Γιατί ο στρατάρχης της Λιβύης ετοιμάζεται να υπογράψει το τουρκολιβυκό μνημόνιο με την Άγκυρα
Ηστροφή 180 μοιρών του Λίβυου πολέμαρχου της NA Λιβύης και μέχρι χθες συνομιλητή και συμμάχου της
χώρας μας Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος τώρα «λοξοκοιτά» προς την Άγκυρα (την οποία πρόσφατα επισκέφθηκε), προκαλεί νέους πονοκεφάλους στην Αθήνα.
Όπως γράφει στην εφημερίδα «Political» ο Νίκος Χιδίρογλου, η προσκείμενη στον στρατηγό Βουλή της διαιρεμένης Λιβύης προτίθεται να «δει» το θέμα του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου για την ΑΟΖ, το οποίο υπογράφηκε στις 27 Νοεμβρίου 2019 από την Άγκυρα
και τους πολιτικούς αντιπάλους του Χαφτάρ, την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, ώστε να το αναγνωρίσει.
Στόχος της μεθόδευσης ήταν και παραμένει η δημιουργία ΑΟΖ στο συγκεκριμένο σημείο της Μεσογείου, ώστε να διεκδικηθούν από την Τουρκία δικαιώματα στην εκμετάλλευση θαλάσσιων πόρων. Κάποιων η
όρεξη στη Λιβύη φαίνεται πως άνοιξε, κατόπιν παρασκηνιακών υποσχέσεων εκ μέρους της Άγκυρας, η οποία εξακολουθεί να δρα αποσταθεροποιητικά στη ΝΑ Μεσόγειο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βέβαια
αποφανθεί ότι η συμφωνία παραβιάζει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και ως εκ τούτου δεν παράγει έννομες συνέπειες. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι η Αθήνα και η Λευκωσία έχουν το περιθώριο να αδιαφορήσουν. Το τουρκολιβυκό μνημόνιο το έχει απορρίψει και το Κάιρο.
Μνημόνιο συνεργασίας
Η Αθήνα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς. Τα διακυβεύματα είναι μεγάλα και απαιτείται προσοχή, δεδομένου ότι η κρατική εταιρεία της γείτονος Turkiye Petrolleri AO (TPAO) έχει πρόσφατα εκφράσει «ενδιαφέρον» για εξορύξεις στη Λιβύη.
Επίσης, η συχνή παρουσία εκπροσώπων της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης στην Άγκυρα επισφραγίζει τις προσπάθειες της Τουρκίας να προσεταιριστεί περίπου τους πάντες στη χώρα της Βόρειας
Αφρικής, εκμεταλλευόμενη -ως «επιτήδειος ουδέτερος» κατά την πάγια τακτική τηςτις εσωτερικές συγκρούσεις και έριδες.
Η Τρίπολη αυτές τις μέρες συγκλονίζεται από αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ πολιτοφυλακών, ενώ ο κόσμος διαδηλώνει στους δρόμους, οι νεκροί είναι δεκάδες και η κατάσταση γενικότερα έκρυθμη.
Η Τουρκία προσπαθεί να διατηρεί γέφυρες επικοινωνίας με όλες τις αντιμαχόμενες παρατάξεις της Λιβύης και να προσαρμόζεται διαρκώς στα νέα δεδομένα που προκύπτουν. Αυτό εντάσσεται στο μεσογειακό παιχνίδι ισχύος της και στην προσπάθεια που καταβάλλει στο πλαίσιό του, ώστε να κλείσει τα μέτωπα που έχει δημιουργήσει κατά καιρούς ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Το 2022 η Άγκυρα υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας (βασιζόμενο σε αντίστοιχο του 2019) για υδρογονάνθρακες, με τους αντιπάλους του στρατηγού Χαφτάρ, ο οποίος έχει τον έλεγχο της Βεγγάζης. Το φθινόπωρο του 2024 συστάθηκε το Συμβούλιο Στρατηγικής Συνεργασίας με την Αίγυπτο, με την οποία οι σχέσεις είχαν διαταραχθεί
από τότε που οι -πολύ επικίνδυνοι για τους Κόπτες χριστιανούς της Αιγύπτου- εξτρεμιστές Αδελφοί Μουσουλμάνοι έπεσαν από την εξουσία, το 2013.
