Προβλέψιμη στην τακτική της, αναθεωρητική στη ρητορική της και επικίνδυνη στις επιδιώξεις της. Παρά τον μανδύα τού δήθεν ειρηνοποιού που επιλέγει να φορέσει κατά διαστήματα η Άγκυρα, όπως σημειώνει σε ρεπορτάζ του στην εφημερίδα «Political» ο δημοσιογράφος Βασίλης Σκουλαράκος, η πραγματική της πολιτική δεν αργεί να αποκαλυφθεί. Πίσω από τα κοστούμια της «εξευρωπαϊσμένης» τουρκικής καθεστηκυίας τάξης προβάλλει σταθερά το ίδιο γνώριμο πρόσωπο, αυτό της αναθεωρητικής δύναμης που δεν διστάζει να ξεγυμνώσει την επιθετικότητά της, ανασύροντας τα γεωπολιτικά γιαταγάνια με τα οποία έχει συνδέσει την ιστορία και τον «πολιτισμό» της.
Η πρόσφατη παραβίαση του FIR Λευκωσίας από τουρκικά μαχητικά, σε μια περίοδο που η κυπριακή πλευρά επιχειρεί να διατηρήσει κλίμα σταθερότητας και συνεννόησης, υπενθυμίζει ότι η Άγκυρα δεν έχει εγκαταλείψει τις πάγιες επιδιώξεις της. Αντιθέτως, τις υπηρετεί με συνέπεια άλλοτε με στρατιωτικές κινήσεις, άλλοτε με διπλωματικές απειλές και άλλοτε με προπαγανδιστικά δημοσιεύματα που λειτουργούν ως πολιτικοί προπομποί.
Δημοσίευμα-απειλή
Καθοριστικό γρανάζι αυτής της πολιτικής, η τουρκική προπαγάνδα και τα κατευθυνόμενα τουρκικά ΜΜΕ, τα οποία με εμπρηστικά δημοσιεύματα φροντίζουν να επισημαίνουν πως η πολιτική των κανονιοφόρων είναι πάγια για την Άγκυρα. Λίγες ώρες μετά την υπερπτήση των τουρκικών μαχητικών, το άρθρο του διευθυντή της «Milliyet» Οζάι Σεντίρ, ο οποίος βλέπει… πόλεμο στην Κύπρο στο άμεσο μέλλον, ήρθε να λειτουργήσει ως ιδεολογικό συμπλήρωμα της τουρκικής προκλητικότητας. Δεν πρόκειται για το ξέσπασμα ενός μεμονωμένου δημοσιογράφου. Είναι η φωνή μιας εφημερίδας που εδώ και χρόνια αποτελεί βασικό φερέφωνο του συστήματος Ερντογάν. Και όταν ο διευθυντής της μιλά ευθέως για «κίνδυνο πολέμου» στην Κύπρο, για «προετοιμασία σύγκρουσης» και για «περιβάλλον που δημιουργούν Ελλάδα και Ισραήλ», το μήνυμα δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί απόλυτα συντονισμένο με στρατηγικές της τουρκικής ηγεσίας.
Ο Οζάι Σεντίρ επισημαίνει πως «αυτό που έχει αυξήσει τόσο πολύ τον κίνδυνο σύγκρουσης δεν είναι τα όπλα που έχουν αποκτήσει οι Ελληνοκύπριοι από το Ισραήλ, ούτε οι άνθρωποι που έχουν εκπαιδεύσει. Αυτό που αυξάνει τον κίνδυνο σύγκρουσης είναι η άνοδος ακροδεξιών και παραστρατιωτικών ομάδων στην Κυπριακή Δημοκρατία και το γεγονός ότι ο έλεγχος της Εκκλησίας έχει περάσει στο Ισραήλ. Ο ίδιος μάλιστα στρέφει τα βέλη του κατά του Τελ Αβίβ, υποστηρίζοντας πως «έχει αυξήσει σοβαρά την επιρροή του» στην Κύπρο και ότι επιδιώκει «κλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο» για να πιεστεί η Τουρκία.
«Το Ισραήλ εξοπλίζει την Ελλάδα»
Όπως επισημαίνει ο διευθυντής της «Milliyet», «το Ισραήλ χρηματοδοτεί τις συνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας Eλλάδας – Kύπρου, εξοπλίζει την Ελλάδα και επιχειρεί κάθε είδους σχέδια», ενώ στη συνέχεια αναφέρει πως «δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το Ισραήλ θα χρησιμοποιήσει την Κύπρο για να καθυστερήσει και να φέρει σε δύσκολη θέση την Τουρκία, την οποία θεωρεί το μοναδικό του εμπόδιο. Αυτή η εκμετάλλευση μπορεί να μην περιορίζεται στις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα μπορούσε επίσης να κλιμακωθεί σε προκλήσεις για σύγκρουση στην Κύπρο», σημειώνει ο Σεντίρ. Παράλληλα, στρέφεται και κατά του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη, τον οποίο χαρακτηρίζει «άνθρωπο χωρίς βάση» που «εξαρτάται από την Εκκλησία» και «στηρίζεται στους φασίστες». Το δημοσίευμα καταλήγει προειδοποιώντας ότι, κατά τον Σεντίρ, «δεν θα αποτελούσε έκπληξη» αν το Ισραήλ χρησιμοποιήσει την Κύπρο για να αποδυναμώσει την Τουρκία και ότι οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο ενδέχεται να εξελιχθούν σε «προκλήσεις σύγκρουσης» στο νησί, με τον διευθυντή της εφημερίδας να υποστηρίζει ότι «όταν ο Νίκος Χριστοδουλίδης συνειδητοποιήσει την κατάσταση, ίσως να είναι πολύ αργά».
Πώς η Άγκυρα προσπαθεί να δημιουργήσει το άλλοθι μιας δήθεν «αναγκαίας αντίδρασης»
Όταν ο διευθυντής μιας κορυφαίας φιλοκυβερνητικής εφημερίδας της Τουρκίας γράφει ότι η Άγκυρα ίσως εξαναγκαστεί να εμπλακεί σε σύγκρουση, δεν είναι απλή δημοσιογραφία, είναι στρατηγικό μήνυμα. Η τουρκική κοινή γνώμη προετοιμάζεται, η διεθνής κοινότητα προειδοποιείται και η Άγκυρα προσπαθεί να δημιουργήσει το άλλοθι μιας δήθεν «αναγκαίας αντίδρασης».
Τριπλή ενόχληση
Γιατί όμως η Άγκυρα «ζορίζεται» και απειλεί; Ένας από τους πυρήνες αυτής της πολεμικής είναι η ενόχληση της Τουρκίας για τον αναβαθμισμένο γεωπολιτικό ρόλο της Κύπρου, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί σε παράγοντα-κλειδί στην Ανατολική Μεσόγειο, με:
- ενεργειακές συνεργασίες
- αναβαθμισμένη αμυντική δομή
- ισχυρότερη διεθνή φωνή.
Αυτή η νέα πραγματικότητα περιορίζει την τουρκική δυνατότητα επιβολής και δημιουργεί την εξοργιστική -για την Άγκυρα- εικόνα μιας Κύπρου που δεν είναι θεατής αλλά ενεργός παίκτης. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι κάθε φορά που το νησί κάνει βήματα ισχυροποίησης, η Τουρκία απαντά με υπερπτήσεις, απειλές, λεκτικές υπερβολές και καταγγελίες περί «προκλήσεων». Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν αυτή η φρασεολογία και οι κινήσεις της Άγκυρας συνιστούν απλή ψυχολογική πίεση ή προάγγελο νέας κρίσης.
Μέτωπο σταθερότητας
Όσο η Κυπριακή Δημοκρατία ενισχύει τη θέση της στην Ανατολική Μεσόγειο, τόσο η Άγκυρα θα υψώνει τον τόνο. Η Ελλάδα παρακολουθεί στενά κάθε κίνηση της γείτονος, αναλύει τη ρητορική της τουρκικής ηγεσίας και αποδομεί συστηματικά την προπαγανδιστική αφήγηση που επιχειρεί να καλλιεργηθεί. Η Αθήνα σε απόλυτο συντονισμό και διαρκή συνεννόηση με τη Λευκωσία διαμορφώνουν κοινή στρατηγική απέναντι στον τουρκικό αναθεωρητισμό, ενισχύοντας το μέτωπο σταθερότητας και νομιμότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
