Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την έγκριση του Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ) είναι νόμιμο και συνταγματικό.
Αυτή η απόφαση σηματοδοτεί την αποκατάσταση της οικοδομικής δραστηριότητας, καθώς διευκρινίζεται η χρήση των κινήτρων που παρέχονται από τον Νόμο Κατασκευών (ΝΟΚ).
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το σχέδιο του ΠΔ εξασφαλίζει την συνέχιση των εργασιών σε έργα που έχουν ξεκινήσει νόμιμα πριν από την 11η Δεκεμβρίου 2024. Επιπλέον, ενισχύει την ασφάλεια των οικοδομικών αδειών, προβλέποντας δίκαιες διαδικασίες αναθεώρησης όπου απαιτείται, ενώ εισάγει για πρώτη φορά τον μηχανισμό του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου. Αυτός ο μηχανισμός θα χρησιμοποιείται ως εργαλείο αντιστάθμισης και βιώσιμης αναβάθμισης του οικιστικού περιβάλλοντος.
Το σχέδιο ΠΔ είχε υποβληθεί στο Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ για νομοπαρασκευαστική επεξεργασία, μετά την έκδοση σχετικών αποφάσεων από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου. Με την υπ΄αριθμ΄135/2025 γνωμοδότησή του, το Ε΄ Τμήμα έδωσε την έγκρισή του για τη συνέχιση της διαδικασίας.
Οι σύμβουλοι του ΣτΕ επισημαίνουν ότι απαιτείται προέλεγχος πριν από την έκδοση της οικοδομικής άδειας, ενώ καθορίζεται το ύψος του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου. Αυτό το ποσό θα κατατίθεται σε ειδικό λογαριασμό στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και θα διατίθεται αποκλειστικά στον αντίστοιχο δήμο για την εκτέλεση δράσεων που σχετίζονται με το περιβαλλοντικό ισοδύναμο.
Το ΕΣΠΙΑΠ προσδιορίζει τα συγκεκριμένα μέτρα που εφαρμόζονται σε επίπεδο δήμου ή δημοτικής ενότητας, όπου έχουν παρασχεθεί κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ. Η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ προσφέρει νομική υποστήριξη και τη δυνατότητα χρήσης των κινήτρων χωρίς να απαιτούνται αλλαγές στην οικοδομική άδεια, σε περιπτώσεις όπου αυτό ισχύει. Αυτή η διαδικασία λειτουργεί ως σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην αγορά και την ταχεία επανέναρξη της οικοδομικής δραστηριότητας.
Στο άμεσο μέλλον, αναμένεται η δημοσίευση του κειμένου της γνωμοδότησης του ΣτΕ, η οποία θα προσφέρει περαιτέρω πληροφορίες και λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδικασία.