Ανατρεπτικές είναι οι πρώτες πληροφορίες που προκύπτουν από την εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου για την εκτίμηση της ανηλικότητας των αιτούντων άσυλο, το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή στα τέλη Αυγούστου χάρη σε κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργείων Μετανάστευσης και Ασύλου και Υγείας.
Σύμφωνα με τα πρώτα δεδομένα, περισσότερο από το 60% των μεταναστών που δήλωναν ανήλικοι αποδείχθηκε ότι ήταν στην πραγματικότητα ενήλικες. Αυτό το στοιχείο αναδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος των ψευδών δηλώσεων, οι οποίες στοχεύουν στην απόκτηση παροχών από την Πολιτεία.
Η νέα διαδικασία, η οποία υπογράφηκε στις 22 Αυγούστου από τον Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Θάνο Πλεύρη, την Υφυπουργό, Σέβη Βολουδάκη και τον Υπουργό Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, περιλαμβάνει συγκεκριμένα ιατρικά βήματα για τις περιπτώσεις που υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με την ηλικία των αιτούντων. Το πλαίσιο αυτό περιγράφει μια σειρά από εξετάσεις, οι οποίες κυμαίνονται από οδοντιατρικές και ακτινολογικές αξιολογήσεις μέχρι τη μέτρηση της οστικής ωρίμανσης, και εφαρμόζεται μόνο όταν οι αρχές θεωρούν ότι η δηλωθείσα ηλικία μπορεί να είναι ανακριβής.
Σύμφωνα με πληροφορίες που αξιολόγησε ο Γενικός Γραμματέας Αιτούντων Άσυλο, Δημήτρης Γλυμής, σε 104 περιπτώσεις που χαρακτηρίστηκαν «ύποπτες» από τους υπεύθυνους δομών και υπηρεσιών ασύλου, τα αποτελέσματα είναι ενδεικτικά:
– 59 άτομα αποδείχθηκαν ενήλικες,
– 10 άτομα ήταν όντως ανήλικοι,
– 35 περιπτώσεις παραμένουν σε διαδικασία εξέτασης.
Επιπλέον, ένας σημαντικός αριθμός μεταναστών αρνήθηκε να υποβληθεί στις απαιτούμενες εξετάσεις, με αποτέλεσμα, βάσει της τρέχουσας νομοθεσίας, να κατατάσσονται αυτομάτως στην κατηγορία των ενηλίκων.
Αυτά τα ευρήματα αναδεικνύουν μια γνωστή πρακτική που έχει καταγραφεί τα τελευταία χρόνια: πολλοί μετανάστες, κυρίως άνδρες ηλικίας 18 έως 35 ετών, δήλωναν ψευδώς ότι είναι ανήλικοι προκειμένου να αποφύγουν τη διοικητική κράτηση και να αποκτήσουν την πρόσβαση σε καθεστώς προστασίας, φιλοξενίας και προνομιακών διαδικασιών ασύλου. Η δήλωση ανηλικότητας παρέχει συγκεκριμένα νομικά προνόμια, όπως η καλύτερη στέγαση, η ελευθερία κινήσεων και η πρόσβαση σε υπηρεσίες, γεγονός που καθιστά εφικτή την κατάχρηση του συστήματος. Αυτό έχει αρνητικές συνέπειες τόσο για τη διαδικασία ασύλου όσο και για την προστασία των πραγματικών ανήλικων ασυνόδευτων.
Η αξιολόγηση της ηλικίας πραγματοποιείται άπαξ και εντός της ίδιας ημέρας, μέσω συνδυασμού τριών μεθόδων:
1. Ιατρική αξιολόγηση της σωματικής ανάπτυξης.
2. Ψυχοκοινωνική αξιολόγηση από ειδικό επιστήμονα.
3. Ακτινογραφία του αριστερού καρπού ή χεριού για τον προσδιορισμό της οστικής ηλικίας.
Σύμφωνα με αρμόδια στελέχη του Υπουργείου, ο στόχος δεν είναι να επιβληθούν ποινές, αλλά να διασφαλιστεί η διαφάνεια και η προστασία του συστήματος ασύλου. “Όταν οι ενήλικες εμφανίζονται ως ανήλικοι, στερούν από τα παιδιά που πραγματικά χρειάζονται προστασία θέσεις, υποδομές και φροντίδα”, υπογραμμίζουν οι ίδιοι.
