Με την εποχή μας να αντιμετωπίζει μια τεράστια κρίση, κυρίως σε αξιακό επίπεδο, τη νεολαία να παραμένει αγκυλωμένη σε μια οθόνη και τις ανθρώπινες σχέσεις να είναι σε καθεστώς παρακμής, η ανάγκη για «καθαρές» φωνές είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Μια «καθαρή» και συνάμα βροντερή φωνή είναι αυτή του Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος Γαβριήλ.
Συνέντευξη στον Μίλτο Σακελλάρη
Μιλά στην «Political» σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης: για το θεάρεστο έργο που παρέχει καθημερινά η Μητρόπολη με τη στήριξη των πολιτών σε όλα τα επίπεδα, ξεδιπλώνει το όραμά του για το μέλλον ενώ αναφέρεται και στον τρόπο με τον οποίο δύναται -τελικά- να γεφυρωθεί το χάσμα με τη νέα γενιά. «Εξαρτάται από εμάς τους κληρικούς, οι οποίοι είμαστε, να το πω πολύ απλά, η “βιτρίνα” της Εκκλησίας, αυτοί τους οποίους βλέπει κάποιος για πρώτη φορά στην εκκλησία, γιατί πρέπει να πούμε εδώ: Εκκλησία είμαστε όλοι. Εκκλησία είμαστε το σώμα του Χριστού και κεφαλή είναι ο Χριστός. Δεν είναι ο παππάς Εκκλησία. Ο παππάς μετέχει στην Εκκλησία. Βεβαίως, ο κόσμος παρερμηνεύει και θεωρεί πως ό,τι κάνει ο παππάς, το κάνει σαν να είναι ο ίδιος ο Χριστός. Ο παππάς πρέπει να μιμείται τον Χριστό. Πρέπει να δείχνει στον κόσμο τον δρόμο με τον οποίο σε πηγαίνει στον Χριστό», τονίζει, ενώ αναφέρεται και στο Ιωνικό Κέντρο που δημιουργείται και θα ξεκινήσει τη λειτουργία του, καλώς εχόντων των πραγμάτων, από την 1η Ιανουαρίου. Ακόμη ένα έργο για όλους με στόχο το «μαζί» και την «αγκαλιά» της Εκκλησίας.
Σεβασμιότατε, σας ευχαριστούμε που είστε μαζί μας, είναι τιμή μας που βρήκατε τον χρόνο να σας θέσουμε ορισμένα σοβαρά ερωτήματα. Να ξεκινήσω από τη Μητρόπολή σας. Πώς βιώνετε τη διακονία σας σε μια περιοχή με τόσο ισχυρή προσφυγική ταυτότητα όπως η Νέα Ιωνία;
Σας ευχαριστώ για την ερώτηση. Η Μητρόπολη της Νέας Ιωνίας είναι ακριβώς αυτό που λέτε, κ. Σακελλάρη. Ο χαρακτήρας και η ταυτότητα είναι προσφυγικοί. Η Μητρόπολη ξεκίνησε να ιδρύεται σε επίπεδο ανθρώπων και πληθυσμού το 1924-1925 που έφτασαν οι πρόσφυγες μετά την καταστροφή της Σμύρνης τόσο από τα παράλια της Μικράς Ασίας και κυρίως από τα Βουρλά, την περιοχή της Σμύρνης, και ευρύτερα, και φυσικά από τη Σπάρτη της Μικράς Ασίας, την Αλάγια, που ήρθαν και εγκαταστάθηκαν εδώ ύστερα από την καθοδήγηση του Ελευθερίου Βενιζέλου. Είναι μια Μητρόπολη που έχει αυτόν τον χαρακτήρα, επίσημα στην Εκκλησία της Ελλάδος ιδρύθηκε το 1974. Τα πρόσωπα που δημιούργησαν τη συνείδηση για να μπορέσει αυτός ο λαός να μην ξεχάσει την πίστη του και τις αρχές του και να μείνει συνδεδεμένος και με την ορθοδοξία αλλά και με τον ελληνισμό ήταν ο Πατάρων Μελέτιος, ένας Μητροπολίτης, ο επίσκοπος ο οποίος ήρθε από τη Μικρά Ασία μαζί με τους πρόσφυγες το 1924 και έμεινε μέχρι το 1967, όπου και πέθανε, και ο Παπαϊωακείμ ο Πεσματζόγλου, ο παππάς που ήρθε από το 1923, έναν χρόνο πριν από τον Πατέρα Μελέτιο. Είναι εκείνος ο οποίος κάνει τον αγιασμό της πόλης όταν ιδρύεται η πόλη και βαπτίζεται και παίρνει το όνομα Νέα Ιωνία. Όπως αντιλαμβάνεστε, όλα αυτά τα πρόσωπα δίνουν την ταυτότητα σε αυτή τη Μητρόπολη για την οποία είμαι υπερήφανος, την αγαπώ, βλέπω πόσο καλούς ανθρώπους έχουμε και προσπαθώ με κάθε τρόπο και κάθε δραστηριότητα να αναδεικνύω τον προσφυγικό χαρακτήρα και την ταυτότητα της Μητροπόλεώς μας.
