Τι λένε η αντιδήμαρχος Χανίων Ελένη Ζερβουδάκη, η δήμαρχος Γαύδου
Λίλιαν Στεφανάκη και ο αντιναύαρχος εα του Λιμενικού Νικόλαος Λαγκαδινός
Στο «κόκκινο» έχει αναβαθμιστεί το επίπεδο συναγερμού των ελληνικών αρχών για την «καταιγίδα» των
μεταναστευτικών ροών που «σφυροκοπά» εδώ και μερικά 24ωρα την ακριτική Γαύδο. Μόνο το περασμένο Σαββατοκύριακο οι αφίξεις 775 μεταναστών που αποβιβάστηκαν στις ακτές του ακριτικού νησιού -με μέσο όρο 500 ανά ημέρα- ανεβάζουν κατακόρυφα τον δείκτη της ανησυχίας. ‘Οπως γράφει η Γεωργία Λαγού στην εφημερίδα «Political», τα στοιχεία της «ασφυξίας» που προκαλείται αναδεικνύει στην «P» η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Χανίων Ελένη Ζερβουδάκη: «Βρίσκονται στον εκθεσιακό χώρο της Αγυιάς 500 άτομα. Την Κυριακή έφυγαν 125, τη Δευτέρα 110 περίπου». Σε αυτό το ζοφερό φόντο ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Μάκης Βορίδης στην παρέμβασή του στην τριμερή που φιλοξενήθηκε στη Σόφια έκανε διακριτή αναφορά στα τεκταινόμενα στη Γαύδο, ενώ έστειλε αυστηρό μήνυμα αποτροπής προς τους λαθροδιακινητές.
Τρόμος από τις «καραβιές»
Η Γαύδος, το νοτιότερο ακροσύνορο της Ευρώπης, είναι εδώ και δύο χρόνια το πρώτο σύνορο μιας μεταναστευτικής ροής που δενλέει να κοπάσει. Από τις αρχές Ιουνίου μέχρι και σήμερα συνολικά 1.011 μετανάστες έχουν φτάσει στο μικρό ακριτικό νησάκι νότια της Κρήτης, επιβεβαιώνοντας τη συνεχιζόμενη πίεση που δέχεται, καθώς επωμίζεται ένα βάρος που δεν του αναλογεί.
Από εκεί ξεκινά η μεγάλη επιχείρηση του Λιμενικού Σώματος για τη μεταφορά τους, είτε μέσω Παλαιόχωρας είτε μέσω Σφακίων, με τους άνδρες του Λιμενικού να βρίσκονται σε διαρκή ετοιμότητα. «Δεν έχουμε τη δυνατότητα, ούτε τις υποδομές, ούτε το ανθρώπινο δυναμικό να σηκώσουμε αυτό το φορτίο. Παρ’ όλα αυτά, βρισκόμαστε συνεχώς σε επιφυλακή για να διαχειριστούμε ανθρώπινες ζωές», τονίζει η δήμαρχος Γαύδου Λίλιαν Στεφανάκη στην «Political».
Το κόλπο των διακινητών με το… SOS
«Ξεκινούν από το Τομπρούκ της Λιβύης, η Γαύδος απέχει περίπου 180 ναυτικά μίλια. Φανταστείτε, είναι μια απόσταση σαν να λέμε Σούδα – Πειραιάς, οπότε έχουν βρει αυτή τη δίοδο για να εισέλθουν στην Ευρώπη, καθώς έχει δοθεί αυτή η κατεύθυνση τώρα από τους διακινητές».
Η κυρία Στεφανάκη αναφέρει στην «P»: «Οι περισσότεροι προέρχονται από χώρεςόπως η Αίγυπτος, η Συρία, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, το Σουδάν και η Υεμένη, ενώ ελάχιστοι είναι οι Παλαιστίνιοι. Καθημερινά
φεύγει από την Κρήτη ένας μικρός αριθμός μεταναστών με πλοία της γραμμής. Το πρόβλημα είναι ότι ήδη είμαστε στην καλοκαιρινή περίοδο και υπάρχει μεγάλη κίνηση στα καράβια και υπό αυτή την έννοια δεν
μπορούν να μεταφέρουν πολλούς μετανάστες ώστε να αποσυμφορηθεί το νησί», αναφέρει στην «Political» η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Χανίων Ελένη Ζερβουδάκη.
Συνηθισμένη πρακτική των διακινητών είναι να δίνουν σαφείς οδηγίες στους μετανάστες, να εκπέμπουν σήμα SOS πριν φτάσουν στα ελληνικά χωρικά ύδατα ώστε να κινητοποιηθούν τα πλοία του Λιμενικού για
«διάσωση». Έτσι, αφού φτάσουν στη Γαύδο ξεκινά η επιχείρηση μεταφοράς τους είτε μέσω Παλαιόχωρας είτε μέσω Σφακίων.
«Πολλές φορές η διάσωση πραγματοποιείται μεσοπέλαγα», λέει η κυρία Ζερβουδάκη. Οι βάρκες που μεταφέρουν πρόσφυγες και μετανάστες είναι συνήθως ακατάλληλες, ξύλινες και κατασκευασμένες για μία μόνο χρήση. Το ταξίδι διαρκεί πολλές ώρες και κρύβει σοβαρούς κινδύνους. «Είναι άκρως επικίνδυνη η κατάσταση που βιώνουν αυτοί οι άνθρωποι. Είναι μεγάλη η απόσταση, πολλά τα μίλια. Οι βάρκες που χρησιμοποιούν δεν είναι αξιόπλοα σκάφη», τονίζει η δήμαρχος Γαύδου. Ήδη υπάρχει από τις αρχές Ιουνίου σκάφος της Frontex στη Γαύδο με οκτώ άτομα πλήρωμα, τα οποία θα επιχειρούν στο νησί όλο το καλοκαίρι.
Περιορισμένες υποδομές,υπερβολικές ευθύνες
Το νησί λειτουργεί με μηδαμινά εφόδια, ελάχιστο προσωπικό, χωρίς τις απαραίτητες δομές μεταναστών για να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες, αφού ο πληθυσμός του τον χειμώνα δεν ξεπερνάει τους 80 με 90 κατοίκους. «Υπηρετούν δύο λιμενικοί και ένας αστυνομικός. Με αυτές τις δυνάμεις προσπαθούμε, παράλληλα με τα υπόλοιπα καθήκοντά μας, να υποστηρίξουμε αυτή την κατάσταση», τονίζει η κυρία Στεφανάκη, η οποία στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα ότι το πρόβλημα ξεπερνά τα τοπικά όρια και απαιτεί άμεση ευρωπαϊκή πολιτική λύση.
«Δεν είναι ένα θέμα που θα το λύσει η Γαύδος, αλλά η Ευρώπη, η οποία πρέπει να σκύψει σε αυτό το σημείο του χάρτη και να δει πώς θα αντιμετωπιστεί αυτή η κρίσιμη κατάσταση», καταλήγει η δήμαρχος Γαύδου
Αντιδήμαρχος Χανίων: «Τους τελευταίους 8 μήνες δαπανήθηκαν πάνω από 170.000 ευρώ για τους μετανάστες»
Κρίσιμο στοιχείο είναι η αναιμική χρηματοδότηση. Όπως υποστηρίζει η αντιδήμαρχος Χανίων κυρία
Ζερβουδάκη, παρά τα διαδοχικά αιτήματα το 2024, το νερό για τις έκτακτες επιχορηγήσεις μπήκε στο αυλάκι μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο. «Η πρώτη υπογραφή που έβαλε η υφυπουργός Μετανάστευσης
και Ασύλου Σέβη Βολουδάκη, από τη στιγμή που εκλέχθηκε, ήταν αυτή της πρώτης έκτακτης χρηματοδότησης που κάναμε. Τώρα περιμένουμε τα χρήματα», σημειώνει.