Η Άγκυρα δεν έχει παύσει ούτε στιγμή να προσπαθεί να αυξήσει τη στρατιωτική της παρουσία στη Λιβύη αλλά και να δελεάσει τον στρατηγό Χαφτάρ, την ώρα μάλιστα που ενισχύει στρατιωτικά τους αντιπάλους του.
Όπλα (μεταξύ των οποίων και μη επανδρωμένα αεροσκάφη) και διπλωματική στήριξη στον πρωθυπουργό Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά και χρήματα και φιλοξενία στην Τουρκία στον ορκισμένο αντίπαλό του
Χαλίφα Χαφτάρ, τον οποίο στηρίζουν η Ρωσία και η Αίγυπτος.
Στην περιοχή ελέγχου του στρατηγού στην Ανατολική Λιβύη, οι Τούρκοι επενδύουν διαμέσου της τουρκικής εταιρείας Tosyali, η οποία φιλοδοξεί να δημιουργήσει εκεί τη μεγαλύτερη χαλυβουργική εγκατάσταση στον κόσμο. Η Τουρκία εκμεταλλεύεται τη γενικότερη γεωπολιτική αναστάτωση, προκειμένου να αποκτήσει
ερείσματα.
Προσπαθεί να δελεάσει τους πάντες η Τουρκία
Η Άγκυρα, αποφεύγοντας να εκνευρίσει τη Μόσχα και το Κάιρο, ενισχύει με ανθρώπους της που δρουν επί του πεδίου τους διακινητές του Τομπρούκ, κατευθύνοντας Σουδανούς πρόσφυγες και μετανάστες από άλλες χώρες προς τα παράλια της Κρήτης. Και όταν η κατάσταση «ξεφεύγει» ελκύοντας την προσοχή του διεθνούς παράγοντα, τότε οι Τούρκοι εμφανίζονται ως διαμεσολαβητές για να επιλύσουν τα προβλήματα που οι ίδιοι είτε δημιουργούν είτε οξύνουν.
Την ώρα βέβαια που η συντριπτική πλειονότητα των Τούρκων χειμάζεται, βυθισμένη στην ένδεια, οι Τούρκοι ισλαμιστές διοχετεύουν πολύ χρήμα για την επίτευξη των σοβινιστικών τους επιδιώξεων. Όσο για την πολύ κακώς εννοούμενη επιτηδειότητα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, οι Άραβες την έχουν αντιληφθεί προ
πολλού. «Οι δηλώσεις του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ (σ.σ. μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν) προσπάθησαννα μεταδώσουν την εντύπωση ότι οι προσπάθειες της χώρας του σε συντονισμό με την Τουρκία έχουν καταστήσει δυνατή την επισφαλή ηρεμία των εντάσεων που επικρατούν στη Λιβύη», έγραψε στις 28 Μαΐου η αγγλόφωνη αραβική εφημερίδα «The Arab Weekly».
Το ΝΑΤΟ κάνει και εδώ ότι δεν βλέπει τη συνεργασία της Άγκυρας με τη Μόσχα. Προχθές, ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ της κυβέρνησης της Τρίπολης Αλ-Τάχερ Αλ-Μπαούρ συναντήθηκε με τον Έλληνα πρέσβη στη Λιβύη Νικόλαο Γαριλίδη για να προετοιμάσουν την επικείμενη επίσκεψη του Γιώργου Γεραπετρίτη στη χώρα της Βόρειας Αφρικής.
Και την ώρα που η Τρίπολη επιδιώκει την ενεργοποίηση του μνημονίου που υπογράφηκε το 2021 μεταξύ της Λιβυκής Επενδυτικής Αρχής (LIA) και του Enterprise Greece, η χώρα μας αξιώνει την υπογραφή συμφωνίας με τους Λίβυους για τον έλεγχο της λαθρομετανάστευσης από τις λιβυκές ακτές προς την Ευρώπη.
