Η εθνική παρέμβαση του πρωθυπουργού με έξι άξονες για τη διαφύλαξη της παγκόσμιας ναυσιπλοΐας στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και το μήνυμα στην Άγκυρα
Με λόγια που αντήχησαν σε όλα τα μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ο πρωθυπουργός Κυριάκος
Μητσοτάκης προέβη χθες σε εθνική παρέμβαση υψηλής σημασίας, στο πλαίσιο της εκδήλωσης υψηλού επιπέδου της ελληνικής Προεδρίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με θέμα «Ενίσχυση της θαλάσσιας ασφάλειας μέσω διεθνούς συνεργασίας για την παγκόσμια σταθερότητα».
Μιλώντας ενώπιον του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και κορυφαίων εκπροσώπων κρατών,
ο Έλληνας πρωθυπουργός χάραξε έναν συνολικό οδικό χάρτη έξι σημείων με στόχο τη διαφύλαξη της παγκόσμιας ναυσιπλοΐας, την ασφάλεια των εφοδιαστικών αλυσίδων και τη θεσμική ενίσχυση του διεθνούς δικαίου.
Υβριδικές απειλές
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκίνησε την παρέμβασή του υπενθυμίζοντας τον καίριο ρόλο των Ηνωμένων Εθνών ως θεματοφύλακα της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Έστειλε ξεκάθαρο μήνυμα ότι οι παγκόσμιες προκλήσεις -από το λαθρεμπόριο μέχρι τις υβριδικές επιθέσεις και την κλιματική αλλαγή- δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν παρά μόνο μέσα από ενισχυμένη διεθνή συνεργασία και κοινή δράση κρατών, οργανισμών και του ιδιωτικού τομέα.
Η Ελλάδα, όπως υπενθύμισε, διαθέτει τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον κόσμο, μια τεράστια ακτογραμμή και ιστορική ναυτική παράδοση. Είναι επομένως υποχρεωμένη και αποφασισμένη να παραμείνει θεματοφύλακας της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας, όχι μόνο για τα εθνικά της συμφέροντα αλλά για το παγκόσμιο κοινό καλό.
Οι έξι άξονες
Η εθνική παρέμβαση του πρωθυπουργού εστίασε σε έξι βασικά πεδία:
1. Επίγνωση και τεχνολογική επιτήρηση:
Ενίσχυση της παγκόσμιας επίγνωσης του θαλάσσιου χώρου με αξιοποίηση τεχνητής νοημοσύνης και ψηφιακών εργαλείων ώστε να ενισχυθούν οι δυνατότητες επιτήρησης, ανάλυσης και αντίδρασης.
2. Καταπολέμηση παράνομων πρακτικών:
Απάτες στη νηολόγηση, παράκαμψη κυρώσεων, χαμηλής ποιότητας μεταφορές και «σκιώδεις στόλοι» βρέθηκαν στο στόχαστρο του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος διεμήνυσε ότι η Ελλάδα επιδεικνύει μηδενική ανοχή σε τέτοια φαινόμενα.
3. Επιχειρησιακή ετοιμότητα και κυβερνοασφάλεια:
Η ανάπτυξη ασφαλών και ανθεκτικών λιμένων και η προστασία κρίσιμων υποδομών, όπως τα υποθαλάσσια καλώδια, τέθηκαν ως κεντρικές προτεραιότητες. Η φράση του πρωθυπουργού ότι «η ελευθερία της συνδεσιμότητας είναι αδιαπραγμάτευτη» ήταν μια σαφής έμμεση αναφορά προς την Τουρκία, που επανειλημμένως αμφισβητεί δικαιώματα επί των θαλάσσιων υποδομών στην Ανατολική Μεσόγειο.
4.Νομική θωράκιση με βάση την UNCLOS:
Η ενίσχυση του διεθνούς πλαισίου, με κεντρικό άξονα τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, αναδείχτηκε ως θεμέλιο της διεθνούς τάξης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε με νόημα ότι η UNCLOS «αντικατοπτρίζει το εθιμικό διεθνές δίκαιο και πρέπει να γίνεται σεβαστή στο σύνολό της», θέτοντας εμμέσως προ των ευθυνών της την Τουρκία, η οποία αρνείται να υπογράψει τη Σύμβαση.