Πώς βλέπετε τον ρόλο της Εκκλησίας σήμερα, ιδιαίτερα απέναντι στις κοινωνικές προκλήσεις και την κρίση αξιών που βιώνουμε ως κοινωνία; Έχουμε κρίση αξιών που είναι εμφανής σε ευρύ επίπεδο.
Η κρίση αξιών, κ. Σακελλάρη, είναι ένα ερώτημα που αν μπορούσαμε να πηγαίναμε τον χρόνο πίσω και μάλιστα μετρώντας από δεκαετίες θα κάναμε το ίδιο ερώτημα. Κάθε γενιά αισθάνεται ότι η νεότερη δεν ακολουθεί τις αρχές της παλαιότερης. Είναι κάτι το οποίο είναι φυσιολογικό στην πορεία του ανθρώπου. Στην εποχή μας όμως, αυτό που είναι πραγματικά καινούργιο και μας κάνει να είμαστε επιφυλακτικοί σε αυτό που βλέπουμε και παρατηρούμε είναι η έκρηξη της τεχνολογίας. Ξεκινήσαμε με το διαδίκτυο, ξεκινήσαμε με τη δυνατότητα να έχουμε social media και όλη αυτή την επικοινωνία, κάτι το οποίο δεν υπήρχε στον πλανήτη και φτάσαμε στην τεχνητή νοημοσύνη. Πραγματικά, βάζει νέες προκλήσεις, νέες επιφυλάξεις και όπως συζητήσαμε και στην ιεραρχία το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης, αυτό το οποίο προκύπτει είναι ότι κάθε δημιουργία του ανθρώπου είναι ένα δώρο του Θεού. Φτάνει να μπορεί ο άνθρωπος να το χρησιμοποιεί σωστά.
Γιατί, Σεβασμιότατε, ελλοχεύουν κίνδυνοι.
Από την αρχή της δημιουργίας του ανθρώπου, κατασκεύασε εργαλεία ο άνθρωπος για να εξυπηρετήσει τη ζωή του. Να θυμηθούμε το μαχαίρι. Και το ψωμί κόβει αλλά και σκοτώνει έναν άνθρωπο. Έτσι και η τεχνητή νοημοσύνη. Βοηθάει πάρα πολύ την ιατρική επιστήμη, βοηθάει πάρα πολύ να γίνεται η ζωή μας καλύτερη. Από την άλλη όμως πρέπει να μπουν περιορισμοί. Δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη συνείδηση. Δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη επαφή. Εμείς τώρα, κ. Σακελλάρη, κάνουμε μια συζήτηση και σας βλέπω και με βλέπετε. Και κάποιοι κάνουν συζήτηση με μια οθόνη, με ένα κινητό.
Δεν είναι δυνατόν όλη μας η ζωή να περνάει μέσα από μια ψηφιακή πλατφόρμα. Αυτές είναι οι προκλήσεις λοιπόν και πάρα πολλά άλλα πράγματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι, όπως είναι η βία, η φτώχεια, η ανεργία, όπως είναι η αδυναμία να συνάψουν σχέσεις και μιλάμε για τα αστικά κέντρα. Για τις μεγάλες περιοχές, εκεί όπου κατοικεί πάρα πολύς κόσμος που η ποιότητα ζωής φαίνεται καλύτερη ενώ δεν είναι. Υπάρχει μια ποσοτική ποιότητα, δεν υπάρχει ποιοτική ποιότητα. Ο άνθρωπος χάνει τα ποιοτικά του στοιχεία. Και βλέπουμε πόσο έντονο φαίνεται στα νέα ζευγάρια αυτό και αποτυπώνεται που έχουν αδυναμία να κρατήσουν μια σχέση, να ερωτευτούν και ιδιαίτερα τα παιδιά που μεγαλώνουν την τελευταία δεκαετία, ιδιαίτερα Generation Z όπως λέγεται με τα κινητά, πόσο δύσκολο τους είναι να έχουν σχέση με έναν άνθρωπο και να κρατήσουν τη σχέση αυτή και να έχουν μια διάρκεια.
Να σας πάω στο κομμάτι της νεολαίας, επειδή θέλω να αναφερθούμε σε αυτό, πέραν των σχέσεων. Η νεολαία φαίνεται να απομακρύνεται από την Εκκλησία. Υπάρχει χάσμα; Πώς μπορεί να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα;
Πάντοτε, οι νέοι άνθρωποι, σε ποσοστό εκκλησιασμού, θα είναι λιγότεροι από ό,τι είναι οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας. Αυτό όμως ποικίλλει ανάλογα με τις περιπτώσεις και τις συγκυρίες. Αυτό που μας ανέδειξε η περίοδος του κορονοϊού είναι ότι πάρα πολλοί νέοι άνθρωποι ήρθαν στην εκκλησία. Θα σας πω ότι τώρα ιδιαίτερα για τη Μητρόπολη της Νέας Ιωνίας, για τους τρεις δήμους που εγώ έχω την πνευματική δικαιοδοσία, τη Νέα Ιωνία, τη Νέα Φιλαδέλφεια-Νέα Χαλκηδόνα και το Ηράκλειο, σε όλες τις ενορίες που έχουμε και που λειτουργώ κάθε Κυριακή σε διαφορετική εκκλησία, βλέπω αρκετά μεγάλο ποσοστό νέων ανθρώπων, οι οποίοι θέλουν να αποκτήσουν μια σχέση με την Εκκλησία και με τον Χριστό, πολύ πιο ουσιαστική πολύ πιο συγκεκριμένη. Αυτό είναι ελπιδοφόρο. Και εξαρτάται από εμάς τους κληρικούς, οι οποίοι είμαστε, να το πω πολύ απλά, η «βιτρίνα» της Εκκλησίας, αυτοί τους οποίους βλέπει κάποιος για πρώτη φορά στην εκκλησία, γιατί πρέπει να πούμε εδώ: Εκκλησία είμαστε όλοι. Εκκλησία είμαστε το σώμα του Χριστού και κεφαλή είναι ο Χριστός. Δεν είναι ο παππάς Εκκλησία. Ο παππάς μετέχει στην Εκκλησία. Βεβαίως, ο κόσμος παρερμηνεύει και θεωρεί πως ό,τι κάνει ο παππάς, το κάνει σαν να είναι ο ίδιος ο Χριστός. Ο παππάς πρέπει να μιμείται τον Χριστό. Πρέπει να δείχνει στον κόσμο τον δρόμο με τον οποίο σε πηγαίνει στον Χριστό. Αυτή είναι η αποστολή του. Άρα, αντιλαμβάνεστε ότι η εποχή την οποία ζούμε έχει τη δυνατότητα οι νέοι να προσεγγιστούν με πολύ πιο ουσιαστικό τρόπο, αν καταλάβουμε όλοι οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας ότι αυτό που ζητά ο νέος άνθρωπος είναι η ειλικρίνεια, πράξη και όχι λόγια.
Σεβασμιότατε, θέλω να μιλήσουμε για ένα σημείο αναφοράς στην περιοχή, το Ιωνικό Κέντρο. Αποτελεί σημείο αναφοράς για τη διατήρηση της μικρασιατικής μνήμης. Ποιος είναι ο ρόλος της Μητρόπολης στη στήριξη και ανάδειξή του;
Επειδή μιλήσαμε για τον χαρακτήρα και την ταυτότητα της Μητρόπολης Νέας Ιωνίας, η ταυτότητα όπως είπαμε είναι προσφυγική. Όταν ο Θεός με αξίωσε να έρθω σε αυτή τη Μητρόπολη ποιμένας και να ποιμάνω αυτόν τον ευλογημένο λαό, αυτό το οποίο αμέσως προσπάθησα να κάνω είναι πώς θα μπορέσω να τιμήσω τη ρίζα, την ιστορία αυτής της περιοχής. Δόξα τω Θεώ, αυτό το οποίο όπως αντιλαμβάνεστε μας δίνει τη δυνατότητα να συνδεόμαστε με την ιστορία μας, κ. Σακελλάρη, είναι πολλές φορές στην Εκκλησία τα λείψανα των αγίων, οι εικόνες, τα κειμήλια, τα οποία με μεγάλο αριθμό έχουν έρθει στη Μητρόπολη της Νέας Ιωνίας από τους πρόσφυγες, όταν ήρθαν από τις αλησμόνητες πατρίδες. Έχουμε τη μεγάλη ευλογία να έχουμε στη Μητρόπολή μας ολόσωμο το λείψανο του Αγίου Γεωργίου του Νεαπολίτου και αυτός ο άγιος ήταν η αφορμή να μπορέσω να αναζητήσω να φτιάξω έναν ναό του αγίου για να μπορέσει εκεί ο άγιος να τιμηθεί όπως του αρμόζει. Ο άγιος έρχεται από τη Νεάπολη στην Καππαδοκία, εξ ου και Νεαπολίτης. Μαρτύρησε το 1997, έχει όλα τα στοιχεία που βλέπουμε στον Άγιο Ιωάννη τον Ρώσσο, ο οποίος είναι πάρα πολύ διαδεδομένος στην Εύβοια, στο Προκόπι. Έτσι λοιπόν με αφορμή τη δημιουργία ενός ναού βρέθηκε αυτός ο χώρος, ο οποίος διαμορφώθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην είναι ένας απλός ναός του αγίου και ένα μουσείο με τα κειμήλια, αλλά να έχουμε ένα κέντρο πολιτισμού και νεολαίας, να έχουμε έναν παιδικό σταθμό, να έχουμε εστία φιλοξενίας, να έχουμε ένα υπόγειο πάρκινγκ, να έχουμε εστιατόριο και καφετέριες, να έχουμε έναν περιβάλλοντα χώρο, στα δέκα στρέμματα που είναι αυτός ο χώρος, το ενάμισι στρέμμα δομείται. Τα υπόλοιπα οκτώμισι είναι ελεύθερος χώρος πράσινου και κοινόχρηστος. Αυτό γίνεται για να αποτελέσει ένα μνημείο στον προσφυγικό ελληνισμό, ένα μνημείο που θα είναι σημείο αναφοράς για τη Νέα Ιωνία, για να μάθει όλος ο κόσμος της Αττικής ότι το Ιωνικό Κέντρο συμβολίζει τον προσφυγικό ελληνισμό. Και ο χώρος αυτός θα είναι ανοιχτός στους πολίτες, θα μπορεί ο καθένας να μπει μέσα, το μουσείο θα έχει τη δυνατότητα να δείξει πολλά στοιχεία από τον προσφυγικό ελληνισμό μέσα από τα κειμήλια τα οποία θα φυλάσσονται και ο χώρος όπου θα μπορεί ο καθένας να περιηγηθεί θα αντιλαμβάνεται τι σημαίνει η ιστορία του Μικρασιάτη και πώς αυτή μπολιάστηκε με την ταυτότητα του Νεοέλληνα που έχουμε όλοι σήμερα.
Πότε περιμένουμε την ολοκλήρωσή του;
Πρώτα ο Θεός, θεωρώ, χωρίς να έχουμε κάποιο εμπόδιο, 1η Ιανουαρίου του 2026 θα μπορέσουμε να ανοίξουμε τις πύλες, ούτως ώστε να ξεκινήσει τη λειτουργία του. Τα εγκαίνια θα γίνουν λίγο αργότερα, γιατί θέλω πρώτα να ξεκινήσει να πάρει τα πάνω του και να έχει δραστηριότητα και μετά, πρώτα ο Θεός, να μπορέσουμε να το εγκαινιάσουμε και να ξεκινήσουμε επίσημα τη λειτουργία του.
Θα θέλαμε και την ευχή σας για τα γενέθλιά μας. Γιορτάζουμε τα πέντε χρόνια κυκλοφορίας της «Political», της πρώτης διαδικτυακής εφημερίδας που διαβάζουν εκατοντάδες χιλιάδες αναγνώστες και μοιράζεται διαδικτυακά δωρεάν σε όλους.
Θέλω να ευχηθώ μέσα από την καρδιά μου πάνω από όλα όλοι όσοι εργάζονται σε αυτή την όμορφη προσπάθεια να έχετε υγεία, και εσείς και οι οικογένειές σας. Να ευχηθώ στον εκδότη, τον κ. Καραμανλή, να του δίνει ο Θεός δύναμη και να συνεχίζει το έργο αυτό. Η δημοσιογραφία όπως τη βλέπω είναι λειτούργημα και πρέπει να αναδεικνύει την αλήθεια. Πρέπει να δείχνει στους ανθρώπους τον σωστό δρόμο, ούτως ώστε να μην παραπλανούνται, επειδή ζούμε σε μια εποχή που έχουμε πάρα πολλά fake news. Δόξα τω Θεώ, υπάρχει η δυνατότητα -παρά την προσπάθεια πολλών να μας δημιουργήσουν σκοτάδι- να αναδεικνύεται η αλήθεια. Θέλω να πω σε όλη την ομάδα σας υγεία, δύναμη στο έργο σας, να σας συγχαρώ για ό,τι έχετε κάνει αυτή την πενταετία και να σας ευχηθώ δύναμη, συνέχεια και κουράγιο για να μπορέσετε να αυξήσετε τους αναγνώστες σας και να διακονίσετε την αλήθεια που είναι ο στόχος κάθε σωστού δημοσιογράφου.
