόνο σε επενδύσεις και λιμάνια, αλλά επεκτείνεται και στην προστασία του θαλάσσιου πλούτου.
Με Προεδρικό Διάταγμα που τέθηκε σε ισχύ τον Αύγουστο και εφαρμόζεται από τις 18 Νοεμβρίου 2025, η Αμοργός περνά σε ένα νέο καθεστώς περιορισμών αλιείας στην παράκτια ζώνη, με στόχο την ανάκαμψη των ιχθυαποθεμάτων και την προστασία κρίσιμων θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, που βρέθηκε στην Αμοργό για την έναρξη εφαρμογής του προγράμματος, μίλησε για πρωτοβουλία με βαθύ πατριωτικό περιεχόμενο και προσανατολισμό, τονίζοντας ότι η Ελλάδα με τη στήριξη της Ε.Ε. αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στη θωράκιση των θαλασσών της απέναντι στην υπεραλίευση και την υποβάθμιση.
Το «Αμοργόραμα» δεν είναι ένα τυπικό πρόγραμμα «από τα πάνω». Γεννήθηκε από τους ίδιους τους ψαράδες του νησιού, σε συνεργασία με επιστημονικούς φορείς και περιβαλλοντικές οργανώσεις, και εξελίχθηκε σε πρότυπο μοντέλο βιώσιμης αλιείας και θαλάσσιας προστασίας για όλη τη Μεσόγειο.
Από την Ελευσίνα στην Αμοργό: ένα ενιαίο αφήγημα μπλε οικονομίας
Στην πράξη, η κυβέρνηση επιχειρεί να «δέσει» δύο φαινομενικά διαφορετικούς κόσμους:
- από τη μία, την Ελευσίνα των ναυπηγείων, των LNG και της ελληνοαμερικανικής στρατηγικής,
- από την άλλη, την Αμοργό των ψαράδων, των θαλάσσιων πάρκων και του “Αμοργοράματος”.
Κοινός παρονομαστής; Ένα νέο αφήγημα μπλε οικονομίας όπου η Ελλάδα:
- γίνεται ενεργειακός και εμπορικός κόμβος με αμερικανική σφραγίδα,
- προστατεύει τα νερά της με ευρωπαϊκή συμπαράσταση,
- αξιοποιεί τη ναυτική της παράδοση και τη γεωγραφική της θέση ως στρατηγικό πλεονέκτημα.
Η ONEX Ελευσίνας και το «Αμοργόραμα» μπορούν να παρουσιαστούν ως δύο όψεις του ίδιου νομίσματος:
η σκληρή ισχύς της επένδυσης και της ενέργειας, δίπλα στη μαλακή ισχύ της προστασίας του περιβάλλοντος και της τοπικής κοινωνίας.
Σε πολιτικό επίπεδο, η κυβέρνηση επιχειρεί να δείξει ότι η Ελλάδα δεν παρακολουθεί απλώς τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, αλλά προτείνει μοντέλα:
- στη γεωοικονομία, με Ελευσίνα–ONEX–DFC,
- στη θαλάσσια πολιτική, με Αμοργό–Αμοργόραμα–θαλάσσια πάρκα.
Το αν αυτή η «διπλή εξίσωση» θα αποδώσει στον βαθμό που φιλοδοξεί το Μαξίμου, θα φανεί τα επόμενα χρόνια – προς το παρόν όμως, η εικόνα είναι σαφής: η κυβέρνηση επιλέγει να επενδύσει στο νερό, είτε αυτό σημαίνει δεξαμενές LNG στην Ελευσίνα, είτε απαγόρευση τράτας στην Αμοργό.