5. Περιβαλλοντική διάσταση και ανθρωπιστικά ζητήματα:
Η κλιματική αλλαγή, η θαλάσσια ρύπανση και η προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος συνδέονται άρρηκτα με τη θαλάσσια ασφάλεια. Η πρόσφατη διάσωση του M/V Sounion στην Ερυθρά Θάλασσα αποτέλεσε ζωντανό παράδειγμα διεθνούς συνεργασίας με θετικές συνέπειες.
6.Οι ναυτικοί στην καρδιά της ασφάλειας:
Ο πρωθυπουργός τόνισε τον ρόλο των δύο εκατομμυρίων ναυτικών που κρατούν όρθιο το παγκόσμιο εμπόριο, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «χωρίς αυτούς ο μισός κόσμος θα πάγωνε και ο άλλος μισός θα λιμοκτονούσε».
Η Ελλάδα ενεργός πυλώνας στην πράξη
Η τοποθέτηση του πρωθυπουργού δεν περιορίστηκε σε διαπιστώσεις, αλλά τεκμηριώθηκε με παραδείγματα πράξης: η Ελλάδα ηγείται της ευρωπαϊκής επιχείρησης «Aspides» στην Ερυθρά Θάλασσα, συμμετέχει ενεργά στις επιχειρήσεις «Atalanta» και «Irini», ενώ μόλις το 2024 φιλοξένησε στην Αθήνα την 9η Διάσκεψη «Our Ocean», όπου αναλήφθηκαν 400 δεσμεύσεις συνολικού ύψους άνω των 10 δισ. δολαρίων.
Σε συνάντηση που ακολούθησε με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συζήτησε την περαιτέρω προώθηση της παγκόσμιας ατζέντας για τη θαλάσσια ασφάλεια με έμφαση στη βιώσιμη ναυτιλία, στην πράσινη ενέργεια και στην ελευθερία υποδομών μεταφοράς δεδομένων και ενέργειας.
Το έμμεσο μήνυμα στην Τουρκία
Η φράση-κλειδί της παρέμβασης, ότι η Ελλάδα θα παραμείνει «θεματοφύλακας της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας», είχε ξεκάθαρη στόχευση. Χωρίς να κατονομάσει χώρες, ο πρωθυπουργός κατέστησε σαφές ότι δεν υπάρχει περιθώριο για αυθαίρετες ερμηνείες του διεθνούς δικαίου, για πολιτικές εργαλειοποίησης των υποθαλάσσιων καλωδίων ή για επιθετικές πρακτικές στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σε μια συγκυρία που η Τουρκία συνεχίζει να μην αναγνωρίζει την UNCLOS, επιχειρεί να παρεμβαίνει σε ενεργειακά πρότζεκτ τρίτων χωρών και ανακινεί αξιώσεις εντός της ελληνικής ΑΟΖ, το μήνυμα της Αθήνας αποκτά διπλωματικό και αποτρεπτικό βάρος.
Με την παρέμβασή του ο πρωθυπουργός επανάφερε τη ναυτική ταυτότητα της Ελλάδας στο προσκήνιο της παγκόσμιας διακυβέρνησης, θέτοντας το θαλάσσιο περιβάλλον ως πυλώνα ελευθερίας, ασφάλειας και ευημερίας.
Η συμμετοχή της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μετατρέπεται σε μοχλό ευθύνης και ηγεσίας και η ομιλία του συνιστά διπλωματικό κεκτημένο σε ένα πεδίο όπου η χώρα διαθέτει φυσικό πλεονέκτημα, γεωπολιτικό βάθος και στρατηγική συνέπεια.
Η ναυτική παράδοση συναντά τη γεωπολιτική πρόβλεψη. Και η Ελλάδα με τη φωνή του πρωθυπουργού της το δηλώνει με καθαρότητα: δεν υπάρχει ελεύθερος κόσμος χωρίς ασφαλείς θάλασσες.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Political»