Σεβασμιότατε, ποιο είναι το όραμά σας για τη Μητρόπολη Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας τα επόμενα χρόνια; Πώς σκέφτεστε να πορευτείτε από εδώ και πέρα; Έχετε κάνει ένα σημαντικό έργο το οποίο αναγνωρίζεται σε μεγάλο βαθμό. Είστε κοντά στους νέους. Οι νέοι σάς δίνουν αγάπη και υποστήριξη. Από εδώ και πέρα τι έχουμε να περιμένουμε;
Δεν είναι ωραίο να μιλάμε για τον εαυτό μας, θα μου επιτρέψετε όμως να πω πολύ σύντομα το εξής. Όταν ο Θεός με αξίωσε να έρθω στη Μητρόπολη αυτή, είπα στους ανθρώπους: «Δεν θέλω να υπάρχει κανένας πεινασμένος». Οργανώσαμε το κοινωνικό μας δίκτυο, έχουμε οκτώ ενοριακά συσσίτια, έχουμε δύο γηροκομεία τα οποία υποστηρίζουμε, υποστηρίζουμε τις ανάγκες των ανθρώπων. Αυτές ποικίλλουν ανά περίοδο. Δεν είναι ίδιες ανάγκες, κ. Σακελλάρη, όπως ήταν πριν δέκα χρόνια. Η πρωταρχική μου αποστολή ήταν αυτή. Να μπορέσω να κοιτάξω τον πόνο των ανθρώπων και όσο μπορώ να συνδράμω και να τον βοηθήσω. Ο δεύτερος στόχος ήταν να μπορέσω να δημιουργήσω υποδομές. Οι υποδομές ήταν αυτά που αναφέραμε, το Ελληνικό Κέντρο, οι παιδικοί σταθμοί, η κατασκήνωση που κάνουμε και όλα αυτά, δόξα τω Θεώ, ολοκληρώθηκαν. Οι υποδομές έγιναν για να μπορέσει τι; Όχι, να ευχαριστηθεί κάποιος ούτε να ακούσουμε κάποιο μπράβο. Αλλά για να τις χρησιμοποιήσουν οι άνθρωποι. Οι υποδομές γίνονται για τους ανθρώπους. Η Εκκλησία αγωνίζεται και τρέχει για τους ανθρώπους, να μπορέσουν όλοι οι άνθρωποι όλων των ηλικιών να μπορέσουν να χαρούν να αισθανθούν ότι είναι σπίτι τους, όχι μόνο η Εκκλησία ως ναός αλλά και όλες οι δομές της Εκκλησίας. Στα γηροκομεία μας έχουμε αυτή τη στιγμή 74 ανθρώπους, γυναίκες και άνδρες, τους οποίους φιλοξενούμε, στους παιδικούς σταθμούς έχουμε 350 παιδιά. Δοξάζω τον Θεό που μπορούμε να κάνουμε αυτό το έργο. Ο στόχος μου είναι, αν μου δώσει ο Θεός υγεία, να μπορέσω να δημιουργήσω ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα. Δηλαδή να μπορέσω, όπως ξεκίνησα με τους παιδικούς σταθμούς, να προχωρήσω σε νηπιαγωγείο, πρωτοβάθμια εκπαίδευση και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Θεωρώ ταπεινά πως η Εκκλησία στο κομμάτι της εκπαίδευσης και της παιδείας μπορεί να συνδράμει καταλυτικά. Είναι κάτι που χρειάζεται η πατρίδα μας. Την υπηρέτησα την εκπαίδευση, υπήρξα εννιά χρόνια καθηγητής, ξέρω πάρα πολύ καλά πόσο μπορεί να ωφελήσει ένας καθηγητής σωστός τα παιδιά και ο Θεός θέλω να μου δώσει τη δύναμη να δημιουργήσω ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, ούτως ώστε να δημιουργήσω ένα πρόγραμμα που μέσα από την τέχνη, τον πολιτισμό την παράδοση αλλά και τις νέες τεχνολογίες θα μπορέσει ένα παιδί, ένα κορίτσι, ένα αγόρι, να πάρει τις αρχές που χρειάζεται για τον 21ο αιώνα.
