Μόλις 28 χιλιόμετρα από τις ιταλικές ακτές και περίπου 45–50 χιλιόμετρα από την Ήπειρο και την Κέρκυρα, στο Στενό του Οτράντο, η Ιταλία ετοιμάζεται να υλοποιήσει το πρώτο πλωτό υπεράκτιο αιολικό πάρκο της Μεσογείου.
Η εταιρεία Messapia Floating Wind S.r.l., θυγατρική της Eni Plenitude, σχεδιάζει ένα έργο 73 ανεμογεννητριών των 18 MW η καθεμία, συνολικής ισχύος 1,3 GW. Το αιολικό πάρκο θα καλύπτει 476 τετραγωνικά χιλιόμετρα στο Ιόνιο Πέλαγος, σε βάθη έως 850 μέτρα, με τις ανεμογεννήτριες να στηρίζονται σε πλωτές πλατφόρμες τύπου “semi-submersible”, αγκυρωμένες με συστήματα χαμηλής όχλησης για τον θαλάσσιο πυθμένα.
Η παραγόμενη ενέργεια θα μεταφέρεται μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων 220 kV σε δύο πλωτούς υποσταθμούς και από εκεί, με τέσσερα καλώδια εξαγωγής, θα φτάνει στη στεριά κοντά στο Porto Badisco, νότια του Οτράντο.
Διασυνοριακή διάσταση – Ελληνική διαβούλευση
Παρότι ιταλικό έργο, το Messapia αφορά άμεσα και την Ελλάδα, καθώς η περιοχή εγκατάστασης βρίσκεται πολύ κοντά στην ελληνοϊταλική ΑΟΖ, μέσα στο φυσικό δίαυλο που ενώνει το Ιόνιο με την Αδριατική.
Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Espoo (1991) για έργα με πιθανές διασυνοριακές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η Ιταλία όφειλε να ενημερώσει τις γειτονικές χώρες. Έτσι, η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) τέθηκε πρόσφατα σε ελληνική δημόσια διαβούλευση μέσω του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Η Ελλάδα, επομένως, συμμετέχει σήμερα στη διαβούλευση για ένα ιταλικό υπεράκτιο έργο, καθώς μπορεί να επηρεάσει τα ελληνικά ύδατα, τη ναυσιπλοΐα ή τη μετανάστευση πτηνών — την ώρα που κανένα ελληνικό πλωτό αιολικό δεν έχει φτάσει ακόμη σε αυτό το στάδιο ωριμότητας.
Στάσιμη η ελληνική πλευρά
Το ελληνικό πρόγραμμα υπεράκτιας αιολικής ενέργειας βρίσκεται σε φάση αναμονής πολιτικών αποφάσεων. Όπως παραδέχθηκε πρόσφατα η Φλώρα Καραθανάση, επικεφαλής του προγράμματος της ΕΔΕΥΕΠ, «η αγορά των υπεράκτιων αιολικών έχει παγώσει», παρά την ολοκλήρωση του νομικού πλαισίου, της στρατηγικής μελέτης και της δημόσιας διαβούλευσης.
Η ΕΔΕΥΕΠ έχει ήδη προετοιμάσει το όχημα ειδικού σκοπού (SPV) που θα εκτελέσει τις ανεμολογικές, γεωφυσικές και περιβαλλοντικές μελέτες, όμως η σύστασή του δεν έχει ακόμη προχωρήσει. Παράλληλα, έχει δημιουργηθεί γεωλογική βάση δεδομένων, ενώ σχεδιάζονται νέες στρατηγικές μελέτες για τις γεωφυσικές έρευνες.
Η κρατική εταιρεία εστιάζει επίσης στη χαρτογράφηση των τεχνολογικών αναγκών κάθε περιοχής, στην ανάλυση των λιμένων που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την κατασκευή και τη συντήρηση των έργων, και στην ανάπτυξη τοπικής εφοδιαστικής αλυσίδας.
«Η ενεργοποίηση του SPV θα αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον των επενδυτών», τόνισε η κ. Καραθανάση, υπογραμμίζοντας πως το πρόγραμμα βρίσκεται πλέον «στα χέρια της πολιτικής ηγεσίας».
Επένδυση δισεκατομμυρίων
Το ιταλικό έργο Messapia αναμένεται να ξεκινήσει το 2027 και να τεθεί σε λειτουργία γύρω στο 2030, με διάρκεια ζωής 25–30 χρόνια και πλήρη αποσυναρμολόγηση στο τέλος του κύκλου.
Η επένδυση, σύμφωνα με τεχνικοοικονομικές εκτιμήσεις, υπολογίζεται στα 4,5–5 δισ. ευρώ και εντάσσεται στο χαρτοφυλάκιο της Eni Plenitude, που αναπτύσσει πάνω από 3 GW πλωτών αιολικών στην Ιταλία (Καλαβρία, Σαρδηνία, Τοσκάνη).
Η ετήσια παραγωγή του πάρκου εκτιμάται σε 11,5 TWh, ποσότητα ικανή να καλύψει πάνω από το 10% της ηλεκτρικής ζήτησης της Απουλίας.
Η Μεσόγειος αλλάζει – Η Ελλάδα μένει πίσω
Η επιλογή τοποθεσίας στο Στενό του Οτράντο δεν είναι τυχαία: προσφέρει ισχυρούς και σταθερούς ανέμους, μεγάλο βάθος ιδανικό για πλωτές βάσεις και μικρή οπτική όχληση. Τα ίδια χαρακτηριστικά συναντώνται και στην ελληνική πλευρά, από την Κέρκυρα έως την Πάργα.
Ωστόσο, ενώ η Ιταλία προχωρά σε επένδυση δισεκατομμυρίων, η Ελλάδα παραμένει στο στάδιο των “ζωνών προτεραιότητας”, χωρίς κανένα ώριμο υπεράκτιο έργο.