Αυτό προκαλεί πίεση στους περιορισμένους πόρους του δήμου, καθώς, σύμφωνα με την αντιδήμαρχο Χανίων, τους τελευταίους 8 μήνες έχουν δαπανηθεί πάνω από 170.000 ευρώ για τη σίτιση, την περίθαλψη
και την υγιεινή των μεταναστών.
Η δράση των εγκληματικών δικτύων
«Συνολικά, το α’ πεντάμηνο του 2025 υπήρξαν περισσότερες από 4.500 αφίξεις σε νότια Κρήτη και Γαύδο. Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι διαφοροποιούνται τα σημεία εισόδου των μεταναστών στη χώρα μας. Η ύπαρξη και επέκταση του φράχτη στον Έβρο και η ενίσχυση των μέτρων φύλαξης στα ανατολικά -ως
επί το πλείστον- θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας, που σημειωτέον είναι και ανατολικά θαλάσσια σύνορα ολόκληρης της ΕΕ, λειτουργούν αποτρεπτικά για την είσοδο μεταναστών, με αποτέλεσμα τα κυκλώματα
παράνομης διακινητών να αναζητούν άλλες διόδους και περάσματα, κινούμενες κατά κύριο λόγο στα νότια της ελληνικής επικράτειας», εξηγεί στην «Political» ο αντιναύαρχος εα του Λιμενικού Νικόλαος Λαγκαδινός.
Στο κόκκινο και τα Δωδεκάνησα
Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται αυξημένη κινητικότητα και στα Δωδεκάνησα, με ορισμένα νησιά να δέχονται μεγαλύτερη πίεση, συχνά χωρίς τις απαιτούμενες υποδομές. «Η πίεση δεν είναι ομοιόμορφη σε
όλα τα νησιά, αλλά είναι υπαρκτή και εντοπίζεται κυρίως σε συγκεκριμένους προορισμούς όπως η Ρόδος, η Σύμη, η Τήλος, η Κως, το Καστελόριζο, η Λέρος και το Αγαθονήσι», αναφέρει ο Μιχάλης Ερωτόκριτος, πρόεδρος της Επιτροπής Μεταναστευτικού, Προσφυγικού και Κρίσεων της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Κάσου.
Ο κ. Ερωτόκριτος επισημαίνει τον ρόλο των υφιστάμενων δομών φιλοξενίας σε συγκεκριμένα νησιά, όπως η Κως και η Λέρος, που διαθέτουν οργανωμένες δομές φιλοξενίας (hotspots), οι οποίες απορροφούν ένα μέρος της πίεσης. Αντίθετα, τα μικρότερα νησιά χωρίς τέτοιες υποδομές βασίζονται κυρίως στις δυνατότητες των τοπικών αστυνομικών και λιμενικών αρχών.
Το πέρασμα του Έβρου
Σε μια περιοχή που έχει μετατραπεί σε σταυροδρόμι προσδοκίας και επιβίωσης, ο Έβρος εξακολουθεί να διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διαχείριση του μεταναστευτικού και προσφυγικού φαινομένου. Ο Μαργαρίτης Πετριτζίκης, επικεφαλής του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στον Έβρο, αποτυπώνει την πραγματική εικόνα στην περιοχή: «Ο Έβρος αποτελεί διαχρονικά πέρασμα για ανθρώπους που
αναζητούν ασφάλεια, διαφεύγοντας από πολέμους, διώξεις και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η περιοχή παρουσιάζει ιδιαίτερες προκλήσεις λόγω των εκτεταμένων χερσαίων συνόρων, του ποταμού και των σκληρών καιρικών συνθηκών, ενώ πολλοί από τους νεοεισερχόμενους είναι ευάλωτα άτομα, όπως ασυνόδευτα παιδιά, μονογονεϊκές οικογένειες και εγκυμονούσες γυναίκες».
